Američki pisci koji su svoj talenat pokušali da unovče u svijetu filma

Lista američkih pisaca koji su svoj talenat pokušali da unovče u svijetu filmova, scenarija i Holivuda, bogata je imenima autora koji su za sobom ostavili vrijedna djela američke i svjetske književnosti. Nedavno održana premijera filma “The Counselor” u režiji Ridlija Skota, stavila je na listu američkih pisaca, koji su kao autori loše prošli u Holivudu, jednog od najvažnijih američkih živih pisaca Kormaka Mekartija.

Prema rezultatu sa bioskopskih blagajni Kormak Mekarti nije najbolje prošao kao debitant u svijetu autora scenarija. Iako su filmske adaptacije njegovih romana nominovane i nagrađivane Oskarima (Nema zemlje za starce), film “The Counselor” po američkim mjerilima nije dobro prošao kod publike, zaradio je manje od 10 miliona dolara tokom prvog vikenda prikazivanja. Iako su se pored reditelja Ridlija Skota u ekipi filma našli glumci Havijer Bardem, Bred Pit, Majkl Fasbinder, Kameron Dijaz i Penelope Kruz, sve to nije pomoglo da “The Counselor” postigne uspjeh na američkom filmskom tržištu. Zbog toga, Kormak Mekarti pridružio se slavnoj ekipi, vrhunskim piscima koji su “promašili” u Holivudu.

Tokom “zlatnih” godina XX vijeka u Holivudu mnogi pisci širom Amerike pokušavali su da žive od svoje književnosti. Takvi pokušaji na nekoliko načina uticali su na istoriju književnosti, stvorili su kult forme kratke priče, koja je bila savršen književni oblik za objavljivanje u časopisima, koji su piscima plaćali za objavljivanje njihovih djela, ali insistiranje na životu od književnoti neke pisce odvelo je i u Holivud.

Vilijam Fokner

Život bez dugova, bjekstvo od fizičkih poslova ili alkoholizam bili su samo neki od razloga koji su slavne američke pisce tjerali u Los Anđeles, u posao koji su uglavnom smatrali drugorazrednim u odnosu na pisanje poezije, romana i kratkih priča. Ipak, čak i nobelovac Viljem Fokner neko vrijeme proveo je u Holivudu zarađujući za život. Njegovo ime ostalo je upisano u istoriji kinematografije uz naslov krimi-klasika “Veliki san” sa Hemfrijem Bogartom, kao i uz filmsku adaptaciju posljednjeg romana Ernesta Hemingveja “Imati i nemati”. Adaptacija posljednjeg Hemingvejevog romana, koja se značajno razlikovala od romana, a koju je potpisao Fokner, navodi se kao razlog zbog kojeg se dva američka nobelovca nikad nisu upoznala. “Veliki san” sa Bogartom u glavnoj ulozi bio je Foknerova adaptacija romana Rejmonda Čendlera, koji je i sam ostavio trag u Holivudu kao scenarista noir klasika “Dvorstruka odšteta” Bilija Vajldera, a sarađivao je i sa Alfredom Hičkokom na scenariju za “Nepoznati iz Nord-ekspresa”.

Autor romana “Istočno od raja”, američki nobelovac Džon Stajnbek napisao je scenario za film “Viva Zapata”, sa Marlonom Brandom u glavnoj ulozi, a sarađivao je i na scenariju za Hičkokov “Čamac za spasavanje”. Nakon saradnje, Stajnbek je Hičkokov film ocijenio kao rasistički i zatražio da ime Džon Stajnbek bude uklonjeno sa uvodne špice. Tokom scenarističke karijere Stajnbek je prikupio tri nominacije za Oskara.

Teksaški pisac Leri Mekmarti, nagrađen Pulicerom za svoju vestern-sagu “Usamljena golubica”, scenaristički Oskar dobio je za adaptaciju priče “Planina Broukbek” za filmsko platno. Mekmarti je već imao iskustva sa Holivudom, kao autor scenarija za film “Posljednja kino predstava” Pitera Bogdanoviča, sa kojim je stigao do prve oskarovske nominacije.

Leri Mekmarti

Film “Barton Fink”, Oskarom nagrađene braće Koen, sa Džonom Torturom u ulozi mladog dramskog pisca iz Njujorka, kojeg holivudski studio poziva da piše scenarije, ostao je zapamćen kao jedan od zanimljivijih primjera filmskog pogleda na svijet pisaca i Holivuda. Ostalo je filmska i književna istorija.

Fatalni scenario iz Los Anđelesa

Kao pisac koji je do kraja života ostao posvećen zarađivanju novca od holivudskih scenarija, i koji je zahvaljujući svom poslu postao bogat, a zasluženu književnu slavu stekao zahvaljujući Čarslu Bukovskom, ostaće zapamćen američki pisac Džon Fante, autor kultnog romana “Upitaj prah”.

Iako je u Los Anđeles došao kao siromašni mladi pisac iz Kolorada, tokom života stekao je bogatstvo, alkoholizam i dijabetes, a život je okončao u bolnici u Los Anđelesu, slijep i amputiranih nogu. Čarls Bukovski, još jedan poznati stanovnik Los Anđelesa, ali i pisac koji je u svijet holivudskih scenarija ušao tek kad je Holivud snimao film o njemu, sa Mikijem Rurkom u ulozi Henrija Kinaskog u filmu “Barska mušica”, u svom pjesničkom opusu ostavio je “Mali razogovor u podne”, jedan o autentičnih utisaka o Holivudu, pisanju scenarija, Džonu Fanteu i Fokneru.

“Rekao je, 'radio sam u Holivudu kad je Fokner / radio u Holivudu i on je bio / najgori: bio je previše pijan da ustane na / kraju podneva pa sam morao da mu pomažem / do taksija / dan za danom za danom / ali kad je napustio Holivud, ja sam ostao, iako nisam pio tako možda je trebalo, možda je trebalo / onda da imam petlju da ga pratim i od*ebem / odatle. / Rekao sam mu, 'pišeš jednako dobro kao Fokner'. / 'misliš?', pitao je iz bolničkog kreveta, osmjehujući se”.

Galerija

( Ilija Đurović )