UMHCG: Norma o olakšavanju pristupa biračkom mjestu nije obavezujuća

Udruženje mladih sa hendikepom podnijelo je inicijativu za pokretanje postupka ocjene ustavnosti izbornog zakona, jer je norma, koja se odnosi na olakšavanje pristupa biračkom mjestu osobama sa invaliditetom, zbog načina definisanja neprimjenjiva.

Podnosilac inicijative, izvršna direktorica Udruženja, Marina Vujačić, saopštila je da Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o izboru odbornika i poslanika u članu 26 propisuje „prilikom određivanja biračkih mjesta opštinska izborna komisija je dužna da vodi računa da olakša pristup biračkom mjestu licima sa invaliditetom”.

"Navedena pravna norma nema imperativni karakter, jer je dispozicija norme definisana kao dispozicija norme neobavezujućih pravnih akata (preporuka, smjernica, zaključak i sl.). Kao dužnost se nameće „vođenje računa” koja je psihička i umna aktivnost i ne može se niti objektivno utvrditi, pa se ne može primijeniti ni sankcija ukoliko se takva radnja ne preduzme”, kaže se u saopštenju.

To, kako je navela Vujačić, znači da je zbog takvog definisanja norma u potpunosti neprimjenljiva.

„Sa druge strane, terminološka odrednica „olakšati pristup” podrazumijeva preduzimanje fizičkih aktivnosti na prevazilaženju, a ne uklanjanju fizičkih prepreka u ostvarivanju biračkog prava”.

"U tom smislu, zanemarujući ostatak norme, (pri određivanju biračkih mjesta) ova formulacija značila bi da su članovi opštinskih komisija i odbora ili lica koja oni ovlaste za to dužni da prilikom dolaska lica s invaliditetom na biračko mjesto, istom fizički pomognu da uđe u biračko mjesto i na taj način ostvari svoje biračko pravo”, dodala je Vujačić.

Prema njenim riječima, „radnja” vođenja računa o olakšavanju pristupa mora da se preduzme od članova opštinskih komisija i odbora ili lica koja oni ovlaste za to na dan izbora, odnosno na dan kada lica s invaliditetom ostvaruju biračko pravo i pri tom se susrijeću sa fizičkim preprekama.

"Međutim, postojeća norma nalaže da se pomenuta radnja vrši prilikom „određivanja biračkih mjesta”, što je nemoguće sprovesti. Naime, prilikom određivanja biračkih mjesta moguće je jedino vršiti radnju odabira pristupačnog, djelimično pristupačnog ili nepristupačnog biračkog mjesta”, navela je Vujačić.

Ta norma, smatra na, osim što nameće obavezu čije je kršenje nedokazivo, je i kontradiktorna, jer je radnju nemoguće izvršiti u vrijeme kada se to njome traži.

"Osim navedenih nedostataka koji dovode do neprimjenljivosti norme ona nije saglasna sa Ustavom Crne Gore i Konvencijom UN o pravima osoba s invaliditetom, koju je naša država ratifikovala 2009. godine”, kaže se u saopštenju.

U Inicijativi se navodi da je norma u suprotnosti sa članom 8 i članom 17 Ustava Crne Gore, jer se osobe sa invaliditetom dovode u nepovoljniji položaj prilikom ostvarivanja svog biračkog prava.

U Inicijativi se navodi da je norma u suprotnosti sa članom 8 i članom 17 Ustava Crne Gore, jer se osobe sa invaliditetom dovode u nepovoljniji položaj prilikom ostvarivanja svog biračkog prava

Norma je, kako je rekla, u suprotnosti sa načelima Konvencije UN o pravima osoba s invaliditetom i to: dostojanstva, nediskriminacije i jednakosti, samostalnosti, učešća, inkluzije i pristupačnosti, i poštovanja različitosti i vrijeđa, omalovažava, potcjenjuje i uskraćuje ravnopravnost u ostvarivanju ljudskih prava i sloboda lica s invaliditetom.

"Ova norma nije u duhu osnovnih principa javnog poretka: slobode, tolerancije, poštovanja ljudskih prava i sloboda i uspostavljanja socijane pravde proklamovanih u Preambuli Ustava Crne Gore”, dodaje Vujačić.

Udruženje je, kako je rekla, aktivno pratilo proces izmjena i dopuna Zakona o izboru odbornika i poslanika i u saradnji sa Savezom slijepih Crne Gore u septembru prošle godine podnijelo amandmane na Zakon kojima su tražili da se u datom članu definiše norma koja glasi: „Licima sa invaliditetom mora biti obezbijeđen nesmetan prilaz i ulazak u biračko mjesto, pristup: paravan kabinama, biračkim kutijama i biračkom materijalu, u skladu sa posebnim propisima”.

U Udruženju, s obzirom na to, smatraju da je neprihvatanje tako definisane norme odraz i pokazatelj odnosa prema osobama s invaliditetom.

Vujačić dodaje da konstatacija koju su više puta čuli, i od pozicionih i od opozicionih poslanika, da ne postoje finansijske mogućnosti da se prilagode biračka mjesta, ne opravdava kršenje Ustava i Konvencije.

"I „uštedu” na račun osoba s invaliditetom, koji su redovni poreski obveznici kao i svi drugi građani, što u krajnjem dovodi do povrede ravnopravnosti, dostojanstva ličnosti i osobe s invaliditetom tretira kao građane drugog reda čiji je glas samo bitan za političke partije, ali koje nemaju mogućnost niti pravo da izraze svoju volju na ravnopravan način sa ostalima”, navela je Vujačić.

Udruženje je Ustavnom sudu predložilo da prihvati inicijativu i donese rješenje kojim se pokreće postupak za ocjenu ustavnosti odredbe iz člana 26 Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o izboru odbornika i poslanika, kao i da donese odluku da odredba iz člana 26 nije u saglasnosti sa Ustavom Crne Gore.

Galerija

( Mina )