Nezavršen posao kojem ima mane

Zamislite sljedeću situaciju. U zakonu piše da vam je za izlazak iz zemlje potreban pasoš. Vi uzmete pasoš i dođete na granicu, gdje vam službeno lice kaže da morate imati i ličnu kartu. Ličnu kartu imate, ali je niste uzeli sa sobom jer je pisalo da vam nije potrebna. Službeno lice vas strogim glasom obavještava da morate kući i da od puta van zemlje nema ništa.

Ovako izgleda najjednostavniji opis situacije koju je prethodne sedmice ničim izazvan stvorio Administrativni odbor, na taj način urušavajući dobar odnos velikog broja nevladinih organizacija i Skupštine Crne Gore. Naime, Administrativni odbor je odbio podršku desetina nevladinih organizacija koje su u skladu sa zakonom podržale svoje kandidate za članove Savjeta RTCG. Sve u skladu sa Zakonom (što znači da smo dostavili svu zakonom propisanu dokumentaciju), ali ne i u skladu sa nekakvim Zapisnikom o radu radne grupe koju je formirao Administrativni odbor i u kojem je svoje mjesto našao jedan poslanik Pozitivne i jedan poslanik DPS-a zajedno sa tri službenika skupštinske službe. Ta radna grupa sebi je dala za pravo da tumači Zakon o javnim radio difuznim servisima RTCG i donese (suštinski) podzakonski akt za njegovu primjenu u odnosu na postupak imenovanja članova Savjeta.

Iznenađenje nevladinih organizacija je tim veće što smo imali na umu da će naročito poslanici opozicije biti pažljivi pri brojanju glasova. Opozicija najbolje zna što znači krađa glasova i kako može i mora da boli. Nažalost, pokazalo se da ovom prilikom opozicionari nisu koristili isti aršin kao kada su u pitanju interesi političkih partija.

U najmanju ruku je čudno jedinstvo koje su članovi vladajućih i opozicionih političkih partija pokazali prilikom diskusije i glasanja na sjednici Adiministrativnog odbora. Jer, ili smo mi koji smatramo da Odbor griješi namjerili da se grdno ogriješimo o pravo i pravdu ili članovi Odbora imaju nekih drugih debelih razloga da tako govore i glasaju.

Niko još uvijek nije uspio da nam objasni zašto je odlučeno da se prekrši Zakon o javnim servisima i na kojim drugim propisima se temelji tumačenje kojim su izbrisane desetine legitimnih ovlašćenih predlagača.

A da sve nije tako kristalno čisto kako Adiministrativni odbor administrativni tvrdi, pokazuje i činjenica da je Kolegijum Skupštine (u kojem sjede šefovi poslaničkih klubova tih istih političkih partija) dan prije famozne sjednice odbora, uputio sugestiju odboru da zastane sa odlučivanjem. Očigledno, Kolegijum je uvažio objašnjenja i apele desetina nevladinih organizacija koje su smatrale da su nezakonito izbrisane sa spiska podrške kandidatima.

Ispostavlja se kasnije da je poslanik Azra Jasavić u stvari negativno lice Pozitivne (Crne Gore). Ona je, naime, bila prva osoba koja je morala da kaže “Ja ne mogu u ovu radnu grupu, ja sam radila za organizaciju kojom je rukovodio jedan od kandidata“. Drugim riječima, Azra Jasavić je morala da oglasi svoj sukob interesa (makar na nivou moralne dileme). Umjesto toga, stiče se utisak da je gospođa Jasavić ne samo realizator ovog nezakonitog posla, već i najglasniji branilac ideje da se naknadnim tumačenjem propisa može dovesti u neravnopravan položaj makar jedan od kandidata.

Drugim riječima, čak i da je tumačenje u koje vjeruje Adiministrativni odbor ispravno, svi kandidati i svi ovlašćeni predlagači su morali znati za to tumačenje onog dana kada je objavljen javni poziv za imenovanje članova Savjeta. U suprotnom, i nama i javnosti ostaje pravo da sumnjamo kako je neko znao za tumačenje i metodologiju mnogo ranije od drugih kandidata i na taj način imao nenadoknadivu prednost.

Sve u svemu, Administrativni odbor se obrukao i to mora da im se kaže jasno, otvoreno i bez rezerve. Negativna međusobna solidarnost koju su članovi odbora pokazali u jednoj kriznoj situaciji ostaće kao ružna stranica u istoriji rada ovog odbora i Skupštine Crne Gore. Umjesto da odgovori na formalno i javno postavljena pitanja nevladinih organizacija, članovi odbora su te pozive NVO nazvali “neformalnim pristiskom” i pružili punu podršku nezakonitom poslu koji su obavile njihove dvije koleginice članice Odbora.

Umjesto spremnosti na preispitivanje, uvažavanje argumentacije koja ima je pisano i sa argumentima podnijeta, članovi Odbora su kazali kako vjeruju na časnu riječ svojim kolegama. Očekuju li to članovi Odbora da im se sjutra usluga vrati i da im onda kad neke druge među njima bude zapalo da tumače zakone, dobiju podršku svih drugih kolega? Da li je to “princip” u skladu sa kojim treba da djeluju i odlučuju poslanici u odborima Skupštine Crne Gore?

Ima ovdje posla i za Upravni sud i za Ustavni sud, a moguće i za nadležnog tužioca. Zato je u javnom interesu da se šteta po javni interes, vladavinu prava i ugled Skupštine na vrijeme ispravi.

Postupak imenovanja novog sastava Savjeta RTCG mogao je biti sve osim nove afere. Administrativni odbor je uspio da doda još jednu ružnu scenu u sliku koju već godinama raznorazni crtaju o nevladinim organizacijama.

Stručna služba Administrativnog odbora ima pravo na grešku, ali ima i obavezu da grešku ispravi.

Azra Jasavić ima pravo na grešku, ali ima i pravo da je ispravi. Administrativni odbor ima pravo na grešku, ali ima i obavezu da je ispravi. Skupština, odnosno plenum mora pokušati da ispravi greške počinjene u ranijim fazama ovog postupka. Najodgovorniji za zakonitost rada Skupštine je predsjednik Skupštine Crne Gore, ali i svaki poslanik pojedinačno.

( Stevo Muk )