I crnogorski među "rizičnim" jezicima

Savjet Evrope je inicirao obilježavanje Evropskog dana jezika 2001. godine i od tada se on obilježava zajedno sa Evropskom unijom svake godine 26. septembra.

Širom Evrope, u 47 država članica Savjeta Evrope, stalno se ohrabruje oko 800 miliona Evropljana različitih godišta i uzrasta da nauče nove jezike, u školi i van nje.

Lingvistička raznolikost je sredstvo koje može doprinijeti boljem razumijevanju različitih kultura i ključni je element u bogatom kulturnom nasljeđu našeg kontinenta. Evropa je bogata jezicima – postoji preko 200 evropskih jezika kao i mnogi drugi jezici koje govore građani porijeklom iz drugih zemalja.

Jezička raznolikost je važna komponenta evropskih kultura i ona se mora održavati i njegovati. Učenje jezika je korisno za mlade i za starije – nikada nije kasno da se nauči novi jezik i uživa u mogućnostima koje učenje novog jezika pruža. Učenje drugih jezika pomaže bolje razumijevanje i prevazilaženje kulturoloških razlika.

U svijetu postoji ideja o ugroženosti “malih” jezika i jezika nacionalnih manjina u sredinama gdje dominira jezik najbrojnijeg naroda, ali i pored te činjenice, istaknuti lingvisti smatraju da engleski jezik neće postati apsolutno univerazalno sredstvo komunikacije, odnosno “lingva franka”. Međutim, ugroženost takozvanih malih jezika potvrđuje studija o njihovom digitalnom izumiranju.

Prema studiji koju je uradila evropska META-NET mreža, sa 60 istraživačkih institucija iz 34 zemlje, čije je sedište u Berlinu, najmanje 21 od 80 evropskih jezika je u opasnosti od digitalnog izumiranja, jer su ostali bez pisma koje može biti informatički obrađeno.

U studiji, u čijoj je pripremi učestvovalo više od 200 eksperata, ocjenjivana je podrška informatičkih tehnologija za svaki od jezika u četiri oblasti: automatsko prevođenje, govorna interakcija, analiza teksta i raspoloživost jezičkih resursa.

Nekoliko jezika, kao što su islandski, letonski, litvanski i malteški ocijenjeni su najnižom ocjenom u sve četiri oblasti, jer ni za jedan od tih jezika nije zaključeno da postoji “odlična podrška”, ali je samo za engleski jezik ocenjeno da je podrška “dobra”.

Za engleskim slijede holandski, francuski, njemački, italijanski i španski, za koje postoji “umjerena podrška”. Za jezike kao što su baskijski, bugarski, katalonski, grčki, mađarski i poljski postoji “fragmentarna podrška”, što i njih svrstava u skup jezika sa visokim stepenom rizika.

Ovoj grupi jezika pripada i naš jezik, kao i svi drugi jezici sa prostora bivše Jugoslavije, navodi se u saopštenju i ističe da je Evropa uspjela da ukloni gotovo sve granice između pojedinih zemalja.

"Međutim, jedna granica još postoji i čini se neprobojnom, to je nevidljiva granica koju predstavljaju jezičke barijere i koja ometa slobodan protok znanja i informacija", piše u studiji.

Inače, u Evropi postoji više od 220 autohtonih jezika, što čini oko tri odsto od ukupnog broja jezika na svijetu.

U svijetu se govori 6.000 do 7.000 jezika, dok se na teritoriji Rusije, gdje živi 148 miliona stanovnika, govori daleko najveći broj jezika - od 130 do 200, u zavisnosti od kriterijuma.

( Jelena Pavićević - Tatar )