Njegoš se vratio u Ljubljanu

U Ljubljani je u ulici koja nosi njegovo ime otkriven spomenik jednom od najvećih slovenskim pjesnika i mislilaca Petru II Petroviću Njegošu.

Spomenik koji predstavlja repliku Njegoševe biste znamenitog crnogorskog vajara Draga Đurovića, na postamentu od mermera iz Bejlopavlića u prisustvu velikog broja Ljubljančana i Crnogoraca koji žive u Sloveniji i zvanica iz Crne Gore, uz Njegoševe stihove koje je na našem i slovenačkom jeziku recitovao prvak drame Slovenskog narodnog pozorišta Jernej Šubman, spomenik velikom misiocu otkrili su počasni konzul Crne Gore u Sloveniji Vojislav Kovač, gradonačelnik Ljubljane Zoran Janković, crnogorski ministar kulture Branislav Mićunović i Aleš Černič, državni sekretar u Minisrstvu kulture Republike Slovenije.

Ideju da se u uz brojne druge evroipske prijestonice i u Ljubljani podigne spomenik našem najvećem pjesniku inicirao je i finansirao počasni konzul Crne Gore u Sloveniji Vojislav Kovač, koji je iz Nikšića u Sloveniju došao da bi igrao košarku a sada je tamo zapažen privrednik.

„Posebno mi je velika čast da sam kao Crnogorac i Ljubljančanin podario spomenik Ljubljani i na taj način dao doprinos obilježavanju dva vijeka od rođenja najvećega crnogorskoga pjesnika. Spomenik će ostati kao znak istorijske i kulturne povezanosti dva naroda, dobrih međudržavnih odnosa i gostoljubivosti Ljubljane“, kazao je Kovač.

Gradonačenik Ljubljane Zoran Janković zahvalio se Kovaču na spomeniku koji je podario Ljubljani ali i svom podgoričkom kolegi Miomiru Mugoši što je naučio Crnogorce da se ne moraju parkirati na zelenim površinama i trotoaru.

Profesor Vladimir Osolni, koji slovi za najboljeg poznavaoca Njegoša u Sloveniji u nadahnutoj besjedi kazao je da su njega “naši slovenski preci s poštovanjem pozdravljali kada je na svojim putovanjima iz slovenske spatre navraćao u Ljubljanu”.

“Jernej Kopitar, pjesnik Stanko Vraz i poznati pravnik i slavista Fran Miklošić koji je bio njegov vrsni prijatlej i poštovalac. Kopitar ga je nazvao slovenskim Davidom, Vraz mu je prvi pripisao slavno pjesničko ime a Miklošič mu je kao cenzor odobrio štampanje Gorskog vijenca. Anton Debeljak mu je posvetio pjesmu Crnogorski prometej”, kazao je Osloni.

On je povukao paralelu između Njegoša i Prešerna, dva najveća pjesnika dva naroda. I jedan i drugi su, kako je reko profesor osim o slobodi i istoriji, pjevali i o romantičnim ljubavima, nježnim i strasnim tenucima.

On je Njegošu poželio dobrodošlicu i povratak u Ljubljanu.

Aleš Černič državni sekretar u ministsrstvu kulture kazao je da je Njegoš jedna od najznačajnijih ličnosti crnogorske istorije koji je postavio temelje crnogorske državnosti, opismenio i obrazovao Crnogorce. Ističući da je malo pjesnika koji imaju sreću i čast da ostave toliki trag u svom narodu

“Ljubljana sa ponosom daje prostor za spomenik Njegošu u čast posebnosti i prijteljstva među Crnom Gorom i Slovenijom”, kazao je Černič.

Ministar kulture Branislav Mićunović rekoa je da je “slovensko romantičarsko praskozorje koje je svanulo i ovaplotilo se u nekoliko jugoslovenskih epoha ostavilo je neizbrisiv trag ne evropskom kontinentu ali i šire među prvima je izašlo iz Njegoševa pera”.

“Njegova su djela nadahnula prije svega crnogorsku a potom i slovensksku književnost i uvela ih u svjetske bibiloteke naučne i obrazovne programe. Tako je i onovremena i svevremena južnoslovenska književnost dobila zajedničku umjetničku ali i društveno političku ideju vodilju koja je južne Slovene uvela u porodicu evropskih i svjetskih naroda”, kazaonje ministar Mićunović.

I on je podjetio na Njegoševe susrete sa znamenitim Slovnecima i istakao ja je ovdašnji poznati pjesnik Stanko Vraz “uskliknuo da jeGorski vijenac najkrasnije djelo u ovoj struci što imamo”.

Za ovu Đurovićevu bistu, kao je reko Mićunović, Krleža je kazao da je “najistinitija vajarska prestava Njegoša kao poete”.

Galerija

( Miodrag Babović )