Poslije decenije uspješnog poslovanja, Finska ponovo zavisna od Rusije

Poslije decenija razvijanja trgovinskih odnosa sa zapadnom Evropom, Finska je ponovo postala zavisna od Rusije s obzirom na to da njena rastuća srednja klasa i bogati investitori pružaju mogućnosti za rast koje recesijom pogođeni Stari kontinent ne može da joj pruži.

Premda na svog istočnog susjeda i bivšeg vladara pojedini Finci i dalje gledaju sa sumnjom, prognoze o sporom oporavku Evrope znače da će više finskih kompanija razviti bliskije odnose sa Rusijom, što nagovještava promjenu pravca nakon dvije decenije bliskih trgovinskih odnosa sa Evropom, navodi se u članku agencije Rojters.

Posljednji podaci pokazuju da je „promjena prema istoku“ već počela. Izvoz u zemlje Evropske unije opao je za četiri procentra u prvih pet mjeseci 2013, dok je izvoz u Rusiju porasto za četiri procenta.

S obzirom na to da je sve više finskih kompanija pogođeno stanjem u Evropi, Helsinki će možda postati još više zavisan od Moskve. Najbolje kompanije, poput trgovine na malo Kesko i lanca robnih kuća Stokman, navele su Rusiju kao svoju najjaču kartu.

Kesko, koji kontroliše 35 odsto tržišta maloprodaje u domovini, otvorio je u maju drugu prodavnicu prehrambenih proizvoda u Rusiji i planira da otvori još osam u narednih tri godine.

Širenje na istok, koje se zasniva na snažnom trendu potrošnje ali i visokoj reputaciji Finske zbog njenih kvalitetnih prozivoda, uslijedilo je pošto je Kesko ukinuo stotine radnih mjesta u domovini.

„Potencijal za rast koji rusko tržište nudi Finskoj je zaista izuzetan na duge staze“, kazao je za Rojters finansijski direktor Keska Juka Erlund.

Lanac Stokman se nedavno pohvalio iznenadnim rastom u kvartalnom profitu, ističući da su veći prihodi u Rusiji, naročito u njihovoj robnoj kući u Sankt Peterburgu, nadomjestili za slabe rezultate u Finskoj.

Izvoz u Rusiju se gotovo utrostručio od 2000, što je posljedica rastuće potražnje za finskim proizvodima – od opreme za rudarstvo, obradu drveta, hemikalija do Nokijinih mobilnih telefona

Proizvođač automobilskih guma Nokian Renkat započeo je prozivodnju u Rusiji 2005, i od tada je pojačao kapacitet u svojoj fabrici u blizini Sankt Peterburga, čime je postao lider na tržištu u Rusiji.

„Finska i finski prozvodi imaju savršenu reputaciju u ovoj zemlji. Kulturno posmatrano, nas smatraju iskrenim, pomalo naivnima“, kazao je izvršni direktor kompanije Kim Gran. „Mala preduzeća u Finskoj bi trebalo da ulože veće napore kako bi se plasirali na rusko težište“.

Izvoz u Rusiju se gotovo utrostručio od 2000, što je posljedica rastuće potražnje za finskim proizvodima – od opreme za rudarstvo, obradu drveta, hemikalija do Nokijinih mobilnih telefona.

Premda je ekonomski rast Rusije nedavno pokazao znake usporavanja usljed pada cijena nafte i gasa, ekonomisti ističu da ona i dalje pruža prijeko potrebnu podršku za malu finsku ekonomiju, koja bi, prema očekivanja, trebala da se smanji drugu godinu zaredom.

Istorijski posmatrano, zavisnost Finske od njenog moćnog susjeda, koji je takođe bio njen vladar u XIX vijeku – nije ništa novo. Poslijeratna Finska se prilično mnogo oslanjala na trgovinu sa SSSR-om.

Međutim, raspad SSSR-a 1991. izazvao je veliku recesiju u Finskoj, što je primoralo njene lidere da se okrenu prema zapadu i integrišu sa Evropom priključivši se EU i eurozoni u potezu koji je, ističu ekonomisti, pomogao Finskoj da postane jedna od najbogatijih ekonomija po glavi stanovništva u svijetu.

Da bi ugostio ruske mušterije, od kojih su mnoge došle zbog šoping tura oslobođenih poreza, Stokmanova robna kuća u Helsinkiju nedavno je počela da prima njihovu nacionalnu valutu - rublje

Premda su zvanični odnosi sa Rusijom dobri, i dalje postoji osjećaj nepovjerenja, naročito među starijim generacijama koje su preživjele Zimski rat 1939-1940. protiv SSSR-a. Njihov sukob nastavljen je tokom Drugog svjetskog rata.

U Finskoj je i dalje obavezno služenje vojnog roka, gdje se vojnici obučavaju za odbranu svoje 1.340 km duge istočne granice.

Kompanije, međutim, ignorišu ove istorijske nesporazume.

Na primjer, ruski Rosatom ima najviše šansi da dobije posao snabdijavanja reaktora za finski nuklearni konzorcijum Fenovoima. Rosatom je poručio da bi mogao da investira u ovaj projekat, čiji su troškovi procijenjeni na četiri do šest milijardi eura, što bi smirilo situaciju nakon što je njemački E.ON najavio odlazak iz konzorcijuma.

U još jednom unosnom dogovoru, rusko-finski milijarder Genadi Dimčenko i drugi saradnici predsjednika Vladimira Putina pristali su u junu da kupe najveću hokejašku i koncertnu dvoranu u Helsinkiju, a lokalni tim Jokerit bi uskoro mogao da se pridruži ruskoj hokejaškoj ligi (KHL).

Polovina turista iz Rusije

Rusko bogatsvo je takođe sve primjetnije na uličnom nivou. Broj ruskih turista porastao je 10 procenata prošle godine na 3,6 miliona, što je govoto polovina svih stranih turista. Da bi ugostio ruske mušterije, od kojih su mnoge došle zbog šoping tura oslobođenih poreza, Stokmanova robna kuća u Helsinkiju nedavno je počela da prima njihovu nacionalnu valutu - rublje.

Sve veći broj Rusa takođe investira u finske nekretnine, koje privlači bezbjednost koja vlada u ovoj zemlji i mnoštvo vikendica pored jezera. Nedavna vladina studija pokazala je da bi Rusi mogli da potroše 2,4 milijarde eura na finskom tržištu nekretnina do 2030.

( Miloš Rudović )