Uzalud potrošene milijarde: Dejstvo „tamiflua“ nije jače od „paracetamola“

Istraživači koji su se godinama borili da dobiju podatke o „tamifluu“ farmaceutske kuće „Roše“ juče su saopštili da su vlade koje su napravile zalihe tog lijeka uzalud potrošile milijarde dolara.

U izvještaju o ispitivanju „tamiflua“ i lijeka „relenza“ kompanije „Glakso Smit Klajn“, naučnici ugledne Kohranove istraživačke mreže (Cochrane Review) naveli su da iako ova dva medicinska sredstva mogu da skrate simptome gripa za oko pola dana, ne postoji pouzdan dokaz za tvrdnje da oni smanjuju broj hospitalizovanih bolesnika, niti da smanjuju dalje komplikacije. „Nema pouzdanog pokazatelja da ovi ljekovi mogu da spriječe pandemiju“, kazao je Karl Henegan, profesor medicine sa Univerziteta Oksford i jedan od članova istraživačkog tima.

Izvještaj je pokazao da su ovi ljekovi imali malo ili nimalo pozitivnih efekata, ali da su izazivali sporedne efekte. „Ideja lijeka je da korist prevazilazi štetu“, kazao je Henegan. „Dakle, ako ne možete da nađete nikakvu korist, onda to naglašava štetnost.“

Međutim, kompanija „Roše“, koja je nekoliko godina na meti kritika jer je odbijala da dozvoli Kohranovom timu potpuni pristup podacima o „tamifluu“, odbacila je ove nalaze saopštivši da se „fundamentalno ne slaže sa uopštenim zaključcima“ studije.

„Čvrsto stojimo iza... naših podataka... i iz njih nastalih dokaza u praksi koji pokazuju da je 'tamiflu' učinkovit lijek za tretman i prevenciju gripa“, saopštila je kompanija.

Kohranova mreža je zaključila da je lijek smanjio trajanje simptoma gripa sa sedam na 6,3 dana kod odraslih i na 5,8 dana kod djece, a autori izvještaja tvrde da i lijek kao što je “paracetamol” može imati slične efekte. O tvrdnjama da je lijek spriječio komplikacije poput razvoja upale pluća, istraživački tim tvrdi da su ta testiranja bila toliko loša da nisu imala „vidljivijih rezultata“. Takođe su istakli brojne nuspojave lijeka poput mučnine, glavobolje, psihičkih problema i problema sa bubrezima.

Prodaja „tamiflua“ dostigla je 2009. vrijednost od 3 milijarde dolara - mahom jer je korišten tokom pandemije H1N1 - ali je od tada njegova upotreba opala. Pripremajući se za potencijalno masovno širenje gripa u svijetu, mnoge vlade su od 2006. počele praviti strateške zalihe antivirusnih ljekova uključujući i „tamiflu“. Velika Britanija je za 40 miliona doza „tamiflua“ potrošila 703 miliona dolara.

Drugo opravdanje za stvaranje zaliha bilo je da se uspori širenje bolesti kako bi se omogućilo vrijeme za razvoj vakcine. Autori izvještaja tvrde da je to nedokazivo i da „nema pouzdanog načina na koji bi taj lijek spriječio pandemiju“.

Galerija

( Danka Vraneš Redžić )