Zašto protest u avgustu?

Radna grupa za izmjene i dopune Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju okončala je svoj rad. Radnu grupu su činili predstavnici Vlade Crne Gore - Ministarstva rada i socijalnog staranja,

Ministarstva finansija, Fonda PIO, Unije poslodavaca, Udruženja penzionera te predstavnici dvije reprezentativne sindikalne centrale.

Po proceduri Nacrt zakona o izmjenama i dopuna zakona o PIO dat je na javnu raspravu koja traje 40 dana. Poslije završetka javne rasprave i sačinjavanja izvještaja Nacrt zakona se šalje Socijalnom savjetu a zatim proslijeđuje Vladi Crne Gore koja ga šalje Skupštini Crne Gore na usvajanje.

Ključni zahtjevi predstavnika u radnoj grupi ispred sindikata bili su:

- da 40 godina staža osiguranja ostane kao jedini uslov za odlazak u starosnu penziju, odnosno da se ne proširuje sa kumulativnim uslovom 65 godina života kako je to predlaženo u Nacrtu zakona,

- smanjenje starosne granica za odlazak u penziju na 65 godina života za žene i muškarce.

- da osnovicu za obračun penzije čini prosjek zarada, odnosno osnovica osiguranja ostvarenih u 20 najpovoljnijih godina za tu osobu koja ide u penziju.

- da najniža penzija ne može biti manja od 80 odsto minimalne zarade, odnosno da starosna penzija ostvarena na osnovu 40 godina staža osiguranja ne može biti manja od 55 odsto prosječne zarade.

Radna grupa nije prihvatila nijednu sugestiju ili predlog sindikata.

Radnici i vi koji ćete to postati, srednjoškolci, studenti, penzioneri sadašnji i budući…

Po podacima koje su predstavnici sindikata dobili od zvaničnih institucija koje se bave statistikom, prosječan životni vijek građana Crne Gore je 73 godine. Može se zaključiti da je prosjek korišćenja penzije 8 godina. U prosjek ohih koji koriste penziju 8 godina su 24% onih koji neće doživljeli 65 godinu života te neće ni ostvariti penziju.

Svaki šesti srednjoškolac koji je zasnovao radni odnos iako ima 40 godina staža nema ni teoretsku mogućnost da ostvari penziju što iznosi preko 16% populacije koja će raditi 40 godina bez mogućnosti odlaska u penziju. Složićemo se da je malo onih srednjoškolaca koji su odmah po završetku školovanja našli zaposlenje.

Svaki svršeni student (a trenutno ih je na ZZZCG oko 10.000 pa vidimo kolika je mogućnost brzog zaposlenja) pod uslovom da je odmah po završetku studiranja zasnovao radni odnos praktično i ne može da ostvari penziju prije svoje 65 godine.

Vojnici, policajci, vatrogasci i svi koji radite na poslovima sa posebnim uslovima rada…

Staž u uvećanom trajanju koji imate nije davanje koje dolazi samo od sebe. Uveden je iz bioloških razloga. Radite na poslovima koji izuskuju posebne napore i štetnosti po zdravlje, ti poslovi vam umanjuju radni vijek pa otuda vam se računa staž u uvećanom trajanju. Gotovi svi vi radite u smjenama i noću te tokom radnog vijeka imate najmanje 2.000 neprespavanih noći ili 5 i po godina. Sve naučne analize ukazuju na štetnosti po zdravlje i skraćivanje životnog vijeka onih koji nemaju redovan san. Po važećem zakonu kada navršite 40 godina radnog staža računajući i beneficirani radni staž stekli bi uslove za punu penziju bez obzira koliko imate godina života. Po Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama zakona o PIO taj i toliki radni staž vam ne bi značio ništa već bi morali ispuniti još jedan uslov odnosno morali bi imati 65 godina života. Takvo zakonsko rešenje dovodi do obesmišljavanja staža u uvećanom trajanju jer se će desiti da imate preko 40 pa i blizu 50 godina staža osiguranja kad napunite 65 godina života. Tačno je i da zakon kaže da se zavisno od visine staža u uvećanom trajanju smanjuju i potrebne godine starosti za sticanje penzije što u suštini mnogo ne mijenja stvar.

Predlog predstavnika sindikata da osnovicu obračuna penzije čini prosjek zarada, odnosno osnovica osiguranja ostvarenih u 20 najpovoljnijih godina, gle čuda, takođe nije dobio podršku na radnoj grupi. Koliko je danas korisnika penzije koji su u tranzicionom periodu bili osigurani na “minimalac” pa im je u prosjek ušlo takvo osiguranje i doprinosi. Upravo u toj grupi su onih 10.500 penzionera koji primaju 125 evra mjesečno pa je bolje reći da je je to prije socijalno nego li neko drugo davanje.

Kada govorimo o uvećanju minimalne i prosječne penzije dovoljno je reći da je predstavnik penzionera prilikom učešća u radnoj grupi bio apsolutno protiv svih predloga sindikata.

Nacrt zakona o izmjenama zakona o PIO tiče se svih građana Crne Gore. Ili možda griješim!? Sigurno je da se ne tiče onih koji su se “poštenim radom” u prethodnom periodu obezbjedili pa ih uslovi za sticanje prava za odlazak u penziju i ne interesuju.

Tiče se svih koje sam gore pobrojao, svih koji koriste ili se nadaju i vjeruju da će koristiti penziju u svojim poznim godinama. Dakle, penzioneri, radnici, srednjoškolci, studenti, policajci, vojnici, vatrogasci, rudari, administracijo… Zainteresujte se, informišite se i saznajte, pročitajte, pitajte a onda sami saberite i oduzmite.

U toku je avgust, u toku su i godišnji odmori. U toku je i javna rasprava o Nacrtu zakona o izmjenama zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju. Građani Crne Gore, budite i vi u toku. Sve prethodno navedeno daje odgovor na naslov teksta.

Autor je predsjednik Sindikalnog povjereništva SSCG Opštine Pljevlja i predsjednik Strukovnog odbora vatrogasaca-spasilaca Crne Gore

( Ratko Pejović )