Obama: Evropa da se sama snalazi za gas

Njemačka kancelarka Angela Merkel rekla je da bi krizu nastalu zbog Ukrajine trebalo rešiti političkim sredstvima, bez nametanja ekonomskih sankcija Rusiji.

Kancelarka Merkel je u Berlinu rekla da Zapad nije dostigao fazu koja podrazumijeva nametanje ekonomskih sankcija Rusiji, prenijela je ruska agencija ITAR-TASS njenu izjavu datu nakon što je razgovarala sa južnokorejskom predsjednicom Park Geun Hjueo.

"Nadam se i da ćemo uspjeti da ih izbjegnemo (sankcije)", rekla je ona i dodala da nije zainteresovana za eskalaciju već da naprotiv radi na deeskalaciji situacije.

Njemački stručnjaci kažu da bi ekonomske sankcije protiv Rusije, koju žele da joj nametnu zapadne zemlje zbog situacije u Ukrajini i na Krimu, mogle negativno da utiču na njemačku ekonomiju.

Zajedno rade na sankcijama

Sjedinjene Države i Evropska unija su se dogovorili juče da sarađuju na pripremi mogućih strožih ekonomskih sankcija u odgovoru na ponašanje Rusije u Ukrajini, uključujući energetski sektor, kao i da učine Evropu manje zavisnom od ruskog gasa.

Predsjednik SAD Barak Obama je nakon samita sa najvišim zvaničnicima EU rekao da se ruski predsjednik Vladimir Putin preračunao ako je mislio da može podijeliti Zapad ili računati na ravnodušnost povodom aneksije Krima.

Lideri Grupe sedam glavnih industrijalizovanih sila saglasili su se ove nedjelje da odgode sankcije koje bi pogodile rusku ekonomiju ukoliko Putin ne pokrene novu akciju u cilju destabilizovanja Ukrajine ili drugih bivših sovjetskih republika.

„Ako Rusija nastavi sadašnji pravac, međutim, izolacija će se produbiti, sankcije pooštriti i biće više posljedica po rusku ekonomiju,“ rekao je Obama na zajedničkoj konferenciji za novinare sa predsjednikom Evropskog savjeta Hermanom Van Rompijem i predsjednikom Evropske komisije Žozeom Manuelom Barosom.

Obama je takođe rekao da bi NATO trebalo da pojača prisustvo u novim istočnoevropskim državama članicama koje se graniče sa Rusijom i Ukrajinom kako bi ih uvjerili da će im garancije Alijanse o uzajamnoj odbrani obezbijediti zaštitu.

U ključnom govoru na evropskoj turneji, Obama je kasnije pred dvije hiljade mladih ljudi rekao da će Zapad pobijediti ako ostane ujedinjen, ne vojnom akcijom već snagom svojih vrijednosti da privuče obične Ukrajince.

Rusija neće biti „vojnom silom istjerana s Krima ili odvraćena od dalje eskalacije. Ali vremenom, ako Zapad ostane ujedinjen, ruski narod će shvatiti da bezbjednost, prosperit i status kojem teže ne mogu postići brutalnom silom“, rekao je Obama. Dodao je da ukrajinska kriza nije označila početak novog Hladnog rata.

Van Rompij je rekao da su ruske akcije na Krimu „sramota u 21. vijeku i mi to nećemo priznati“.

Ukrajina povećala cijenu gasa

Nove ukrajinske vlasti su objavile povećanje cijene gasa za 50 odsto od 1. maja, što je uslov za pomoć Međunarodnog monetarnog fonda. Predsjednik Viktor Janukovič je to odbio prije nego što je zbačen prošlog mjeseca.

Kijev traži 15-20 milijardi od MMF kako bi stabilizovao ekonomiju. Rusija je saopštila da će od aprila povećati iznos koji naplaćuje Ukrajini za gas.

U odgovoru na apele EU za povećanje izvoza američkog gasa u Evropu kako bi se smanjila zavisnost od ruskih zaliha, Obama je rekao da će novi transatlantski sporazum o trgovini, koji je u fazi pregovora, olakšati odobravanje takve prodaje.

Međutim, poručio je da bi Evropa takođe trebalo da razvija sopstvene izvore energije - aludirajući na protivljenje vađenju gasa iz škriljaca i nuklearnoj energiji, iz ekoloških razloga - umjesto da samo računaju na Ameriku.

Trećinu nafte i gasa EU obezbjeđuje Rusija, a oko 40 odsto gasa se izvozi preko Ukrajine.

Trećinu nafte i gasa EU obezbjeđuje Rusija, a oko 40 odsto gasa se izvozi preko Ukrajine

Upozorenje Svjetske banke

Ekonomski uticaj aneksije Krima mogao bi gurnuti Rusiju u oštru recesiju ove godine čak i ako Zapad ne uvede trgovinske sankcije, upozorila je juče Svjetska banka.

U izvještaju Svjetske banke o ruskoj ekonomiji, koji je sastavljen prije najnovijih dokaza o obimu odliva kapitala, navodi se da će Moskva morati da plati značajnu cijenu od gubitka rasta zbog najozbiljnijeg sukoba između Istoka i Zapada od kraja Hladnog rata.

BDP bi 2014. mogao opasti za čak 1,8 odsto ako se kriza nastavi, navedeno je u izvještaju. Prognoza visokog rizika podrazumijeva da će se međunarodna zajednica uzdržati od trgovinskih sankcija.

Prema scenariju niskog rizika, koji podrazumijeva samo kratkotrajni uticaj krize, BDP bi mogao porasti za 1,1 odsto.

Rusko ministarstvo ekonomije procjenjuje da se samo u prvom kvartalu odlilo do 70 milijardi dolara, u poređenju sa 63 milijarde dolara tokom čitave prošle godine.

Međutim, ruske akcije i rublja su se juče dodatno oporavile usljed znakova ublažavanja tenzija oko Krima, prenio je Rojters.

Ukrajinska kriza je u velikoj mjeri gurnula u drugi plan napetost u odnosima SAD-EU zbog skandala oko američkog špijuniranja, koje je samo kratko pomenuto na konferenciji za novinare.

Kameron: Poziv na buđenje

Britanski premijer Dejvid Kameron predvodi pozive za usvajanje novih tehnologija poput vađanja gasa iz škriljaca u odgovoru na ukrajinsku krizu.

„Neke države 100 odsto zavise od ruskog gasa, tako da mislim da je to poziv na buđenje,“ rekao je juče Kameron.

On je ukazao na rezerve gasa iz škriljaca u jugoistočnoj Evropi, Poljskoj i Engleskoj, koji bi mogao biti vađen procesom upumpavanja tečnosti pod jakim pritiskom u podzemne stijene, što je poznato kao „freking“ i rasprostranjeno u SAD.

Aktivisti za očuvanje životne sredine tvrde da freking predstavlja prijetnju za vodne resurse te da može izazvati zemljotrese i odrone. Francuska i Bugarska su zabranile taj metod, a Britanija i Poljska su suočene sa protestima protiv frekinga.

Galerija

( Angelina Šofranac )