"Američka prevara": Suvišne improvizacije i diktat šou biznisa
Tako se ljubavna drama pretvara u komediju apsurda, pri čemu se dramska težina sjajne postavke kasnije izgubi
Američka prevara (American Hustle, David O. Russell, 2014)
Američka kinematografija počiva na mitovima koje sama kreira. Snimanje filmova je samo jedan dio slagalice, dok se ostalo može podvesti pod šou biznis. Vremenom je industrija zabave nakalemljena na film postala važnija od onoga što reklamira.
Nezaobilazna karika u tom lancu je promovisanje, a po potrebi i izmišljanje filmskih zvijezda. Nakon „Borca“ (Dejvid O. Rasel, 2010), za koji je glumac Kristijan Bejl zasluženo dobio Oskara, Rasel je snimio „U dobru i u zlu“ (2012). Ovo djelo je bilo prvo u posljednjih trideset godina koje je dobilo nominacije u sve četiri glumačke kategorije, pri čemu su se najviše radovali mediji koji su pokušali da od Dženifer Lorens naprave novu Džudi Foster, a od Bredlija Kupera Džonija Depa. Kada je u toj atmosferi Rasel okupio ekipu iz oba filma i snimio „Američku prevaru“, i kritika i mediji su pokušali da cementiraju zvjezdani status svih uključenih u projekat, što je rezultiralo sa čak deset nominacija za Oskara. Međutim, kada se bez predrasuda obrati pažnja na kvalitet, jedini način da se ove nominacije objasne je sadržan u naslovu djela.
Irving Rozenfeld (Kristijan Bejl) i Sidni Proser (Ejmi Adams) su prevaranti koje hapsi FBI agent Ričard Dimazo (Bredli Kuper). Kako bi izbjegli zatvor, Irving i Sidni pristaju da sarađuju sa njim kao cinkaroši i u svoje prevare uključuju naivnog gradonačelnika Karmina Polita (Džeremi Rener). Problem nastaje kada se Irving sprijatelji sa Karminom, a dodatno iskomplikuje kada Irvingova neurotična žena Rozalin (Dženifer Lorens) u čitavu operaciju uključi mafijaškog šefa Telegija (Robert de Niro).
Ovaj film počinje riječima „Nešto od ovoga se stvarno desilo“ i kadrom Betmenovog debelog stomaka koji sugeriše da Kristijanu Bejlu nije problem da za ulogu nabaci dvadeset kila, slično kao što je za ulogu u „Mašinisti“ (Bred Anderson, 2004) izgubio trideset. Ubrzo vidimo i Ejmi Adams, ali dubina njenog dekoltea u svim scenama je tolika da je pitanje da li je glavna uloga ona ili njen izrez. Tako već od prve scene Rasel gradi galeriju otkačenih i neobičnih likova, što kruniše pijanom Dženifer Lorens koja je ponovila ulogu iz „U dobru i u zlu“. Iako je riječ o korektnoj glumi (što naročito važi za Bredlija Kupera i scenu u kojoj imitira komičara Si Kej Luija), teško se oteti utisku da je film u pokušaju da bude nepredvidljiv i originalan završio kao neprijatno teatralan.
Kako bi se, pored policajaca i lopova, kompletirao krug prevare, film je morao da ima i jednog političara. Ovdje autori inteligentno podvaljuju gledaocima, pa umjesto očekivanog klišea o korumpiranom ministru koji zloupotrebljava državu, uvode gradonačelnika koji je pošteni idealista i koji novac traži samo kako bi izvukao grad iz teške ekonomske situacije. Tako se ljubavna drama pretvara u komediju apsurda, pri čemu se dramska težina ove sjajne postavke kasnije izgubi u suvišnoj improvizaciji i naglašenoj ekscentričnosti glavnih i sporednih likova.
Što se tiče ostalih elemenata, rekonstrukcija epohe je više nego uspjela i iako je priča relativno kompleksna, to ne utiče na preglednost događaja. Posebna pažnja je posvećena izboru muzike, pa čujemo arapsku obradu Džeferson erplejn, kao i Djuk Elingtona. Međutim, kao i kod glume, problem je što je taj trud previše vidljiv. Na kraju djeluje da su se autori fokusirali samo na detalje, umjesto da se posvete cjelini. Slično kao i u mađioničarskoj predstavi, kada se ovaj trik prozre, čarobnjak se pretvara u prevaranta, a deset nominacija za Oskara u čisti šou biznis.
Ocjena: 4/10
Galerija
( Radenko Savić )