Crna Gora u krugovima pakla (1991-1997)

Pogotovo od 1991. do 1997. godine građani Crne Gore prolazili su, pod strojem režima DPS-a i vlasti i moći njihovog mentora Slobodana Miloševića, kroz brojne krugove pakla, sličnog, po mnogo čemu, onom Danteovom.

DPS je dugo udarao u ratne doboše velikosrpskog nacionalizma i agresije i bio izvršitelj volje beogradskog satrapa Miloševića i njemu potčinjene JNA (transformisane 1992. u Vojsku SR Jugoslavije). To je proizvelo brojne ljudske žrtve i materijalna stradanja, naročito u agresorskom ratu na Dubrovnik i uopšte na Hrvatsku, kao i u BiH, u kojim su, u besmislenim ratnim pohodima i avanturama, stradali, pored hrvatskih i bosanskih građana, i brojni crnogorski građani i državljani. Vladajuća garnitura u CG, koju je tvorio DPS, uz podršku njihove ideološke sabraće, istorijski, zasigurno, ne može izbjeći moralnu, političku i drugu odgovornost za učešće u ratovima na prostoru bivše Jugoslavije (1991-1995). Konkretno i decidirano, Trijumvirat, savez Kumova, Momir-Milo-Sveto.

Dr Bogdan Denić, (Srbin iz Hrvatske i Amerikanac, državljanin SAD) sociolog, profesor političke sociologije na Univerzitetu u Njujorku, pacifista, protivnik rata uopšte, posebice na prostoru bivše SFRJ, u razgovoru za “Monitor”, između ostalog, rekao je: “Danas je patriotski gest i pravi moralni čin odbiti učestvovanje u građanskom ratu i izvršavanje naredbi nelegitimne vlasti. To je patriotizam a ne puška o ramenu i ubijanje”. Denić je upozoravao tada da “nema nijednog razloga da CG pristine na savez sa Srbijom u kome bi imala manju autonomiju od one za koju se izborila u Jugoslaviji”. Za dr Denića nema dvojbe: “Srpsko rukovodstvo, zajedno sa svojim pulenima u CG, uglavnom su krivi za stvaranje ove zastrašujuće mržnje, koju će zaboraviti tek neke buduće generacije”. Prof. Denić je jasan i utemeljen u činjenicama kada kaže da JNA “aktivno učestvuje u ovom ratu. Ona nije više samo Miloševićev saputnik, u nekim pitanjima ima i svoju sopstvenu računicu. Rekao bih da je to tzv. beogradska opcija - krnja Jugoslavija pod srpskom dominacijom, sastavljena od Srbije ‘iz tri dela’, CG, BiH i djelova Hrvatske” (Vidi: Dr Bogdan Denić, “Sulude igre balkanskih Perona”, intervju, “Monitor”, Podgorica, br. 53 od 25. oktobra 1991, str.12-15. Intervju sa dr Denićem vodila je Milka Tadić).

Vrhuška vlasti u CG, personalizovana u M. Bulatoviću, M. Đukanoviću i S. Maroviću, odrekla se ingerencija da suvereno odlučuje o vitalnim interesima Crne Gore i njenog društva. Sve ključne atribute crnogorske posebnosti prenijela je u ingereniciju „savezne države“ pod kontrolom beogradskog „vožda“, koji je i u ime CG odlučivao o ratnom stanju i neposrednoj ratnoj opasnosti, spoljnoj i unutrašnjoj politici i presudnim monetarnim (finansijskim) i ekonomsko-socijalnim tokovima. Istorijski je notorna činjenica da se Bulatovićeva i Đukanovićeva vlast odrekla (milom ili iz straha i ličnog interesa, irelevantno je) suvereniteta u CG, u ključnim državno-pravnim, političkim, vojno-bezbjedonosnim, diplomatskim, privrednim, monetarnim, socio-ekonomskim i drugim pitanjima, u korist svog mentora i stvarnog njihovog beogradskog šefa. Slijedila je godinama ideološko-političku i ratnu matricu i doktrinu i praksu srpskog velikodržavlja. Bila je (dobrovoljni) sužanj beogradskog „vožda“, sa ciljem da, bez obzira na posljedice po CG, radi vlastitog interesa i marionetske vlasti dobije dio kolača, koji se bilansno određivao i dijelio sa krvave velikosrpske zločinačke trpeze.

I, zaista, bio je u pravu novinar i urednik u „Monitoru“, slobodnomisleći intelektualac i pisac Esad Kočan, kad je, 25. marta 1994. napisao, između ostalog, i to da je „crnogorski režim, definitivno, sreman da Crnu Goru položi na oltar srpskog velikodržavlja“, slijedeći vazalno političke odluke S. Miloševića. Kočan je tada razložno konstatovao da vlast DPS u CG „nema saveznike već tutore“, te da najavljuje „ujedinjavanje Crne Gore sa Hercegovinom“. Zalažući se za suverenu i samostalnu CG Kočan argumentovano konstatuje da rukovodstvo u Crnoj Gori daje i takvim javno istaknutim zahtjevima, za „ujedinjenjem Crne Gore i Hercegovine“, „nesebičan prilog stvaranju makar krnje velike Srbije“ i dodaje, opisujući politički i ideološki biheviorizam DPS režima,: „Zaklanjajući se iza jugoslovenstva, vlast je, uz savršenu medijsku manipulaciju, kod većine crnogorskih državljana, dugo hranila iluziju da žabljačka SRJ predstavlja okosnicu oko koje će se, kad se opamete, okupiti ostali južnoslovenski narodi. Značajan broj ljudi od ugleda, iz ovih ili onih razloga, učestvovao je u racionalizaciji te gluposti, i doprinosio da lice režima izgleda manje ružno nego što stvarno jeste“ (Esad Kočan, „Crna Gora niđe“, „Monitor“, od 25. marta 1994, str. 5.).

O režimskom i nedemokratskom, posve neslobodnom i neprofesionalnom djelovanju i ulozi ondašnjih medija u CG, od 1989-1996, koji su bili pod kontrom i monopolom DPS-režima (radi se o „Pobjedi“ i televiziji i radiju Republike CG), ilustrativno govori i analiza Marka Špadijera, generalnog sekretara Matice Crnogorske. On, početkom 1996, o tome piše: „Devedesetih godina nova vlast dovodi na urednička i direktorska mjesta svoje ljude, a protivnike na brutalan način odstranjuje s posla. Uspostavljena je harmonija, crnogorsko državno novinarstvo postalo je prirepak srpske propagandne mašine, baš kao što je podgorički režim pristao na vazalsku poziciju prema Beogradu. Tradicija se vratila kao mora. Krug se zatvorio, pogubnom posljedicom na crnogorske državne i nacionalne interese“. (Marko Špadijer, „Krug se zatvara“, „Monitor“, Podgorica, godina VII, broj 275, od 26. januara 1996, str. 13).

Izborni program monolitnog DPS-a, na parlamentarnim izborima u CG (1996), izložen pod sloganom „Sigurno“, svoju kvintesenciju izražavao je ovako: „Demokratska partija socijalista Crne Gore ostaje vjerna opredjeljenima iz Ustava RCG i Ustava SR Jugoslavije. SR Jugoslavija je izraz volje većine građana Crne Gore i njeno konstituisanje bilo je jedan od osnovnih ciljeva DPS. Građani Crne Gore SRJ smatraju svojom domovinom u kojoj žele da žive slobodno i ravnopravno, a DPS daje veliki doprinos njenom razvoju“ (Vidi o tome: “DPS-Sigurno“, „Pobjeda“, broj 11066, od 1. oktobra 1996, Podgorica, str. 11).

Nedemokratski, neustavno, nezakonito skrojena „SRJ“ (27. aprila 1992), voljom partijskih vladajućih krugova u Beogradu i Podgorici, međunarodno izolovana, nepriznata i agresorska zemlja, tzv. „moderna federacija“, u kojoj je CG bila u odnosu na Srbiju u potčinjenom, a ne ravnopravnom položaju, bila je esencijalno idejno i političko opredjeljenje autoritarne vlasti u rukama jedinstvenog DPS-a. Nezavisna, slobodna, demokratska i međunarodno priznata Crna Gora - nije bila u fokusu opredjeljenja vrhuške DPS-a. Naprotiv. Jedinstveni DPS je bio izričit protiv obnove suverene i nezavisne CG, a podijeljeni DPS (krilo Mila Đukanovića od 1997.) se programski tek 2001. opredijelio da želi uspostavu nezavisne Crne Gore. Do tada bilo je nepokolebljivi zagovornik „bratskog zajedništva” i federalne države sa Srbijom, kojom je do pada sa vlasti (5. oktobra 2000.) neprikosnoveno vladao dedinjski satrap S. Milošević.

Obmanjivanje javnosti, radi ličnog i partijskog profita, žučna i surova propaganda i ostrakizam prema političkim protivnicima, demonizacija i stigmatizacija izvornih crnogorskih suverenista, došli su posebno do izražaja u izbornoj kampanji tokom 1996. Omiljena Đukanovićeva politička, kampanjaška, izborna i vanizborna, meta godinama je bio LSCG i njegov predsjednik Slavko Perović. Prisjetimo se, ovom prilikom, samo jednog relevantnog momenta. Naime, predsjednik vlade RCG i potpredsjednik DPS Milo Đukanović je na predizbornom mitingu DPS u Baru (1996), žestoko kritikujući koaliciju liberala i narodnjaka („Narodna sloga), kao nelogičnu, poručio crnogorskim liberalima, iznoseći, nadasve neistine, (LSCG i posebno Slavku Peroviću) „da su klečali pred Tuđmanom i ljubili šahovnicu, te je za Slavka Perovića poručio da je ‘sa ustaškim doglavnicima kovao i snovao planove o nekakvoj nezavisnoj Crnoj Gori’“ (Citirano prema: Branko Vojičić, „Oni su bili za rat“, „Monitor“, god. VII, broj 312, od 11 oktobra 1996, str. 32).

Poslanici DPS-a su, u oba doma savezne skupštine „SRJ“, glasali za izbor S. Miloševića za predsjednika tzv. SRJ. Među onima koji su prisustvovali i pozdravili izbor Miloševića za predsjednika SRJ (i njegovo polaganje zakletve) u Beogradu, u zgradi Savezne skupštine, 23. jula 1997, u prvom redu sjedio je i svečano stojao mirno kad je trebalo i premijer vlade RCG Milo Đukanović, iako je on prethodno nazvao Miloševića u beogradskom listu „Vreme“, „prevaziđenim političarem“.

Nakon toga, ondašnji lider LSCG i poslanik u Skupštini RCG Slavko Perović je, u govoru u Skupštini RCG, takođe, jula 1997, pored ostalog, saopštio (u vrijeme već postojećeg raskola u tada jedinstvenom DPS na Bulatovićevo i Đukanovićevo krilo) i ovo: »Pod S. Miloševićem i njegovim tvrdim DPS saveznicima, ne taocima, nikad vi nijeste bili taoci te politike, nego saveznici, puni saveznici, do prije samo tri mjeseca, imali smo raspad države, građanski i međunacionalni rat, genocid, masovna ubistva, nacionalizam, šovinizam i fašizam, totalnu međunarodnu izolaciju, hermetičku ekonomsku blokadu, jednu od najstrašnijih hiperinflacija u istoriji čovječanstva, koju je na novčanicama potpisivao guverner Narodne banke, inače pripadnik DPS-a; imali smo ogromnu pljačku resursa i metodom pljačke preraspodjelu društvenog bogatstva i tanki sloj super bogatih i 97 odsto poniženih i uvrijeđenih i dobili smo korupciju i uništavanje svih moralnih vrijednosti« (Izvor: Youtube). Pored ostalog Slavko Perović je tada naglasio da tadašnja, optimistička i licemjerna očekivanja, zabrinutost i htjenja premijera Đukanovića - da je problem da se predjednik SRJ Milošević okrene reformama - predstavljaju iluziju, jer to nije moguće očekivati da će se zbiti, kako je S. Perović naveo, od ličnosti »koja se nalazi na spisku za Hag, od čovjeka koji je rušio Sarajevo, ostavio tragove svoga programa po Bosni, po Mostavu, po Hrvatskoj, itd, i po životima svih nas, ostavio tragove i ispred zidina Dubrovnika, na kojima ste ubili (S. Perović misli na oligarhiju DPS - prim.N.A) onu časnu, poštenu i herojsku Crnu Goru, koju su vam predali naši preci, a vi je uništili i od toga trenutka CG više ne postoji«. Tada je S. Perović naveo i to da su Bulatović i Đukanović, kao skutonoše Miloševića, zajedno došli na vlast i da je sve istina što su tada, u vrijeme raskola, rekli jedan drugom i M. Bulatović i M. Đukanović.

( Novak Adžić )