Jelena Trajković: O kroju čovjeka

Centar savremene umjetnosti Crne Gore, februara ove godine, priredio je u galeriji “Centar” u Podgorici samostalnu izložbu likovnih radova umjetnice Jelene Trajković (Kraljevo, 1980).

Trajković je diplomirala (2004), završila je (2009) magistarske studije na slikarskom odsjeku FLU u Beogradu u klasi prof. Čedomira Vasića, a sada je na doktorskim studijama na istom fakultetu. Do sada je imala dvadesetpet samostalnih, a učestvovala je na više od stodeset grupnih izložbi u zemlji i inostranstvu.

Član je ULUS-a, asistent je na Fakultetu umjetnosti u Nišu. Dobitnik je više strukovnih nagrada, učestvovala je na brojnim likovnim kolonijama, stalno živi i stvara u Beogradu.

U izložbenom ambijentu u centru grada, na zidnim površinama i u prostoru, prezentirani su brojni radovi, od čega nekoliko samaca, više grupisanih cjelina, te instalacijskih skupina pod nazivom “O kroju čovjeka i njegovom matriksu”. Svi eksplikati su ostvareni kombinovanom tehnikom, a nastali su u posljednih desetak godina. U globalnoj ravni, likovna ostvarenja Jelene Trajković pripadaju figuralnom konceptu.

Zbog idejne kompleksnosti i usmjeravajućih naziva, te specifične izvedbe, njeni eksplikati su angažovanog karaktera. U umjetnosti, naslovnice su često u funkciji identifikacije, međutim, nazivi ciklusa i pojedinih radova, kao: “Upotreba čovjeka”, “Ko smo? Čemu težimo? Kuda to idemo” i “Pandorine kutije”, ukazuju na multiznačnost njenih promišljanja, smisaonu tekstualnost i značenjsku aktuelnost. U stvaralačkom procesu Jelena Trajković znalački miksa, kontrapunktira i kreativno sublimiše objektivističko-klasične likovne izraze i modernitetne tehničko-tehnološke uzanse. Upravo zbog izvrsnog osjećaja mjere, vizuelne diferencijacije i ritmalne melodičnosti, sva njena ostvarenja su stabilno fundirana i vrlo su harmonizirana.

Osim likovno-vizuelnih efekata, u njenom stvaralačkom radu, izuzetno važnu ulogu, upravo ima raznovrsna tekstualnost, koja je usmjerena prema aktuelnim događanjima u zemlji i svjetu, a što se neposredno iščitava i iz opsežnih legendi, koje sadrže čitav niz podataka; naziv ciklusa i djela, vrstu korišćenog materjala, tehniku rada, vrijeme nastanka, dimenziju.

U likovnom stvaralaštvu Jelene Trajković, pored prirodne, veoma važnu ulogu ima vještačka svjetlost, kojom se izrazito naglašavaju, linearitetnost arabeskalnog crteža, transparentnost ljudskih figura, pojedinih korpusnih segmenata, glave, oka, ruke te sveopšta dubinska prostornost. Jelena Trajković, na poseban način kreativno transponuje i likovno sublimira svoja viđenja, nekih drugih umjetničkih djela, objekata i ambjenatalnih cjelina. Ova mlada umjetnica, svojim ostvarenjima te sadržajnom postavkom, zasigurno potvrđuje, visoki nivo artističkog obrazovanja i nagovještava značajne iskorake u sferi likovne umjetnosti.

Likovna itekstualna aktuelnost

Prilikom neposredne likovne egzekucije, Jelena Trajković, osim već ustaljenih umjetničkih tehnika i materjala, poput ulja, akrilika, pastela, krejona, tuša, kolaža, uvodi i niz inavotvornih materijala, supstanci i postupaka, kao što su, fosforne, fluorescentne kolorne supstance, raznobojni sprejevi, lakovi, led-diode, staklo, klirit, drvo, juta, lan, prozirne folije, te digitalni print.

U više svojih eksplikata, umjetnica u fon involvira aktuelne tekstualne sintagme, simbolične riječi i slovnu znakovnost, kao što su, otuđenost, depresija, tranzicija, upotreba, rat, teritorijalno.

( Slobodan Slovinić )