Engleska 1966. godine: Fantomski gol Džefa Harsta
U finalu, između Engleske i SR Njemačke, pomoćni arbitar iz SSSR priznao je treći gol domaćih iako ni snimak nije dokazao da je lopta, nakon što se odbila od prečke, pala iza gol linije
Fudbal se vratio u svoju kolijevku - Fifa je odlučila da organizaciju Svjetskog prvenstva 1966. godine dodijeli Engleskoj, u kojoj se sredinom 19. vijeka „najvažnija sporedna stvar” prvi put igrala po pisanim pravilima.
Prve fudbalske standarde ustanovio je Univerzitet u Kembridžu 1846. godine, a fudbal je u svom modernom obliku počeo da se igra 17 ljeta kasnije, džentlmenskim sporazumom 12 klubova, sklopljenim u jednoj krčmi u predgrađu Londona.
Da sve bude kao u bajci, Engleska je osvojila prvo Svjetsko prvenstvo koje je igrano na njenoj teritoriji. Čast da primi pehar iz ruku kraljice Elizabete II pripala je Bobiju Muru, kapitenu Gordog Albiona.
Početak Mundijala obilježile su brojne zgode i nezgode. Počelo je opštim revoltom afričkih zemalja, koje su protestovale kod Fife zbog njene odluke da prvak Crnog kontinenta mora da razigrava sa pobjednikom Azije i Okeanije kako bi se kvalifikovao za Mundijal.
Žalbe nijesu pomogle, na 8. Svjetskom prvenstvu nastupilo je 10 evropskih selekcija, četiri južnoameričke i po jedna azijska i sjevernoamerička. Nekoliko dana prije Mundijala, u Londonu je ukraden „trofej Žila Rimea”, pehar koji je pripadao pobjedniku. Potpunu bruku spriječio je izvjesni pas po imenu Pikls, koji ga je pronašao pet dana kasnije u jednoj bašti na dokovima britanske prijestonice.
Selektor Alf Ramzi dobio je plemićku titulu poslije Mundijala, ali je srećna životinja proglašena nacionalnim herojem. Na SP u Engleskoj u odbrani je igran uglavnom „bunker”, sa jednim fudbalerom (liberom) koji je uvijek ostajao iza.
No, i gvozdene fudbalske zavjese nijesu uspjele da spriječe rađanje fudbalskih asova, čijim se igrama još divi fudbalska planeta.
U Engleskoj se pojavio Franc Bekenbauer, Njemac koji je nakon toga, kao igrač ili selektor, učestvovao na još četiri Mundijala. Nikada se nije plasirao ispod 3. mjesta. Kajzer se protivio preovlađujućoj tendenciji u fudbalu zasnovanoj na sirovoj snazi, a zbog elegancije na terenu mogao je bez problema da igra fudbal u odijelu i cipelama.
Na istom prvenstvu svijet je upoznao Euzebija, afričkog Portugalca koji je rođenjem, kako se priča, bio predodređen da bude čistač cipela, prodavac kikirikija ili sitni lopov.
Još se pamti njegova partija na Mundijalu u Engleskoj protiv Koreje, kada je sa četiri gola doveo svoju selekciju od 0:3 do pobjede od 5:3. „Crni panter”, porijeklom iz Mozambika, proglašen je za najboljeg portugalskog fudbalera svih vremena.
Grubosti na terenu ponovo, međutim, nije bio pošteđen Pele, koji je drugi put zaredom većinu Mundijala odgledao sa klupe. Za razliku od prvenstva u Čileu četiri godine ranije, Brazil nije imao zamjenu - nije prošao grupu.
Svjetsko prvenstvo u Engleskoj bilo je prvo čije su sve utakmice prenošene direktno na televiziji, putem satelita. Gledaoci širom planete mogli su da vide nekoliko sudijskih bravura - jedan njemački arbitar donio je Engleskoj pobjedu protiv Argentine, a jedan engleski Njemačkoj trijumf protiv Urugvaja.
U finalu, između Engleske i SR Njemačke, sudija je, pak, stao na stranu domaćina. Pomoćni arbitar iz Rusije priznao je treći gol Gordog Albiona iako ni TV snimak nije dokazao da je lopta, nakon što se odbila od prečke, pala iza gol linije. Trijumf domaćina bio je, ipak, sasvim zaslužen, iako je došao tek nakon produžetaka.
Junak nacije bio je Džef Harst, koji je postigao tri gola i sve do danas ostao jedini igrač sa het-trikom u finalima Mundijala. Konačan rezultat bio je 4:2. Treće mjesto zauzeo je Portugal, četvrti je bio Sovjetski Savez, a najbolji strijelac Euzebio sa devet golova.
( Danilo Mitrović )