Birači sami da presude koliko je vjerovati DPS-u

Anketni odbor za aferu “Snimak” nije uspio da razotkrije sisteme zloupotreba državnih resursa, zahvaljući opstrukciji predstavnika DPS-a, ali i lošoj strategiji opozicije koja je u istragu ušla sa slabim kadrovskim rješenjima i bez zajedničke platforme.

Takođe, opozicija je propustila šansu da ponudi nove dokaze i izvrši pritisak na vrhovnog državnog tužioca (VDT), koji do sada nije pokazao volju da aferu istraži do kraja.

Saslušani funkcioneri DPS-a su umjesto konkretnim odgovorima pribjegavali političkim govorima

To je mišljenje izvršne direktorke Centra za građansko obrazovanje (CGO) Daliborke Uijarević koja smatra da, zahvaljujući lošoj metodologiji rada i nedosljednosti članova iz opozicije, Anketni odbor nije ispunio svrhu.

“Anketnom odboru je nedostajala potrebna ozbiljnost članova, metodologije rada i puna posvećenost da bi produkovao ozbiljnije rezultate. Sada je jedino rješenje za dobijanje većine da se vrlo pažljivo i pametno koncipiraju zaključci”, istakla je Uljarević.

Iako je parlamentarnom istragom uslovljavala povratak u poslaničke klupe, opozicija nije uspjela da politički kapitalizuje formiranje odbora, iako je možda smanjila šanse da se slične zloupotrebe ponove na narednim izborima.

Saslušani funkcioneri DPS-a su umjesto konkretnim odgovorima pribjegavali političkim govorima. U tome su im pomagale i stranačke kolege iz odbora, koje su ponekad same preuzimale uloge njihovih advokata partije i tvrdile da su aferu “Snimak” iskonstruisali opozicija i mediji.

Na drugoj strani, za razliku od istrage povodom privatizacije “Telekoma” kada su opoziciju predvodili iskusni Predrag Bulatović i Andrija Mandić koji su prozvane dovodili u neprijatne pozicije, za aferu “Snimak” bili su zaduženi manje iskusni poslanici.

Tako je član tog odbora bio najmlađi parlamentarac Vladislav Bojović (DF), ali i Azra Jasavić (Pozitivna) koja je parlamentarno neiskustvo samo djelimično nadoknadila onim advokatskim.

Zakonom o parlamentarnoj istrazi odbor treba da Skupštini dostavi izvještaj koji može da sadrži predlog za utvrđivanje političke odgovornosti nosilaca javnih funkcija

Koliko opoziciji fali iskustva pokazalo se kada se, između ostalih, Strahinja Bulajić (DF) pravdao kolegi iz Odbora za ekonomiju Zoranu Jeliću što mora da ga saslušava, dok se Obrad Gojković (SNP) bavio uglavnom navodnim zloupotrebama u Herceg Novom.

Predstavnik SNP-a Aleksandar Damjanović u početku je uglavnom odsustvovao sa sjednica, dok je predsjednik odbora Koča Pavlović ulazio u bespotrebne polemike sa prekaljenim partijskim vojnicima - Milutinom Simovićem, Miodragom Vukovićem i Obradom Mišom Stanišićem.

Pavlović je bez konsultacija sa ostalim članovima odbora i mimo Zakona o parlamentarnoj istrazi poslao zahtjeve za informacije, što je oko 80 odsto institucija iskoristilo kao alibi da mu ne odgovore.

"Činjenica je da opozicija nije došla u Anketni odbor sa svojom najjačom kadrovskom strukturom koja bi ovo pitanje mogla da obradi na stručan način, da prije početka ispitivanja nije pripremila usaglašenu platformu istrage i potrebni dokazni materijal čija bi prezentacija u toku istrage mogla biti kompromitujuća za najveći broj iskaza visokih funkcionera DPS-a", smatra Uljarević.

Uljarević smatra da je opozicija trebalo da lobira za podršku SDP i manjinskih partija, kako bi obezbijedila minimalnu podršku za usvajanje zaključaka

Sudeći po dosadašnjem radu odbora teško je očekivati da to skupštinsko tijelo usvoji zaključke kojima bi parlament tražio sankcionisanje za pojedine funkcionere. Zakonom o parlamentarnoj istrazi odbor treba da Skupštini dostavi izvještaj koji može da sadrži predlog za utvrđivanje političke odgovornosti nosilaca javnih funkcija.

Iako je Pavlović pozvao na usvajanje odluka koje će bitno promijeniti politiku diskriminacije, sudeći po dosadašnjem toku parlamentarne istrage, izvjesnije je da odbor do ponedjeljka izađe sa tehničkim izvještajem, kao u slučaju istrage afere "Telekom".

Uljarević smatra da je u dijelu javnosti i medija stvorena atmosfera da je sve objavljeno u vezi afere "Snimak" do te mjere jasno i očigledno da se praktično ne mora ni dokazivati.

"U situaciji kada VDT nevoljno i neprofesionalno djeluje prema slučajevima zloupotrebe državnih resursa u partijske svrhe, kada je očigledan politički interes vladajuće partije da na sve moguće načine opstruira cio rad Anketnog odbora, realno je teško bilo očekivati išta više", tvrdi ona.

Nijesu koristili SDP

Uljarević smatra da je opozicija trebalo da lobira za podršku Socijaldemokratske partije (SDP) i manjinskih partija, kako bi obezbijedila minimalnu podršku za usvajanje zaključaka.

U korist te saradnje opozicionari su se mogli uvjeriti kada su zahvaljujući glasu Mića Orlandića iz SDP-a uspjeli da na saslušanje dovedu podgoričkog gradonačelnika Miomira Mugošu.

Uljarević smatra da je saradnju oko parlamentarne istrage trebalo pojačati i kroz komunikaciju čelnika SDP-a i DF-a Ranka Krivokapića i Miodraga Lekića.

“Tu je i onaj nivo koji je trebalo da rezultira angažmanom opozicionih poslanika u Anketnom odboru i njihovom stručnošću i staloženošću da svoj posao rade ubjedljivo, a koji je bio blijed, ako isključimo prateće predstave za širu javnost koje su bile rezultat dobro razrađene tehnike opstrukcije Anketnog odbora”, tvrdi Uljarević.

Ne može vječno trajati ni ovaj začarani krug

Direktorka CGO smatra da nakon parlamentarne istrage treba očekivati dalju devastaciju političkog sistema Crne Gore, ali i ulazak u rizičnu zonu društvenih odnosa koji će dodatno usporiti proces demokratizacije i pregovora sa EU.

Ona je upozorila da crnogorsko društvo još nije sposobno da kroz institucije i normativni okvir utvrdi objektivnu i očiglednu odgovornost pojedinaca.

“Ova vlast nema kapacitet da održava sistem ako mu se zatvore kanali prljavog ili kontraverznog novca, a opozicija nema kapacitet da doprinese jačanju i buđenju institucionalnog djelovanja koje bi moglo da stane na kraj ovakvom vršenju vlasti. No, ni taj začarani krug ne može beskonačno trajati iako se isuviše u njemu vrtimo”, smatra ona.

Galerija

( Samir Kajošević )