Crna Gora, država koja (ne) brine o životinjama

Zašto je, uprkos brojnim medijskim objavama, u Crnoj Gori procesuiran samo jedan slučaj i izrečena samo jedna kazna za mučenje i zlostavljanje životinja; da li i kakvu odgovornost snose opštine koje, iako obavezne po zakonu, još nisu osnovale skloništa za napuštene životinje; gdje se odlažu životinjski leševi; kako osobe koje imaju ljubimce putuju sa njima van Crne Gore i koliko takvo zadovoljstvo košta... samo su neka pitanja koja su otvorena tokom protekle nedjelje tvitovanja u okviru projekta “Crna Gora na Tviteru – uključi se u promjene” na temu zaštite dobrobiti životinja u Crnoj Gori. Temu je na hashtagu #dobripas vodila novinarka i zamjenica urednika portala “Vijesti” Damira Kalač.

Šta sa životinjama rade opštine koje nemaju skloništa?

Pitanja koja se odnose na životinje uređena su Zakonom o veterinarstvu, Zakonom o identifikaciji i registraciji, te Zakonom o zaštiti dobrobiti životinja. Ovim posljednjim je uređeno i pitanje osnivanja skloništa za napuštene životinje, koje se, uz teme koje su se smjenjivale svakodnevno, provlačilo tokom svih dana diskusije.

Kalač je podsjetila da su lokalne samouprave bile u obavezi da osnuju skloništa još 2010. godine.

“Prema informacijama koje je u septembru, u Agendi reformi prioritetnih aktivnosti u komunalnim djelatnostima, objavilo Ministarstvo održivog razvoja i turizma, zbrinjavanje životinja uređeno je u 10 opština. Skloništa su osnovana u pet, u Podgorici, Herceg Novom, Budvi, Pljevljima, te zajedničko za Tivat i Kotor. Nejasno je kako je zbrinjavanje životinja uređeno u opštinama koje nemaju skloništa i šta opštine rade sa uhvaćenim životinjama”, kaže Kalač.

Nikšić: Novo trovanje pasa i mačaka, otrov postavljen blizu stambene zgrade >>>

Bijelo Polje: Napuštene životinje se množe, građani se brane kamenicama >>>

Tviteraši su pomenuli opštine Nikšić i Bijelo Polje, gdje se, kako su naveli, problem lutalica rješava trovanjem, ubijanjem iz vatrenog oružja ili odvoženjem pasa u druge opštine. Kalač je podsjetila i na tvit gradonačelnika Cetinja, Aleksandra Bogdanovića, koji je lani na toj mreži kazao da “završavaju azil, ali da za to treba malo vremena”.

Andrijevica: Bračni par kocem na smrt prebio psa >>>

Tviteraši su podsjetili i da neke opštine plaćaju visoke odštete zbog ujeda i napada pasa lutalica i pitaju da li je onda isplativije osnivati skloništa?

“Opština Pljevlja je za odštetu od ujeda pasa dala tripu više novca nego za izgradnju azila”, podsjetili su tviteraši na slučaj opštine koja je po osnovu 102 sudske presude za ujed pasa lutalica 2011. bila na gubitku blizu 100.000 eura.

Da li su psi uspavani po zakonu?

Priča o skloništima se posebno zahuktala posljednjeg dana tvitovanja Damire Kalač sa naloga @cgtvituje, kada je saopštila podatke o stanju u podgoričkom Skloništu.

“Podatak da je u tom Skloništu od juna 2004. do decembra ove, od 12.746 pasa, koliko ih je smješteno u taj objekat, uspavano njih 8.428, je zabrinjavajući i postavlja se pitanje svrhe takvih objekata. U “Čistoći”, koja upravlja Skloništem i koja je saopštila podatke, navode da su razlozi za uspavljivanje starost, bolest i agresija. Prema Zakonu o zaštiti dobrobiti životinja, životinje se mogu usmrtiti ako njihovo liječenje traje dugo, a ishod liječenja je neizvjestan, ako su neizlječivo bolesne, ako njihov oporavak nije moguć, te da bi se spriječilo širenje zaraze.

U starosti, životinja se može usmrtiti ako joj otkazuju osnovne životne funkcije. Jesu li uspavani psi bili u tom stanju? Životinja se može usmrtiti ako je opasna po okolinu, ali – ko je u Crnoj Gori kvalifikovan da utvrdi stepen socijalizacije, odnosno agresivnost pasa”, kazala je Kalač, dodajući da se svako usmrćivanje koje nije u skladu sa navedenim, prema Zakonu, smatra mučenjem životinja. Ona je dodala da je neophodno da oni koji upravljaju skloništima podatke kao što su broj zbrinutih i uspavanih životinja, učine javnim.

Podgorica: U Skloništu za napuštene životinje uspavano više od 8.000 pasa >>>

Tokom njenog tvitovanja organizovana je i posjeta podgoričkom Skloništu, a tviteraši koji su se uključili u akciju, postavili su pitanje zbog čega je u tom objektu zabranjeno fotografisanje, iako nigdje ne postoji jasno istaknuta oznaka? Fotografisanje bi, mišljenja su učesnici u diskusiji, pomoglo procesu udomljavanja pasa. Udomljavanje bi, dodaju, pomoglo i to da je Sklonište otvoreno za posjete i drugim danima, osim četvrtkom, kako je to slučaj sada. Osim toga, tviteraši su postavili pitanje i zbog čega u Skloništu, gdje postoji ambulanta, nije zaposlen veterinar, već se taj posao sklapa godišnje, na osnovu tendera, sa nekom veterinarskom ambulantom.

Diskusija o skloništima je otvorila i pitanja zašto nigdje u Crnoj Gori ne postoji lokacija za zbrinjavanje i drugih životinja, osim pasa.

Kalač kaže da je teško i govoriti o problemu pasa lutalica i drugih nezbrinutim životinjama, ako su podaci o njihovom broju nepoznati. Prema njenim riječima, Veterinarska uprava je krajem 2010. najavila pilot projekat prebrojavanja pasa lutalica u Podgorici, ali rezultati nisu nigdje javno objavljeni. Projekat je realizovan u cilju kontrole pasa lutalica i zaštite kućnih ljubimaca i u okviru njega je trebalo i da, pored ostalog, u 2011. počne projekat obilježavanja pasa mikročipovima. Mikročipovanje bi, kako navode, trebalo da pomogne u zaštiti ljubimaca od napuštanja i gubljenja, te kako bi se smanjio broj napuštenih pasa.

Diskusija o skloništima je otvorila i pitanja zašto nigdje u Crnoj Gori ne postoji lokacija za zbrinjavanje i drugih životinja, osim pasa

“Baza do danas nije uspostavljena, a vlasnici mikročipovanih pasa ne znaju na koji način čipovi doprinose nalaženju izgubljenih pasa, kad čipove očitava samo matični veterinar, kaže Kalač.

Osim toga, dodaje ona, država ne stimuliše vlasnike da označe svoje ljubimce.

“Cijena mikročipa u Crnoj Gori je 25 eura, što je najmanje duplo više nego u regionu”, kaže Kalač.

Osim što mikročipovanje olakšava praćenje kretanja ljubimca u slučaju gubljenja ili ako ga vlasnik napusti, ono je neophodno i kako bi pas mogao da putuje van Crne Gore u neke države, kao recimo zemlje Evropske unije.

Kako na put sa ljubimcem >>>

“Crna Gora još nije uspostavila ni pasoški sistem za ljubimce. Umjesto pasoša, pas iz Crne Gore putuje sa zdravstvenom knjižicom koju mu izdaje veterinar. Pas uz to za neke destinacije mora imati mikročip, biti vakcinisan protiv bjesnila. Za ulazak u zemlje EU, recimo, morate uraditi i titar test, kojim se utvrđuje količina antitijela na bjesnilo kod pasa. Taj test ne radi nijedna laboratorija u Crnoj Gori. Uzorke krvi psa morate slati u recimo Novi Sad pa vas on umjesto oko 50 eura, košta makar dvaput više. Srećom, titar test se radi jednom u životu psa, uz obaveznu godišnju vakcinaciju protiv bjesnila”.

Crna Gora još nije uspostavila ni pasoški sistem za ljubimce. Umjesto pasoša, pas iz Crne Gore putuje sa zdravstvenom knjižicom koju mu izdaje veterinar. Pas uz to za neke destinacije mora imati mikročip, biti vakcinisan protiv bjesnila. Za ulazak u zemlje EU, recimo, morate uraditi i titar test

Tviteraši su tokom tvitovanja otvorili pitanje postojanja pet freindly lokacija, kazali da Crnoj Gori fali kvalitetna internet lokacija na kojoj bi ljubitelji životinja razmjenjivali iskustva, mogli pronaći potrebne informacije, gdje bi se pokretale neke akcije...

Tviteraši su mišljenja da bi djecu od malena trebalo učiti pravilnom odnosu sa životinjama, da bi velik doprinos mogli da daju i mediji, te NVO kroz ozbiljniji rad u oblasti zaštite dobrobiti životinja.

“Crna Gora na Tviteru – uključi se u promjene” je projekat Centra za demokratsku tranziciju (CDT) i Kancelarije programa Ujedinjenjih nacija za razvoj (UNDP) u Crnoj Gori, koji ima za cilj osnaživanje društvenog aktivizma putem te mreže. Kroz projekat Crna Gora na Tviteru – uključi se u promjene i putem zvaničnog naloga @cgtvituje tokom šest mjeseci, tviteraši i šira javnost će imati priliku da upoznaju Crnu Goru na način kako je vide afirmisani stručnjaci iz različitih oblasti. Svakih sedam dana sa zvaničnog naloga @cgtvituje tvituje drugi učesnik u projektu, koji će javnosti saopštavati svoje stavove iz oblasti koju poznaje.

Od 3. januara će tvitovati rukometaš Zoran Roganović. Njegove objave mogu se pratiti na hashtagu #rukometCG. O dosadašnjim diskusijama možete čitati na stranici projekta.

Prijavite svaki slučaj mučenja

Navodeći da je do 2012. u Crnoj Gori procesuiran samo jedan slučaj i izrečena samo jedna kazna za mučenje životinja, Kalač je rekla da je vrlo važno da građani prijave svaki slučaj zlostavljanja.

“Prijave su važne zbog zvanične statistike. Ako izostaju prijave, izostaje i reakcija institucija, jer za njih slučajevi mučenja ne postoje”, kaže ona.

Otvoreno je i pitanje osnivanja policije za životinje, za koju su već potpisivanje peticije, ali su one dosad odbijane.

Tviteraši kažu da bi policija za životinje mogla da smanji broj slučajeva mučenja i ubijanja životinja, ako bi radila svoj posao. Policija za životinje bi, saglasni su tviteraši, pomogla i u kontroli populacije pasa, umjesto eutanazije, koju bi, prema predlogu tviteraša, trebalo izbrisati i iz zakona.

Uz prava, postoje i obaveze

Vlasnici životinja, navode tviteraši, trebalo bi da, osim svojih prava, budu svjesni i svojih obaveza.

“Osim što du defisana Zakonom o zaštiti dobrobiti životinja, pravila o držanju ljubimaca uređuje i svaka opština, pa građanima preporučujem da se informišu o njima”, kaže Kalač.

U svakoj opštini, vlasnik psa je obavezan da psa izvodi na povocu, ali pitanje stavljanja korpe se razlikuje od opštine do opštine.

Vlasnici bi trebalo i da kupe izmet za svojim ljubimcima, ne bi trebalo da ljubimce drže u zajedničkom prostoru, ukoliko stanuju u zgradama...

Galerija

( Vijesti online )