Bez tehničke vlade nema izbornih reformi

Formiranje tehničke Vlade mogao bi biti uslov opozicije za pregovore o izbornim reformama, jer stranački lideri ne vjeruju da nadležne insititucije mogu da obezbijede sprovođenje fer izbora.

Oni upozoravaju da je afera “Koverat” ukazala na zloupotrebe u finansiranju izbornih kampanja, ali i nedostatak volje državnih institucija da kontrolišu vladajuću koaliciju.

Afera “Koverat” izbila je nakon što je objavljen snimak na kojem se vidi kako odbjegli biznismen Duško Knežević u svojoj kući daje bivšem gradonačelniku Podgorice Slavoljubu Stijepovićukoverat, uz objašnjenje da je u njemu 97.500 eura.

Glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić rekao je u emisiji “Ukrštene riječi” da je u koverti bilo oko 47,500 eura.

Članica Odbora za izborno zakonodavstvo Branka Bošnjak (Demokratski front) upozorava da su brojne afere dovele u pitanje razgovore o izbornim reformama. Ona smatra da je poljuljano krhko povjerenje između vlasti i opozicije.

“Jasno je da je za izmjene izbornog zakonodavstva potrebna dvotrećinska većina, što znači da nema izglasavanja bez Demokratske partije socijalista (DPS). Kad tad se mora sjesti za sto da se dogovore izborni uslovi ako uopšte želimo da učestvujemo u izbornoj utakmici. Tehnička vlada, ali prava, a ne ona improvizovana u koju su nesmotreno uletjeli mnogi opozicioni akteri i obesmislili svu muku i trud koju je DF uložio da se uzdrma diktator”, kazala je Bošnjak.

Priča o izbornim reformama počela je formiranjem Odbora za reformu izbornog zakonodavstva, ali je to skupštinsko tijelo od oktobra samo analiziralo postojeće zakone, a potencijalne izmjene nijesu predlagane. Odbor se nije sastajao nakon odluke DF-a da bojkotuje rad, zbog hapšenja poslanika Nebojše Medojevića u decembru. U međuvremenu ostali poslanici opozicije odbili su da učestvuju u radu Odbora dok se ne izjasni o aferi “Koverat” i nelegalnom finansiranju vladajuće partije.

Prilikom formiranja Odbora najavljeno je da će to skupštinsko tijelo dostaviti predloge izmjena zakona najkasnije do septembra. Bošnjak smatra da vladajuća koalicija nije ušla iskreno u priču o izbornom zakonodavstvu.

“DPS sigurno nije, iako je pod uticajem međunarodne zajednice bila primorana da započne priču i navodno su izigravali kooperativnost”, smatra ona.

Poslanik DF-a Milan Knežević je u međuvremenu pozvao na formiranje tehničke vlade, navodeći da bi ona stvorila uslove za održavanje prijevremenih parlamentarnih, predsjedničkih i lokalnih izbora. Iako je on tada pozvao Evropsku uniju da podrži formiranje vlade u kojoj bi bili predstavnici vlasti i opozicije, iz DPS-a su poručili da nova vlada može biti formirana samo nakon izbora.

“Znamo da je mnogima DF bio trn u oku i da su htjeli da vide neke poželjnije opozicionare u tom tijelu, tako da sumnjam da je i hapšenje Medojevića bilo, između ostalog, i usmjereno na opstruiranje rada Odbora”, kaže Branka Bošnjak.

Opozicija je 2015. godine bila dio Vlade izbornog povjerenja, koja je pripremila uslove za parlamentarne izbore godinu kasnije. Generalni sekretar Demokrata Boris Bogdanović smatra da je afera “Koverat” potvrdila da predstavnici vladajuće koalicije ne mogu garantovati poštene i fer izbore. On je kazao da su Demokrate počele Plan vaninstitucionalnog djelovanja, ističući da neće stati dok ne dođe do sistemskih promjena.

“Na protestnom skupu kojeg smo zajedno sa Demosom i Crnogorskom organizovali u epicentru afere ‘Koverat’ jasno smo istakli naše zahtjeve. Od ispunjenja tih zahtjeva zavisi i sadržaj našeg predloga izbornih reformi. Izborno zakonodavstvo i druge propise od značaja za izborni proces možemo dovesti do savršenstva, ali treba da ih sprovode DPS vojnici u Agenciji za sprečavanje korupcije (ASK), Državnoj izbornoj komisiji (DIK), RTCG, Tužilaštvu, sudstvu...To bi onda bio uzaludan posao. Tražimo sistemsku promjenu na svim nivoima od izvršne vlasti, preko ASK-a, RTCG-a do organa za sprovođenje izbora, pa tek onda dogovor o prvim, fer i slobodnim izborima”, smatra on.

Naredne godine su redovni parlamentarni izbori.

( Samir Kajošević )