Slike iz fonda galerije Medicinske škole u art-kafeu “Džada”

U podgoričkom stambeno-poslovnom Bloku pet, u intimnoj atmosferi kafe-galerije “Džada”, krajem janura ove godine, otvorena je izložba slika pod nazivom “Priključi se” iz likovnog fonda umjetničke galerije Medicinske škole u Podgorici.

Na relativno maloj izložbenoj površini, uz efektnu reflektorsku rasvjetu, profesionalno su prezentirani radovi, Cvetka Lainovića, Ljubomira Brajovića Braje, Vojislava Voja Tatara, Boška Odalovića, Branislava Bana Sekulića i Slobodana Boba Slovinića. Likovne radove su izabrali, Branimir Kostić, direktor Medicinske škole, Radovan Grujić, slikar i Božidar Bobo Ćupić, vlasnik kafe-galerije.

Potrebno je istaći da ovu drugu, zvaničnu eksplikaciju, u ovom neformalnom i alternativnom, ali veoma intimnom i vrlo prisnom izložbenom prostoru, definišu tri ključna pojma, veliki entuzijazam - istinska ljubav prema umjetnosti - svesrdno darodavstvo. Aktuelnu izložbu prati poster i sadržajan preklopni katalog sa reprodukcijama radova, biografskim podacima umjetnika i uvodnim tekstom koji potpisuje autor i realizator ideje, direktor Medicinske škole.

U nastavku ovog likovno-tekstualnog zapisa, postavlja se na određen način nekoliko veoma začudnih pitanja. Zbog čega baš u jednoj medicinskoj, veoma specifičnoj i vrlo stručnoj, ali atipičnoj školi, umjetnička djela i likovna galerija. Zašto slike i galerija ne bi bile u nekoj kompatibilnoj, arhitektonsko-oblikovnoj ili pak projektantsko-tehničkoj obrazovnoj instituciji.

Zašto jedna takva, reprezentativna i afirmativna mini-eksplikacija u jednom od neformalno-alternativnih ambijenata (egzistira nekoliko takvih u gradu), a ne u nekom od zvaničnih izložbenih prostora i profesionalno fundiranih kuća. Gotovo na svaku od ovih zapitnih začudnica, najčešći odgovor bi bio uveliko rabljen argument, da nema sredstava i da je greška u nekom drugom. Međutim, kada se problem obuhvatnije analizira, raščlani i argumentovano postavi, neosporno je da se mora doći do ključne sintagme koja definiše recentnu eksplikaciju u kafe-galeriji “Džada”, kao uostalom i druge slične izložbe, a ona najkraće rečeno glasi, zanos - ljubav - umjetnost.

Kada se u aktuelnoj kafe-galeriji “Džada”, detaljnije sagledaju prezentirana djela, pojedinačno se prepoznaju autori, kako prema stilskim karakteristikama, tako i po likovno-diskursnim specifičnostima. Potpuno lepršav i sasvim neposredan cvjetni aranžman Cvetka Lainovića (Podgorica, 1931 - Beograd, 2006), pod nazivom “Cvijeće” (1994), ulje na lesonitu (50x40), odražava gotovo sve najbitnije kreativno-likovne osobenosti, tog izvrsnog crnogorskog slikara i odličnog portretiste. Osim brojnih portretnih radova i minimalističkih bijelih slika na rustificiranoj tvrdoj podlozi, Lainović je ostvario veliki broj mrtvih priroda i raznovrsnih cvjetnih izdanaka, a izloženi rad je upravo jedan iz cvjetnog serijala.

Takođe, “Mrtva priroda” iz (1994), ulje na kartonu (50x60), Ljubomira Brajovića-Braje (Vraka, 1934), odiše prisnom i toplom atmosferom, a osvarena je širokim četkama i ekspresivnim potezima, sa dosta hromatske paste, koja mjetimično pretače u tipičnom i prepoznatljivom Brajovićevskom maniru. Apsolutno simboličkim likovnim diskursom, cijenjeni crnogorski slikar Vojislav Vojo Tatar (Cetinje, 1933), ostvario je “Primoski motiv” iz (2004), tehnikom sito štampe, uz mjestimičnu doradu rukom, a rad odiše mediteranskim hromatskim štimungom.

Uz vješto komponovanje više specifičnih simbola, ptica, riba, barki, pinija, pješčanog žala, sunca i kamenih kuća, dočarao je more i njegove blagodeti. U naglašenoj metafizičkoj atmosferi, sublimirano se pojavljuje nadnaravni “Prizor” (1994), kombinovana tehnika (40x30), istaknutog crnogorskog slikara Boška Odalovića (Grahovo, 1935), koji isijava sve glavne specifičnosti njegovog maštovito-oniričnog stvaralaštva. Na centralno usidrenoj, krstasto rascjepljenoj površi, kao i u okolnim zonama, grupisane su brojne ljudske figure, koje streme ka vječnom izbavljenju. “Mrtva priroda” iz (1994), ostvarena uljem na platnu (30x50), poznatog crnogorskog slikara Branislava Bana Sekulića (Prokuplje, 1952), milozvučno odiše antičkom harmonijom, a ostvarena je poentilističko-pastuoznim bojenim nanosima. Svi kompozicioni elementi slike, keramičke posude, školjke i svilena mašna, izuzetno su simplificirani, odmjereni i uravnoteženi. Rad “Le Corps IV” iz (1994), autora ovog zapisa, realizovan kombinovanom tehnikom (65x50), odražava sve bitne karakteristike njegovog crtačko-slikarskog postupka.

Misija jednog profesora

Upravo velika ljubav prema umjetnosti i ogromni entuzijazam, vodili su od (1995) Branimira Kostića, koga su od milja zvali profesor Kole, kao završeni DIF-ovac, bio je profesor fizičkog odgoja, da se bez ustezanja pismeno obratio brojnim likovnim umjetniciima, članovima ULUCG-a, da jednim svojim radom, učestvuju u formiranju likovne galerije u Medicinskoj školi, koja je tada radila u jednom paviljonu u krugu Kliničkog centra Crne Gore. Odista veoma neobičan projekat, tada čak možda i nerealan, jer su se mnogi slikari pitali, zbog čega umjetnička djela u jednoj medicinskoj instituciji. R

azmišljali su, da bi takvoj školi bolje pristajale anatomske mape ljudskog tijela, funkcionalne šeme pojedinih organa, skulpturalna pomagala, fotosi medicinskih aparata, instrumenta i drugi rekviziti. Međutim, profesor nije odustajao, bio je uporan, objašnjavao je da je umjetnost svima potrebna, radi opšte kulture i svestranog obrazovanja.

Umjetnici su se ipak nesebično odazvali kulturnoj, plemenitoj i humanoj akciji, tako da u Medicinskoj školi u Podgorici, skoro punih (20) godina, egzistira umjetnička galerija sa fondom od preko četrdesetak radova, veoma istaknutih crnogorskih umjetnika. Ta vrlo specifična, kulturno-umjetnička “epidemija”, zahvatila je čitavu školu, profesorski kadar i preko hiljadu učenika, i svi izuzetno cijene, poštuju i uvažavaju umjetničke radove i likovnu umjetnost, što je zasigurno za svaku pohvalu.

( Slobodan Slovinić )