Direktna vojna akcija Zapada bi stvorila rizik od nuklearnog rata

Kako su zapadne sile svjesne da je Ukrajina izgubila Krim, SAD i njihovi saveznici su suočeni sa vrlo malo održivih opcija i ozbiljnim pitanjima o budućim odnosima, ocjenjuje Rojters.

Ignorišući upozorenje Baraka Obame da ne dira Ukrajinu, Rusija očigledno izaziva najveću krizu u odnosima sa Zapadom od pada Berlinskog zida, navodi se u analizi britanske agencije.

„Razvoj situacije narednih nekoliko dana mogao bi pomoći da se oblikuje geopolitička mapa za godine koje slijede,“ piše Piter Eps, Rojtersov analitičar političkog rizika.

Bilo kakva direktna vojna akcija Zapada bi stvorila rizik od rata između nuklearnih supersila. Relativno male i nedovoljno pripremljene ukrajinske snage bi mogle preduzeti akciju, ali bi rizikovale podsticanje puno šire ruske invazije i okupacije.

SAD gotovo da nemaju apetita za vojno učešće, iako je Obama suočen sa nekim pozivima kod kuće da podrži Ukrajinu.

Najbolje što se sada može učiniti, prema mišljenju nekih sadašnjih i bivših zvaničnika, je da se izbjegne dalja eskalacija u kojoj bi Moskva zauzela industrijalizovani istok Ukrajine, gdje se pretežno govori ruski i koji je puno veći i ekonomski važniji.

Vašington i ostale sile NATO takođe moraju naći način da ubijede sve uzrujanije istočnoevropske države - posebno baltičke - da će njihove bezbjednosne garancije biti ispunjene, bez eskalacije tenzija, kaže Eps, ističući da je rizik od pogrešnih poteza visok.

Rusija bi mogla prekinuti slanje gasa u Evropu, koje ide preko Ukrajine, a vjeruje se da posjeduje kapacitete za sofisticirane sajber napade, koje bi mogla usmjeriti prema Ukrajini ili Zapadu, stoji u analizi.

Jedan zapadni zvaničnik je u subotu opisao situaciju kao „najopasniju u Evropi od sovjetske invazije na Čehoslovačku 1968“.

Sovjetske trupe su izvršile invaziju na Čehoslovačku 1968. pošto je Praško proljeće dovelo na vlast umjerenije lidere, puno otvorenije prema Zapadu.

Rojters podsjeća da su SAD i njihov saveznici, uprkos češkim pozivima na podršku, odgovorili samo kritikama, ne želeći da rizikuju nuklearni rat nakon kubanske raketne krize, šest godina ranije.

Eps sadašnju krizu smatra opasnijom od gruzijskog rata 2008, gdje se Zapad uzdržavao dijelom zato što je gruzijska vlada optužena da je dovela do eskalacije rata pokušajem da zauzme spornu oblast Južna Osetija.

Slanjem trupa u Ukrajinu, međutim, smatra se da je Moskva jednostrano napala suverenu državu - iako su ruske snage odavno na Krimu, gdje su od Ukrajine zakupile bazu za Crnomorsku flotu.

Komandant NATO snaga u Evropi, američki general Filip Bridlav, rekao je novinarima da alijansa nema vojne planove za pomoć Ukrajini u slučaju napada.

U jučerašnjem članku za „Forin polisi“, njegov prethodnik je rekao da bi se to moglo brzo promijeniti.

„Nadamo se da će prevagnuti hladnije glave,“ napisao je admiral u penziji Džejms Stavridis. „Nada, međutim, nije strategija i stoga bi trebalo razmotriti dalju akciju,“ rekao je Stavridis, ističući da je planiranje od vitalnog značaja.

( Angelina Šofranac )