Gracias ex-campeones

Bila je to noć kad je otišao jedan Kralj i kad su zaustavljeni - kraljevi fudbala.

Španski Kralj Huan Karlos je izabrao 18. jun 2014. da i zvanično abdicira, poslije 39-godišnje vladavine, a nekako istovremeno Čile je sa svjetskog trona skinuo do preksinoć neprikosnovene španske kraljeve fudbala. A Kralj i fudbalski kraljevi bili su, pomalo i sudbinski vezani, posebno u minuloj deceniji. Zajedno su slavili trofeje. Evo skupa i odlaze!

Skoro da nema svjetskog medija, koji eliminaciju Španije nije obojio jakim naslovima i, uglavnom, jednostavnim - adios ili - zbogom! I to je, u momentu kad je kraj španske dominacije bio evidentan, bilo i logično.

Sada svi čekamo novog fudbalskog kralja, ali Španci su i dalje aktuelni prvaci - sve do 13. jula. To mi je povod da današnju HD sambu upravo „poklonim” dosadašnjim, dojučerašnjim, neprikosnovenim svjetskim fudbalskim vladarima: od 29. juna 2008. do 18. juna 2014.

Čak je i njemačka dominacija 1970 - 1976. koja se u osmoj deceniji prošlog vijeka činila nedostižnom, ipak ostala u sjenci (do) sadašnje španske superiornosti.

Sve je počelo s Luisom Aragonesom i titulom prvaka Evrope 2008. U finalu su Španci upravo pobijedili Njemce (1:0), na stadionu „Ernst Hapel” u Beču, a ukupni bilans šampiona: 6-6-0-0, gol razlika 12:3.

Aragonesa je na klupi zamijenio Visente del Boske i iz Južne Amerike se prije četiri godine vratio s prvom i zasad jedinom svjetskom titulom. Del Boske je samo nastavio tamo gdje je Aragones stao. Bilans: 7-6-0-1, gol razlika 8:2.

I, konačno, 1. jula 2012. Španija je u Kijevu odbranila titulu evropskog prvaka pobijedivši Italiju 4:0. Bilans: 6-4-2-0, gol razlika 12:1.

Da ove brojke malo „prevedem”: tri najveća takmičenja u četiri godine, tri titule - 19 utakmica, 15 pobjeda, tri remija i poraz (od Švajcarske 0:1 na startu prošlog Mundijala), gol razlika 32:6. Na zvaničnoj rang listi Fifa, od jula 2008. do jula 2011. Španija je 30 mjeseci bila ubjedljivo prva. A od septembra 2011. je neprekidni lider (34 mjeseca zaredom) i biće na tronu Fifa sve do 17. jula kad će doći do promjene.

Visente del Boske je 51. španski selektor, a njegov procenat reprezentativnih pobjeda (81,18 odsto) dugo će biti nedostižan. S pobjedničkim procentom najbliži mu je, ali i vrlo daleko, nekadašnji selektor Ladislav Kubala (67,9 odsto).

Za ove trofeje, za neizmjerni doprinos razvoju fudbala, za maštovitost, raskošni talenat, za nebrojene individualne poteze i nezaboravne golove, uostalom, i za tiki-taka - španski asovi zaslužuju, upravo sada kada su brutalno zaustavljeni, jedno veliko hvala - gracias ex-campeones.

Nijesam pristrasan i jednostran! Sada ću o drugoj strani zlatnog španskog niza. To naličje „rohe” vidjeli smo u Brazilu i to u samo desetak dana. U tom kratkom košmaru, Španija je dvaput poražena, gol razlika 1:7 - nula bodova. Španci su sada jedini aktuelni prvaci koji su izgubili dvije utakmice zaredom na narednom Mundijalu. Primili su u ta dva „nokaut” meča protiv Holandije i Čilea dva gola više nego na prethodnih 19 susreta, u završnicama dva EP i jednog SP. A još od oktobra 2006. „furiji” se nikad nije dogodilo da izgubi dva meča zaredom.

Da će se nešto slično Špancima u Brazilu i dogoditi, istina stidljivo, nagovještavali su oni koji duže pamte i pomnije prate „fudbalske mijene” između dva mundijala. Pa šta se dogodilo velikom „Brazilu 1962.” u Engleskoj 1966, „Francuskoj 1998.” u Japanu i Koreji 2002, „Italiji 2006” u Južnoj Africi 2010!? U suštini - isto.

Kao što je, na primjer, Marćelo Lipi većinu zlatnih iz Njemačke odveo u Južnu Afriku, tako je i Visente del Boske čak četrnaestoricu zlatnih iz Johanesburga imao pored sebe u Brazilu...

Ova dva iskusna stratega i trofejna trenera, kao i mnogi drugi prije njih, prosto nijesu mogli ili nijesu željeli, da se odreknu većine svojih doajena i matadora - i po cijenu ovakvog epiloga. Kao da su (u ova dva slučaja) Visente del Boske i Marćelo Lipi, u svoje posljednje fudbalske reprezentativne bitke, svjesno hazardirali, a podsvjesno se prisjećali antičkog zavještanja: sa štitom ili na njemu!

Tiki-taka stala ili zastala

Kad prođe šok, kad se glave ohlade, Španci će se okrenuti novim obavezama, a prva je da pokušaju da odbrane titulu prvaka Evrope, u Francuskoj 2016. Iako Del Boske ima ugovor upravo do narednog šampionata Starog kontinenta, izvjesno je da će na stručnom kormilu doći do promjene.

Nekadašnji kapiten „furije” i Reala Fernando Jero je najvjerovatniji nasljednik. No, za Špance će i ovog puta biti u drugom planu samo ime i biografija novog “entrenadora”. Mnogo će biti važnije, suštinski presudno, kako će izgledati „identikit” novog selektora, a on će zavisiti, prije svega, od daljeg magistralnog pravca španskog fudbala u cjelini.

Drugim riječima: na španskom trenerskom senatu je da što prije odluči da li se tiki-taka „doktrina”, koja je bespogovorna već deceniju, mora i dalje primjenjivati u svim selekcijama od pionira do seniora.

Je li tiki-taka stala. Ili zastala. Prevaziđena? Pročitana? Prosto: kako strateški dalje. Od toga prevashodno zavisi i povratak španskog fudbala na svjetski vrh, s koga je upravo svrgnut.

( Milorad Đurković )