Pljevlja će se još dugo gušiti u dimu i smogu

Prema svemu sudeći kreditna linija Evropske banke namijenjena za topifikaciju Pljevalja biće povučena, jer ni nakon dvije godine od potpisivanja ugovora ništa nije urađeno na realizaciji tog projekta, koji je po mnogima, ključan za opstanak ove jedne od najzagađenijih sredina u regionu.

Vlada Crne Gore potpisala je prije dvije godine ugovor o kreditu vrijednom četiri miliona eura za toplifikaciju Pljevalja sa Evropskom bankom za obnovu i razvoj. A Evropska unija je, kako je tada saopšteno, obezbijedila i dodatnu donaciju od 2,5 miliona eura iz Investicionog fonda za zapadni Balkan.

Kredit je odobren na 14 godina, odnosno 22 polugodišnje rate uz grejs period od tri godine, a kamatna stopa je šestomjesečni euribor plus jedan odsto. Nakon potpisivanja ugovora objašnjeno je da je za realizaciju ovog sistema potrebno tri godine i da su crnogorska Vlada i pljevaljska Opština odgovorne za implementaciju, ali do danas ništa nije preduzeto na realizaciji tog ugovora.

Ovaj ugovor podrazumijevao je toplifikaciju grada iz toplana koje bi koristile biomasu, a kao jedino rješenje predlagana je kotlarnica u “Vektri Jakić”.

Član menadžmenta “Vektre Jakić” Milić Popović kazao je TV Pljevlja da Opština Pljevlja sada ne želi da realizuje ovaj projekat što je po njemu prvorazredni skandal.

„Oni mogu raditi infrastrukturu za toplifikaciju bez razlike, a izvor o kojem mogu da se dogovore kasnije da li da bude iz Termoelektrane ili Vektre Jakić“, rekao je Popović.

Predsjednik Opštine Pljevlja Miloje Pupović sa druge strane tvrdi da kredit nije realizovan upravo zbog “Vektre Jakić”, koja nije odradila svoj dio posla.

„Nedopustivo je i ispod svakog poslovnog morala da se plaćeni glasnogovornici jedne privatne kompanije koja radi na prostoru naše opštine tako nameće i savjetuje nam da uzimamo kredit i budemo tržište za njegov još zamišljen proizvod. To najviše govori o njemu.

Da bi ih Opština ubuduće uzimala kao ozbiljnog partnera i da bi razgovarali sa njima oni moraju da se opravdaju prvo u Privrednom sudu u Bijelom Polju i u fabrici na Radosavcu počnu da proizvode pelet. Taj posao prema iskustvima ljudi iz okruženja i priči onih koji proizvode pelet košta 200.000 eura.

Daj da ta velika firma poslije toliko godina nađe tih dvjesta hiljada i da se pelet počne proizvoditi i ovdje“, rekao je Pupović.

Prema ocjeni ljudi koji se bave opštinskim finansijama, ističe Pupović, preduzeća “Grijanje” i delegacije Evropske unije u Crnoj Gori, taj kredit bi bio „omča o vratu Opštine i jedan smrtonosan posao“.

Uz odgovor koji je sredinom septembra prošle godine potpredsjedniku Opštine Bogoljubu Iriću dostavio Radosav Ralević iz kancelarije EBRD u Podgorici piše da kredit nije moguće realizovati zbog problema u kojim se već duže nalazi kompanija Dragana Brkovića “Vektra Jakić”.

„Želio bih da vas obavijestim da kredit za uvođenje modernog sistema grijanja na biomasu u Pljevljima nije još realizovan zbog lošeg finansijskog stanja “Vektre Jakić” i njene nemogućnosti da realizuje svoj dio obaveza. Ovo otuda što je “Vektra Jakić” najznačajniji koncesionar na šume i jedini mogući snabdijevač toplotne energije na biomasu na području opštine Pljevlja. Nadamo se da će rukovodstvo “Vektre Jakić” što prije naći izlaz iz postojeće situacije kako bismo nastavili rad na ovom projektu“, naveo je Ralević tada u odgovoru čelnicima lokalne uprave.

U dopisu on je podsjetio da je grant u iznosu od 2,5 miliona eura vezan za korišćenje biomase kao izvora toplotne energije.

Ako i bude, biće za samo 20 odsto kuća

Da će Pljevaljaci još dugo čekati da se uradi toplifikacija vidi se iz Nacrta Strategije razvoja energetike Crne Gore do 2030. godine. U tom dokumentu koji je razmatrala Vlada ne posljednjoj sjednici navodi se da bi prva faza trebalo da se uradi do 2015. godine, ali bi taj sistem u početnoj fazi toplotnom energijom snabdijevao samo oko 20 odsto stanovništva najsjevernijeg crnogorskog grada.

„Opština Pljevlja, zbog značajnih ekoloških problema sa aktuelnim grijanjem na bazi uglja i sistema grijanja sa jedne tačke (oko 5.000 individualnih ložišta u gradu i 40 u stambenim blokovima), već je počela sa pripremnim aktivnostima za projekat daljinskog grijanja na biomasu sa instalisanim termo kapacitetom od približno 18 megavata na drvni ostatak.

Strategija predviđa realizaciju tog projekta do 2015. godine sa indikativnim troškom oko 7,2 miliona eura. Ali taj sistem će u početnoj fazi snabdijevati samo oko 20 odsto stanovnika. Prema AF studiji, toplotne potrebe grada Pljevalja u 2025. godini su procjenjene na 147,5 megavata, od kojih bi oko 100 megavata moglo biti priključeno na sistem daljinskog grijanja, ali prema procjenama studije, realnije bi bilo oko 50-70 megavata.

Dinamika uvođenja novih proizvodnih kapaciteta u kotlarnicama značajno zavisi od mogućnosti i dinamike proširenja mreže daljinskog grijanja i priključenja novih potrošača. Stoga bi se projekat razvoja sistema daljinskog grijanja u Pljevljima razvijao postepeno i trajao oko 20-25 godina“, navodi se u Strategiji.

Strategija pominje 2022. godinu

U Strategiji razvoja energetike Crne Gore do 2030. godine stoji da je „očigledno da varijanta sa postojećim kotlovima na biomasu u postrojenju drvne industrije “Vektre-Jakić” i uvođenje dodatnog novog kapaciteta samo djelimično i prelazno rješenje za narednih 5-10 godina, dok je dugoročno rješenje kogeneracija u planiranom drugom bloku TE “Pljevlja“.

„U tom slučaju bi tada već stari kotlovi na biomasu predstavljali rezervu u sistemu u slučaju isključenja TE Pljevlja II i/ili kao dodatni kapacitet u slučaju vršnog opterećenja.

U Strategiji se navodi da dodatno snabdijevanje grada daljinskom toplotom iz TE Pljevlja II poslije njenog ulaska u elektroenergetski sistem 2022. godine za sada nije uzeto u obzir jer to zavisi od više faktora, kao što je, rezultat studije opravdanosti izgradnje bloka II, konačne odluke investitora, kao i lokalne zajednice koja bi trebalo sopstvenim finansijskim sredstvima sa oko 20 miliona eura, prethodno potpuno završiti distributivni sistem za daljinsko grijanje za veći dio grada.

Galerija

Pljevlja FOTO: Goran Malidžan

( Goran Malidžan )