"Inferno" Dena Brauna u srži misterije ima slavno Danteovo djelo

Inferno, novi triler američkog hit pisca Dena Brauna u srži misterije ima slavno Danteovo djelo “Pakao” i piščev život. Ovo je, inače, Braunova četvrta knjiga o Robertu Langdonu, harvardskom profesoru simbologije, poslije svjetski poznatih bestselera “Anđeli i demoni”, “Da Vinčijev kod” i “Izgubljeni simbol”.

Langdon u Firenci, Veneciji i Istanbulu istražuje zastrašujući svijet misterioznog književnog remek-djela “Pakao” i uticaj Danteovog pisanja na današnji svijet. Knjigom “Inferno” Den Braun je na lijep način izreklamirao Danteov čudesni spjev, prenoseći u svoj triler firentinski renesansni duh, tajne venecijanskih svetinja i umjetnina i istanbulski multikulturalni univerzum.

“Inferno” Dena Brauna koji nam je dostupan i u izdanju novosadskog Solarisa (u prevodu Aljoše Molnara) pokazuje da je prošlost neraskidivo povezana sa sadašnjošću i budućnošću, da je krhka svaka vizija naše budućnosti i da su blizu preobražaji koji očekuju našu planetu.

Kao i Braunovi raniji romani i “Inferno” ima prepoznatljiv zaplet i događaje koji su postali opšta mjesta: nestali predmet, pametna djevojka kao saučesnica i pomagač, potjera po atraktivnim lokacijama, poznate međunarodne organizacije i skriveni ciljevi i naravno na kraju neočekivani preokret. Sve to upakovano je i u “Inferno”.

Na samom početku romana Robert Langdon se budi u bolničkom krevetu, pod sedativima, potpuno dezorijentisan, sa dijagnozom amnezije i ranom na glavi.

Nesvjestan je trenutka kada je stigao u Firencu, saznaje da je pogođen u glavu i da ga je od smrti spasilo samo čudo. Sijena Bruks, inteligentna i zgodna mlada doktorka čini sve kako bi pomogla Langdonu da izmakne iz kandži “Konzorcijuma”, moćne organizacije koja ga proganja zbog veoma važnog predmeta.

Nekoliko suprotstavljenih strana utrkuje se oko jedne jedine informacije. Na Langdonu je da otkrije gdje je skriveno misteriozno i smrtonosno remek-djelo koje prijeti čovječanstvu, koje je samo jedan čovjek u stanju da nađe?

U romanu je vješto upletena i ideja transhumanističkog pokreta čiji zagovornici poput podobnih naučnika, futurista i vizionara zagovaraju teoriju da ljudi moraju da iskoriste dostupne tehnologije kako bi izmijenili našu vrstu i učinili je jačom.

Posmrtna maska Dantea

Langdon vješto tumači i najzagonetnije tragove koje za sobom ostavlja imućni genije genetskog inženjeringa nadahnut Danteovim “Paklom”, ali i svakidašnjicu u kojoj bogati i obrazovani humanisti zaključuju da svjetskog stanovništva ima previše pa treba pod hitno ograničiti natalitet i to svim mogućim sredstvima jer za samo jednu ljudsku generaciju zemlja će biti prenaseljena i neće postojati alternativa za bolji život.

Transhumanisti za rješenje nude stvarnost kao mračnu viziju pakla, poslije koje će po njihovom mišljenju doći pročiščenje, pa preporod kao što je poslije srednjovekovne kuge došla renesansa. U takvoj situaciji Danteovi stihovi “Pakla” postaju Langdonov vodič.

“Inferno” u svoj narativni tok ima upletena mnoga djela svjetske istorije umjetnosti, koje se savršeno uklapaju u tok radnje, jer kroz umjetnine Lengdon pokušava da dešifruje niz skrivenih kodova i simbola.

Botičelijeva "Karta pakla"

Te umjetnine su: Botičelijeva “Karta pakla” inspirisana Danteovim “Paklom”, firentinske freske Đorđa Vezarija, posmrtna maska Dantea Aligijerija, firentinska katedrala i krstionica, vrtovi Boboli, bazilika Svetog Marka, te neobična povijest četiri konja ispred bazilike Svetog Marka, grob venecijanskog slijepog devedesetogodišnjeg dužda Enrika Dandola, Aja Sofija u Istanbulu i podzemne cisterne ispod nje.

Danteov citat koji na mnogo mjesta u romanu Braun evocira veoma je aktuelan i danas: “Najmračnija mjesta u paklu namijenjena su onima koji se drže po strani u vremenima moralne krize“.

“Infernu” ne nedostaju napetost, brojni preokreti, uzbuđujuća gradacija događaja, što čini ovu knjigu dobro napisanom u okviru svog žanra

Dante je, inače bio katolik koji je kritikovao crkvene lidere. Živio je u Firenci i neizmjerno je volio svoj grad. Bio je istaknut i moćan Firentinac, ali došlo je do raskola u političkom vrhu, Dante je podržao pogrešnu stranu pa je prognan, izbačen van gradskih zidina s porukom da nikada više ne smije da se vrati. Kad je Dante preminuo njegovo tijelo je sahranjeno u Raveni i nikada nije premješteno u Firencu.

U Firenci se nalazi samo njegova posmrtna maska. “Pakao” je prva od tri Danteove knjige “Božanstvene komedije” u kojima se opisuje Danteov silazak u podzemni svijet, prolazak kroz pakao, čistilište i raj. Danteov “Pakao” nastao je na početku 14. vijeka i potpuno je promijenio srednjovjekovnu predstavu prokletstva. Koncept pakla nikada ranije nije očarao mase na tako zavodljiv način.

Jer, Danteovo djelo je otjelotvorilo apstraktnu predstavu pakla u jasnu, zastrašujuću i nezaboravnu viziju. Poslije objavljivanja ovog djela rejting Katoličke crkve je porastao, pristupili su novi vjernici, najviše iz straha. Smatra se da je “Pakao” utrostručio dolazak preplašene pastve u crkvu, a isto tako da je Danteova vizija podzemnog svijeta doslovno odredila naše poimanje pakla.

Braunovom “Infernu” u poređenju sa “Da Vinčijevim kodom” nedostaju brojni argumenti i intrige koje vrve u “Kodu”. “Inferno” je na mnogim mjestima sveden na informacije sa vikipedije i iz turističkih bedekera, a obrazovanom čitaocu sve je u neku ruku znano, nema toliko šokantnih i nepoznatih podataka koji ostavljaju čitaoce bez daha.

Ipak, “Infernu” ne nedostaju napetost, brojni preokreti, uzbuđujuća gradacija događaja, što čini ovu knjigu dobro napisanom u okviru svog žanra. Za svaku pohvalu su brojne evokacije na svijet umjetnosti, kojom pisac pridobija i obrazovaniji dio čitalaca.

( Vujica Ognjenović )