Neophodno poboljšanje statističkih kapaciteta Crne Gore

Monstat trenutno prikuplja podatke o bruto domaćem proizvodu (BDP) Crne Gore prema proizvodnom i potrošnom pristupu, ali ne i po metodologiji dohodovnog pristupa kako se zahtijeva pravnom tekovinom, saopšteno je iz Evropske komisije (EK).

Iz EK su, u izvještaju sa skrininga 18. poglavlja koje se odnosi na Statistiku, kazali da je u oblasti ekonomske i monetarne politike crnogorska statistika djelimično usklađena sa Evropskim sistemom računa.

“Monstat trenutno prikuplja podatke o BDP-u prema proizvodnom pristupuu, godišnje i kvartalno, kao i prema potrošnom pristupu, samo godišnje, ali ne i po metodologiji dohodovnog pristupa kako se zahtijeva pravnom tekovinom”, dodaje se u izvještaju koji je objavilo Ministarstvo vanjskih poslova i evropskih integracija.

U EK smatraju da je neophodno ulaganje značajnih napora na poboljšanju metodološke usklađenosti sa evropskim standardima i izradi inventara metoda i izvora koji se koriste za prikupljanje nacionalnih računa, kao i za razvoj finansijskih računa i tabela ponude i upotrebe.

“Osim toga, Crna Gora treba da poboljša obračun FISIM-a, odnosno indirektno mjerene usluge finansijskog posredovanja, i da procijeni bruto nacionalni dohodak (BND)”, rekli su iz EK.

Izvještavanje o proceduri pri prekomjernom deficitu, kako su podsjetili, potpada pod odgovornost Ministarstva finansija, ali su iz EK preporučili da Monstat postepeno preuzme nadležnost nad tom procedurom.

Predstavnici EK su saopštili da statistika ribarstva o ribarskim proizvodima, ulovu, pristaništima, akvakulturi i ribarskoj floti nije u skladu s pravnom tekovinom i da je potrebno uložiti značajne napore kako bi se obezbijedili podaci u zahtijevanoj učestalosti i presjeku

“Izvještavanje o proceduri pri prekomjernom deficitu još nije u skladu sa pravnom tekovinom. EK će pratiti napredak u sprovođenju metodološkog okvira za izvještavanje o tome. Trebalo bi da se usklađenost postigne znatno prije 2021. godine”, navodi se u izvještaju.

Iz EK su saopštili da su statistički kapaciteti Crne Gore ostvarili umjeren napredak, ali da im je neophodno značajno dodatno jačanje.

“S obzirom na startnu poziciju regionalnog zavoda u Jugoslaviji, a zatim u Srbiji i Crnoj Gori, statistički sistem Crne Gore je značajno napredovao u godinama nakon obnove nezavisnosti”, objasnili su iz EK.

Predstavnici EK su saopštili da statistika ribarstva o ribarskim proizvodima, ulovu, pristaništima, akvakulturi i ribarskoj floti nije u skladu s pravnom tekovinom i da je potrebno uložiti značajne napore kako bi se obezbijedili podaci u zahtijevanoj učestalosti i presjeku.

“Neophodno je uvesti statistiku o organskoj proizvodnju i uzgajanju”, smatraju u EK.

U oblasti energetike iz EK su kazali da je statistika o cijenama električne energije skoro dovršena i uglavnom usklađena.

“Statistika o energetskoj efikasnosti dodata je pravnoj tekovini 2012. godine i njena implementacija još nije započeta u Crnoj Gori”, dodali su iz EK.

Statistika cijena kao harmonizovani indeks potrošačkih cijena (HICP) i pariteti kupovne moći (PPP) su u velikoj mjeri usklađeni.

“Neophodna su dalja poboljšanja. Statistika za obračun naknada i penzija osoblja EU još nije prikupljena”, dodaje se u izvještaju.

Kada je u pitanju statistika turizma, ona je, kako su saopštili iz EK, djelimično usklađena sa pravnom tekovinom.

“Mjesečni i godišnji podaci o dolascima i noćenjima u objektima za smještaj turista, podaci o neto stopama zauzetosti kreveta, kao i o godišnjem kapacitetu su usklađeni i poslati u Eurostat”, kazali su iz EK.

Ostaje da se radi na statistici neto stopa zauzetosti spavaćih soba, a posebno statistici o nacionalnom turizmu.

“Osim toga, ostaje da se uvedu satelitski računi u turizmu”, zaključili su iz EK.

( Mina Business )