Provizija od EPCG obišla pola svijeta da bi se sakrio trag
Osnivači firme River, koja je uzela 6,8 miliona od provizije za prodaju akcija fondova u EPCG, jesu druge dvije of-šor firme sa ostrva Man, kojima su se bavila tužilaštva širom Evrope. U mnogim zemljama uspjeli su da otkriju konačne korisnike
Vlasnici of-šor firme River Financial Trading Limited iz Londona, preko koje je misterioznim osobama plaćena provizija od 6,8 miliona eura za prodaju akcija privatizacionih fondova u Elektroprivredi Crne Gore italijanskoj komapniji A2A, u toku pregovora i tih transakcija bile su druge dvije of-šor firme sa ostrva Man - Reenstone i Rakestone.
Ove dvije firme i cijela njihova mreža drugih of-šor firmi povezane su sa brojnim korupcionaškim aferama širom svijeta. One se ne bave nikakvim komercijalnim poslovima, već su takozvane “firme poštanska sandučad” za sakrivanje imena i tokova novca. Prema onome što su objavljivali mediji širom svijeta upravo ove dvije firme sa ostrva Man koristili su ih funkcioneri ili njihovi članovi porodica i druge poznate ličnosti u Italiji, Španiji, Malti, Rumuniji, Francuskoj,... Neki od njih su i pravosnažno osuđeni, a za nekima se traga.
Vlasnik Atlas grupe Duško Knežević, CIN-CG i “Vijestima” je prije dva dana kazao da su sve poslove oko prodaje EPCG italijanskoj kompaniji A2A i paketa akcija privatizacionih fondova, direktno koordinirali Milo Đukanović i Branimir Gvozdenović, dok je sa fondovima posrednik bila Dušanka Jeknić a za kontakte ispred Rivera bio je zadužen njen rođak Damir Asović. Knežević je kazao da je direktno sa Jeknićevom pregovarao o visini provizije koju je morao platiti njegov Atlas fond.
Formalni vlasnici i direktori ovih firmi veoma često su se mijenjali, a neki su, kako se može naći u registrima, trajali samo jedan dan, odnosno da odrade ili potpišu samo jedan posao u ime stvarnih korisnika transakcija koji na taj način ostaju sakriveni.
Crnogorski privatizacioni fondovi, osim MIG-a, sklopili su u maju 2009. godine ugovore o posredovanju za prodaju njihovih akcija u EPCG sa River Financial Trading Limited, iako je već kao kupac navedena firma A2A. U tom trenutku vlasnici Rivera bili su Reenstone i Rakestone sa of-šor zone ostrva Man, britanske teritorije u Irskom moru. Korporativni upravnik Rivera bila je firma Bluebrook INC, sa Britanskih Djevičanskih Ostrva, kojom su rukovodili Edvart Petre-Mears i Sarah Louise Petre-Mears organizatori mreže sa karipskog ostrva Nevis od preko dvije hiljade of-šor firmi.
Novi zastupnik Rivera 16. juna 2009. postaje Guido Huber, iz Lugana u Švajcarskoj. U jednom od dokumenta od 16. juna 2009. godine kao dodatna adresa firme navedena je kompanija sa Malte Portman International Limited. Kompanija Portman se takođe bavi osnivanjem i zastupanjem of-šor firmi, a prije nekoliko godina bio je u centru skandala 2011. i 2012. godine kada je, kako su pisali mediji, jedan od njenih povezanih lica uhapšen zbog isisavanja preko 200 miliona eura na Britanska Djevičanska Ostrva u poslu u kojem je Vlada Austrije 2003. godine kupovala 18 borbenih aviona “typhoon” od konzorcijuma Eurofighter.
Of-šor firmu pod okriljem Portman International Limited sa Malte imala je i sestra predsjednika države - Ana Đukanović. Prema jednom od dokumenata iz 2015. godine, ona je mjesto direktora of-šor firme Ranin Limited napustila 23. oktobra 2015. godine a zamijenio je njen nevjenčani partner Radomir Vukčević. Firma Ranin Limited sa Malte pominjala se i u aferi “rajski papiri” jer je bila osnivač druge kompanije “Ruukki international”, gdje je suvlasnik i partner Đukanovićeve i Vukčevića, bio hrvatski kontraverzni biznismen Danko Končar. Nakon svega ovoga postavlja se pitanje da li je bila potrebna cijela mreža of-šor firmi, od karipskih ostrva, preko Lamanša, Londona, Švajcarske do Malte, da bi se obavila “obična posrednička transakcija” između Podgorice i Milana, kako tvrde predstavnici crnogorskih privatizacionih fondova. Ili je cilj cijele zamršene operacije bilo skrivanje osoba koje su, nakon pranja preko nekoliko mora i okeana, u svoj džep stavile 6,8 miliona eura. Ko je bio dovoljno moćan da to organizuje, da poveže sve fondove i garantuje da će A2A dobiti akcije EPCG i pored drugih boljih ponuda, ostaje da istraži nezavisno tužilaštvo. U drugim evropskim državama, njihova tužilaštva su, ipak, uspjela da razgrnu cijelu mrežu ovih of-šor firmi i dođu do konačnih korisnika.
U Španiji je u toku pravosudni postupak, jer je njihovo tužilaštvo otkrilo da iza mreže of-šor firmi, koji su kao i Rivera osnovali Reenstone i Rakestone, stoji sin bivšeg katalonskog predsjednika Jordi Pujol Ferrusola. On je optužen za zloupotrebu od šest miliona.
Firmu čiju su osnivači bili Reenstone i Rakestone sa ostrva Man, za skrivanje porijekla novca koristio je Alan Miljaćo, agent i prijatelj fudbalera Zinedina Zidana, koji je zbog toga 2012. godine osuđen na pet godina zatvora i 9,2 miliona eura kazne.
U Italiji je 2003. godine “La Republika” pisala o aferi koja se odnosila na više građevinskih poslova preko firme Simtex Management Limited, čiji su osnivači bile firme sa ostrva Man Reenstone i Rakestone. Jedan od umiješanih bio je sadašnji kosovski političar Bedžet Pacoli.
Rumunski mediji su 2011. godine pisali o mreži ruskih oligarha i rumunskih funkcionera koji su za svoje poslove koristili of-šor firme sa ostrva Man, koje su upravo osnovale kompanije Reenstone i Rakestone.
U Francuskoj je 2016. godine osuđeno više lica zbog utaje poreza preko firmi koje su osnovane preko firmi Reenstone i Rakestone.
Mediji u Italiji isticali su sumnje da je posao prodaje EPCG direktno dogovoren između Đukanovića i tadašnjeg italijanskog premijera Silvija Berluskonija, tokom njegove posjete Crnoj Gori, nekoliko mjeseci prije privatizacije EPCG. A2A je komunalna firma Milana i Breše, a najveći udio ima grad Milan u kojem je na vlasti bila Berluskonijeva stranka.
( Goran Kapor, Milorad Milošević )