Maratonci trče novi krug

Da je crnome Veljku Zekoviću da se digne iz groba, pa da vidi kako se mlađahni Nebo Adžić - prvi čovjek Sekretarijata za uređenje prostora i zaštitu životne sredine pri Opštini Nikšić i prvi među arhitekticama i arhitektima tvrdoga grada pod Trebjesom - hrabro nosi sa veličanstvenom ruinom u centru grada - ruinom koja je trebalo da bude, ali nikad nije bila Dom Revolucije. Da li bi Zekoviću bilo drago što se konačno našao div-junak kadar da izađe na megdan aždaji od betona, čelika i plavoga stakla - aždaji kojoj je Zeković kumovao i koja je (do sada) progutala 17 života - ili bi bio grdno razočaran našom nesposobnošću da se izborimo sa nečim što je trebalo da nam služi na ponos.

Zli jezici kažu da sekretar Adžić činodejstvuje mimo projekta - mimo glavnoga projekta, molim vas - na osnovu kojega je izdata građevinska dozvola za radikalnu intervenciju na objektu DR - ali ko te pita za projekat ako nema dvojbe da je cilj častan, pošten i plemenit. Uostalom, ne sumnjam da će u danima koji su pred nama, div-junak Adžić upriličiti javnu prezentaciju novoga projekta rekonstrukcije, adaptacije i revitalizacije DR. Projekta koji će - za razliku od prethodnog, koji nije bio mnogo više od lošeg vica na račun Opštine NK i građana NK – barem biti realan (ako bog da...).

Podsjetiću vas da je 16. juna prošle godine prezentovano tzv. finalno arhitektonsko rješenje za rekonstrukciju i revitalizaciju DR - i to baš u prostorijama Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORiT) u PG. O rješenju je govorio jedan od dva autora - Boštjan Vuga – a prezentaciji je prisustvovao i ministar održivog razvoja i turizma Pavle Radulović. Na fotografiji (slabe rezolucije) sa prezentacije pojavljuje se još jedna važna osoba - zakleo bih se da je to Almer Kalač, direktor Direkcije javnih radova - ali ta osoba se, iz ko zna kojih razloga, ne pominje u saopštenju koje je povodom prezentacije objavljeno na Internet stranici MORiT (mrt.gov.me). Predstavnici Opštine NK se ne vide na fotografiji - a ne pominju se ni u saopštenju - tako da sa velikom dozom sigurnosti možemo ustvrditi da se niko iz Opštine NK nije pojavio na toj prezentaciji - čak ni sekretar Adžić. U saopštenju stoji, između ostaloga, da je Glavni projekat za rekonstrukciju i revitalizaciju Doma revolucije završen i da se nalazi na reviziji u Opštini Nikšić - a iznesena su i uvjeravanja da će ubrzo uslijediti raspis tendera i da će se odmah zatim krenuti u realizaciju projekta - u skladu sa projektovanim budžetom i faznom realizacijom, podrazumijeva se. Podsjetiću vas da je projekat rekonstrukcije Doma revolucije prezentovan i u NK - i to 2. novembra prošle godine - u Inovaciono preduzetničkom centru Tehnopolis, u organizaciji Opštine NK i autora projekta, a kroz partnerstvo sa Tehnopolisom. Projekat su prezentovali Simon Hartman (Simon Hartmann) i Boštjan Vuga - u ime tima koji je radio na projektu - a prisutan je bio i div-junak Adžić. U saopštenju koje se pojavilo na Internet stranici Tehnopolisa (tehnopolis.me), lijepo piše da će Nikšićani moći “da očekuju za godinu do godinu i po najkasnije početak dugonajavljivane adaptacije gigantskog objekta u srcu grada, nedovršenog djela slovenačkog i jugoslovenskog arhitekte Marka Mušića”. A stoji i da će projekat “biti realizovan u nekoliko faza, a realizacija počinje već ove godine”.

Pa ti budi pametan majčin sine...

Povodom prezentacije u Tehnopolisu napisao sam tekst naslovljen “Jedan vic i otvoreno ruganje”, koji je objavljen na ovom istom mjestu 11. novembra prošle godine. U tom tekstu sam, između ostaloga, iznio i sljedeće:

“Svi znamo da priča o podizanju mrtve glave DR iz groba ima izuzetan politički, a nadasve simbolički potencijal - ali isto tako znamo da ta priča spada u domene naučne fantastike. Znamo i da će vispreni pojednici, bliski režimu, opet ošamarit državu na tu idi-mi-dođi-mi priču - i uzet neke pare - i da će se sve završiti na tome, kao i uvijek do sada - do sljedećeg velikog projekta rekonstrukcije i revitalizacije DR i nove serije zaklinjanja u iskrene namjere.”

I eto, ispostavilo se da sam tačno predvidio da ćemo dočekati novu seriju zaklinjanja u iskrene namjere - ovoga puta prednjači gospodin Veselin Grbović, predsjednik Opštine Nikšić - i samo nam još ostaje da sačekamo novi veliki projekat rekonstrukcije i revitalizacije DR. Izvjesno je i da su neke pare opet bačene u vjetar. Pitajte ministra Radulovića o kojoj sumi je riječ - on bi morao da zna - a usput možete da ga pitate koliko će koštati novi projekat - jer predsjednik Grbović i sekretar Adžić očigledno više ne žele ni da čuju za Hartmanov i Vugin projekat.

Citiraću još jedan pasus iz pomenutog teksta - pasus koji se odnosi upravo na projekat:

“Oprostite, ali to čime ovih dana mašu naši stari prijatelji - Simon Hartman, Boštjan Vuga i naravno: Nebojša Adžić, sekretar - ništa bez sekretara - to nije projekat, molim vas - to je tek morbidni vic na račun DR, a samim tim i na račun NK, odnosno CG. Interesantan vic - ne sporim - ali, nažalost, samo vic.”

Dakle, bio sam u pravu - projekat Hartmana i Vuge jeste bio vic - koji nije izdržao tzv. reality check - raspao se pri prvom sudaru sa surovom realnošću.

Istom temom sam se bavio i u tekstu naslovljenom “Rješenje između dva radikalna pristupa”, koji je objavljen u aprilu 2016. godine (par mjeseci prije zvanične prezentacije projekta u MORiT), u broju 16 časopisa Pogled, koji izdaje Inžinjerska komore Crne Gore:

“Stanje u kojem se objekat Doma revolucije trenutno nalazi, svjedoči zapravo o nemoći aktuelnih društveno-političkih struktura - i crnogorskih i nikšićkih - da se u kontekstu tranzicionih realnosti, novih ideoloških obrazaca, novog sistema društvenih vrijednosti i bitno drugačijeg ekonomskog sistema izbore sa vrlo problematičnim reliktom iz perioda socijalizma.

Sasvim je izvjesno da se rješenje nalazi negdje između dva radikalna pristupa. Prvi pristup je banalan: postojeću strukturu izbrisati sa lica zemlje i na njenom mjestu urediti park. Drugi pristup bi bio u privođenju nezavršene strukture namjeni. Mišljenja su podijeljena, ali utisak je da javnost ipak više naginje drugom pristupu, što svakako ne bi podrazumijevalo završetak realizacije u izvornom obliku, već prije neki oblik parcijalne rekonstrukcije i revitalizacije, odnosno obzirne transformacije postojeće strukture u nešto što bi bilo održivo - u nešto što bi bilo u harmoniji sa trenutnim aspiracijama i realnim potrebama građana Nikšića. I dok oba ova pristupa podrazumijevaju potpuno ili djelimično korišćenje sredstava iz budžeta, državnog ili opštinskog - što je pod velikim znakom pitanja u ovom trenutku - pominje se i treći pristup - eventualna privatna inicijativa, odnosno prepuštanje mehanizmima tržišta da generišu rješenje - što je najmanje realna opcija, svakako.”

Dakle, bez obzira na Grbovićeve priče o zainteresovanim investitorima - koji su za sada samo zainteresovani, ne čuh da je neko uložio u DR - i dalje sam ubijeđen da je treći pristup - privatna inicijativa - najmanje realna opcija.

Vrijeme će pokazati da li sam u pravu. Volio bih da se ispostavi da sam pogriješio. Ali hajde da sačekamo taj novi projekat - stvari će biti jasnije kad ga vidimo - ako ga vidimo...

( Borislav Vukićević )