Penzioni fondovi država ex YU imaju iste probleme i "zajedničke" penzionere
Crna Gora je jedina zemlja u regionu koja je utvrdila starosnu granicu od 67 godina za odlazak u penziju
Penzioni fondovi gotovo svih država bivše Jugoslavije suočavaju se sa istim problemima, kao što je veliki broj penzionera u odnosu na zaposlene, nizak nivo naplate doprinosa i nepovoljna starosna struktura.
Beogradski Danas piše da penzioni fondovi bivših članica zajedničke države imaju i „zajedničke“ penzionere koji su ostvarili radni staž u dvije, pa i u tri države.
To obavezuje na kontinuiranu saradnju i kontakte, a predstavnici penzionih fondova Crne Gore, Srbije, Bosne i Hercegovine (BiH), Hrvatske, Republike Srpske, Makedonije i Slovenije kažu da je saradnja na visokom nivou.
Crna Gora je jedina zemlja u regionu koja je utvrdila starosnu granicu od 67 godina za odlazak u penzijuDirektor Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) Crne Gore, Dušan Perović, rekao je da je Crna Gora reformisala penzioni sistem i u odnosu na druge države u regionu prednjači u tom pogledu.
"Preciznije rečeno, Crna Gora je jedina zemlja u regionu koja je utvrdila starosnu granicu od 67 godina za odlazak u penziju. Kad je riječ o saradnji sa drugim fondovima, ta oblast je definisana sporazumima na osnovu kojih je Crna Gora od bivših država SFRJ naplatila 2,5 miliona eura. Pošto taj postupak nije okončan, očekujemo priliv dodatnih sredstava u budžet", kazao je Perović za Danas.
I Federalni zavod za penzijsko-invalidsko osiguranje BIH treba da reformiše svoj sistem, pa je Vlada Federacije BIH, prije nešto više od mjesec, usvojila Strategiju penzijske reforme.
"Naredni korak je izrada zakona. Osnovni cilj je uvođenje bodovnog sistema obračuna penzije, što znači da će ona zavisiti od visine doprinosa i dužine staža. Planirano je i uvođenje još jednog stuba osiguranja", navela je zamjenik direktora Federalnog zavoda za penzijsko i invalidsko osiguranje, Anka Raič.
To, kako je dodala, praktično znači da će, uz već postojeće obavezno osiguranje bazirano na međugeneracijskoj solidarnosti, funkcionisati i drugi stub - dobrovoljno, odnosno individualno osiguranje.
Komentarišući dosadašnju saradnju sa kolegama iz Fonda PIO Crne Gore, kao i sa predstavnicima drugih PIO fondova nekadašnjih država SFRJ, ona naglašava da je komunikacija na zavidnom nivou.
Raič podsjeća na veliki broj korisnika bosanskih penzija koji žive u Srbiji i u Crnoj Gori.
PR Fonda PIO Srbije Jelica Timotijević potvrdila je da je saradnja sa svim penzijskim fondovima u regionu dobra, kao i da se obaveze utvrđene bilateralnim sporazumima realizuju.
"Mnogo je ljudi koji su radni staž ostvarivali u više republika bivše SFRJ tako da bi čak neki vid ne samo bilateralne nego i multilateralne saradnje bio koristan. Teškoće sa kojima se sada susrijećemo gotovo su identične, a rješavaju se onako kako se dva fonda dogovore uvažavajući pritom sve zakonske specifičnosti i jedne i druge države. A što se tiče reforme penzionog sistema u Srbiji, činjenica je da je to ozbiljan poduhvat sa kojim ćemo morati da se suočimo, s obzirom na to da je više od 1,1 milion penzionera veliko opterećenje za budžet, prije svega zbog malog broja zaposlenih", kazala je Timotijević.
Penzioni fondovi u gotovo svim zemljama bivše SFRJ suočeni su sa problemom nedovoljnog priliva novca po osnovu doprinosa, zbog čega su prinuđeni da nedostajuća sredstva obezbjeđuju iz budžeta.
Crnogorsku penziju u Srbiji prima oko 3,65 hiljada penzionera, a u BiH njih 1,44 hiljade. Slijedi Hrvatska sa oko hiljadu crnogorskih penzionera, u Makedoniji ih ima 230, a u Sloveniji samo 135Tako se recimo u Crnoj Gori, Srbiji i Hrvatskoj tek polovina novca neophodnog za isplatu penzija obezbjeđuje iz doprinosa, a druga polovina iz državnog budžeta.
Najpovoljnija je situacija u Republici Srpskoj, gdje se za izmirivanje obaveza prema nešto više od 70 hiljada penzionera iz budžeta izdvaja samo 18 odsto.
Ostatak neophodnih sredstava obezbjeđuje se iz prihoda po osnovu uplaćenih doprinosa.
Fond PIO Crne Gore na svom spisku ima oko 123,2 hiljade penzionera pri čemu je 6,58 hiljada korisnika koji žive u inostranstvu, odnosno u bivšim jugoslovenskim republikama.
Crnogorsku penziju u Srbiji prima oko 3,65 hiljada penzionera, a u BiH njih 1,44 hiljade. Slijedi Hrvatska sa oko hiljadu crnogorskih penzionera, u Makedoniji ih ima 230, a u Sloveniji samo 135.
I ostale države nastale iz nekadašnje SFRJ imaju obavezu isplate penzija korisnicima u drugim zemljama.
( Mina )