Slike Jakše Ćalasana: Suptilna i topla sazvučja Mediterana
U izražajno-kreativnom opsegu, Ćalasan se služi izrazito simboličkim likovnim vokabularom
Centar savremene umjetnosti Crne Gore, marta ove godine, priredio je u podgoričkoj galeriji “Centar”, samostalnu izložbu novijih likovnih ostvarenja, mladog crnogorskog umjetnika Jakše Ćalasana (Bar, 1979).
Ćalasan je diplomirao na Akademiji likovnih umjetnosti u Novom Sada u grafičkoj klasi prof. Slobodana Kneževića Abija. Do sada je imao pet samostalnih, a učestvovao je na više od dvadeset kolektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Dobitnik je nekoliko strukovnih nagrada, a stalno živi i stvara u Baru. Aktuelnu izložbu prati kolorni katalog sa uvodnim tekstom koji potpisuje akademska umjetnica Ivana Stanić.
U izložbenom prostoru u centru glavnog grada, prezentirano je tridesetak slika ostvarenih uljanom i akrilk tehnikom na prepariranom platnu i kartonu, te nekoliko reljefnih ostvarenja, galerijskog formata, a radovi su nastali u periodu (2007-2014).
Slikarska ostvarenja Jakše Ćalasana eksplicite pripadaju sferi figuralnog, a prevashodno su vezana za brojna intimistička ljudska stanja. U fokusu njegovog interesovanja su veoma suptilni maskulino-feminilni odnosi, koji se odvijaju u mediteranaskim eksterijerno-enterijernim ambijentima. On svoje umjetničke prizore gradi na iskazno-tekstulnoj potki, a svaki njegov eksplikat nosi sobom neku specifičnu skasku.
U izražajno-kreativnom opsegu, Ćalasan se služi izrazito simboličkim likovnim vokabularom, u funkciji su pored homoidnog, čitav niz abiotičko-zomorfinih predstavnika te vrlo raznolik predmetni instrumentarij. U bogatom fundusu su uglavnom muško-ženski parovi, kao kostimirane ili obnažene figure, potom torza, poprsja ili portreti. I gotovo uvjek je prisutno njihovo stanište, kuća, soba, topli dom, intimno dvorište, đardin, grm, maslina, čempres, lovor, mirta, ruzmarin.
Tu je nezaobilazan vjerni pas, čuvar kuće, stameni konj, umilni mačor, raspjevani kokot, šepurni paun, plahovita lasta. Uz taj vrlo sadržajan i prepoznatljiv simbolički asamblaž, javljaju se apstraktne, vrlo krute, intezivno kolorisane geomtrijske forme, kvadrat, trougao, krug, pravougaonik, koje likovno-grafistički, razigravaju i obogaćuju scenske prizore.
U kompozicionom smislu, gotovo svi elementi na njegovim eksplikatima su vrlo stabilni, na neki način su čak statični, zaustavljeni u jednom trenu događanja. Intenzivna sunčeva sjetlost usmjerena iz dubine prema posmatraču, kupa sve protagoniste na otvorenim prostorima, a bačene sijenke potenciraju trodimenzionalnost ambijentalnih scena. Slikarska materija je pretežno posna i ravna, bez vidnih poteza i bez pastuoznih nanosa. U hromatskom dijapazonu preovlađuju topla mediteranska sazvučja.
Njegovi scenski prizori katkada odišu nekom čudesnom, prepoznatljivom i uzoritom atmosferom. Međutim, riječ je o mladom umjetniku koji traži svoj vlastiti likovni put i svoj autentični likovni diskurs. Upravo u tom smislu, treba očekivati da će Jakša Ćalasan, zasigurno uskoro pronaći samosvojno ishodište.
( Slobodan Slovinić )