Neko je valjda kriv za 354 miliona eura duga
Iako je Poreska uprava počela da objavljuje spisak najvećih dužnika, na crnim listama nema onih protiv kojih se vodi sudski spor
Ekonomski analitičar Zarija Pejović je ocijenio da bi trebalo organizovati konsultativno saslušanje ministra finansija Radoja Žugića i direktora Poreske uprave Milana Lakićevića da bi odgovorili ko je kriv što se nagomilao poreski dug na oko 354 miliona eura i zašto nije naplaćen ni cent tog duga prije povećanja poreza na dodatu vrijednost (PDV).
PDV je od 1. jula povećan sa 17 na 19 odsto. Do odgovora na ta pitanja se može doći, ukazao je Pejović, uz pomoć Odbora za ekonomiju, finansije i budžet.
“To skupštinsko radno tijelo bi trebalo pozvati na konsultativno sasušanje ministra finansija, odnosno direktora Poreske uprave i od njih saznati koji su razlozi. Razlozi mogu biti odsustvo političke volje, nedovoljni kapaciteti uprave prihoda i nedovoljno efikasni propisi u prinudnoj naplati poreskog duga. Konsultativno saslušanje, ukoliko bude većinske volje, može uroditi korisnim zaključcima i prepor ukama”, ocijenio je Pejović u izjavi “Vijestima”.
Poreska uprava je 1. jula objavila spisak najvećih poreskih dužnika koji je pokazao da većina od njih 50 na toj crnoj listi posljednje tri godine nije plaćala poreze i doprinose za zarade zaposlenima. Na spisku 100 najvećih dužnika, koji nijesu izmirili zakonske obaveze po osnovu poreza na dodatu vrijednost (PDV), koncesija i poreza na promet nepokretnosti, nema podataka kada su prestali da plaćaju poreze državi.
Zakazala prinudna naplata
Iz Poreske uprave i Ministarstva finansija, pod čijom ingerencijom je PU, više od deset dana ne stiže odgovor “Vijestima” na pitanja ko je kompanijama sa spiska dužnika dozvolio da gomilaju milionske iznose po osnovu poreza, da li su ih i kada upozoravali da plate državi ono što je zakonska obaveza.
Prema Zakonu o poreskoj administraciji, PU ima pravo u slučaju da dužnik ne izmiruje obaveze državi da pokrene postupak prinudne naplate. Kako je definisano, prinudnom naplatom se novac sa računa poreskih obveznika prebacuje na račun onoga u čiju korist se vrši uplata. Zaključak o prinudnoj naplati se dostavlja Centralnoj banci.
“Vijesti” su pitale CBCG da li je prinudnom naplatom skinuto i koliko novca sa računa dva najveća poreska dužnika - Elektroprivrede i Rudnika uglja zbog neplaćenih poreza. U CBCG su „Vijestima” zvanično odgovorili da je u pitanju individualni podatak koji u skladu sa zakonskom regulativom ne smiju da objave.
„U skladu sa zakonskom regulativom CBCG objavljuje podatke u vezi sa postupkom prinudne naplate i to nazive pravnih lica, odnosno preduzetnika, njihove matične brojeve, iznose blokade računa i broj dana neprekidnog trajanja blokade. To u situacijama kada blokada računa iznosi više od 10.000 eura u neprekidnom trajanju više od 30 dana. Navedene podatke CBCG od juna prošle godine objavljuje jednom mjesečno, sa presjekom stanja na posljednji dan u mjesecu”, podsjetili su iz vrhovne monetarne institucije.
Prema zvaničnim podacima, CBCG je od PU zbog neplaćenog poreza u 2011. godini dobila 13.370 naloga za prinudnu naplatu sa ukupnim iznosom od 20,5 miliona. Prošle godine su dobili ukupno 9.450 naloga sa ukupnim iznosom od 22,8 miliona, a tokom 2013. je stiglo 4.054 naloga sa ukupnim iznosom blokade od 19,2 miliona eura.
Najveći dužnici
Najveći dužnik je pljevaljski Rudnik uglja koji od 17 miliona eura duguje 12, 4 miliona za poreze i doprinose za plate, a ta obaveza posljednji put je izmirena u martu ove godine. Drugi najveći dužnik - EPCG posljednju prijavu za poreze i doprinose dala je u januaru ove godine. U obje kompanije u vlasničkoj strukturi je italijanska kompanija A2A. “Vijesti ” čekaju odgovor iz Ministarstva i Poreske uprave na pitanje zašto EPCG-u nije uračunat kompletan dug državi od 61 milion eura koji Vlada želi preko izmjena budžeta da otpiše EPCG-u u zamjenu za dug KAP-a za struju, već samo nepunih 15 miliona.
Zvanični podaci pokazuju da su u ovoj godini poreze i doprinose na plate prestali da plaćaju “Radoje Dakić” (februar, dug 8,5 miliona), Duvanski kombinat u stečaju (jun, dug 3,8 miliona), Plus komerc (april, dug 1,2 miliona), Mi-Rai (april, dug 458,1 hiljada), Ski rizort Kolašin (mart, dug 244,9 hiljada), Montri (mart, 234,6 hiljada )... Rudnici Boksita ne uplaćuju doprinose za zaposlene od juna prošle godine ( 4,9 miliona), Albona od aprila (617,3 hiljade), Pantomarket od septembra (2,3 miliona), Pobjeda (2,1 milion što su prebili sa državom), Novito (1,3 miliona), Nikšićka Željezara u stečaju je prestala da plaća doprinose za zaposlene u avgustu 2010. godine (dug 4,59 miliona), kada i Radvent (951,7 hiljada), Izbor Bar (546,6 hiljada).
Najveći dužnik je pljevaljski Rudnik uglja koji od 17 miliona eura duguje 12, 4 miliona za poreze i doprinose za plate
Među najvećim poreskim dužn icima su Pantomarket sa dugom od 7,96 miliona, Ave Marija Koljčević sa 5,5 miliona, Bemaks se primakao milionu... Direktor PU Milan Lakićević izjavio je da će PU te ško moći da naplati veći dio poreskog duga od 354 miliona eura jer dužnici nemaju odakle da vraćaju novac, najavljujući da će ta institucija morati da ih vodi kao nenaplativa i na kraju najvjerovatnije da ih otpiše.
Procijenjeno je da je naplativo između 10 i 20 odsto duga. Iako je Poreska uprava počela da objavljuje spisak najvećih dužnika, na crnim listama nema onih sa kojima se vodi sudski spor. Zbog toga je na parlamentarnom Odboru za ekonomiju traženo da se i njihova imena otkriju, jer se među njima kriju milionski dugovi držav i
Neko treba da odgovara
Generalni sekretar Unije poslodavaca (UPCG) Suzana Radulović je ocijenila da je poreskom politikom opraštanja i gomilanja obaveza država dovela u nepovlašćeni položaj one firme koje redovno izmiruju obaveze. “Ranije smo imali akte kojima je bilo omogućeno odlaganje poreskih obeveza, pa se jedan dio praštao onima koji su te obaveze izmirivali jednokratno ili se uplata obavljala u više rata. To je izazvalo revolt poreskih obveznika koji su redovno izmirivali obaveze”, ukazla je Radulović. Kako je objasnila, puštanjem da se nagomila dug za poreze u milionskim iznosima firmama je napravljena “medveđa usluga”.
“Sada agresivni pokušaji da se taj dug naplati nekim rigoroznim mjerama mogu dovesti do gašenja firmi, što ima posljedica dalje po ekonomiju. Trebalo bi naći r ješenje kako bi se olakšala naplata tog duga i dao neki rok do koga se on mora platiti, kazala je Radulović. Ona je dodala da je prebijanje obaveza imovinom poreskih dužnika jedno od dobrih rješenja koje je omogućeno posebnom uredbom.
U UPCG-u su kazali i da je trebalo da bude aktivnija prinudna naplata, da je Vlada svjesno odlagala obaveze i da država ne bi imala probleme sada da se blagovremeno postupalo po zakonu.
“Neko treba da odgovara. Puno je situacija gdje nedostaje odgovornost od brojnih državnih institucija pa do sudova. Svi treba da snose odgovornost za ono što nije, a trebalo je da se uradi. I najgori zakon treba da se primjenjuje. Naplata poreza ne smije biti selektivna”, istakla je Radulović.
Udaraju tamo gdje je lakše ne diraju krupni kapital
Ekonomski analitičar Zarija Pejović je rekao da je Vlada za početak trebalo da pokuša da uspješnije naplati ono što državi pripada na osnovu postojećih poreskih zakona, pa tek onda da eventualno predlaže povećanje poreza.
“U periodu buma stranih direktnih investicija, kada su se zvaničnici hvalili niskim porezima, možda je baš tada većim porezima trebalo spriječiti pregrijavanje ekonomije. Sada umjesto da se poreske stope smanjuju, one se povećavaju, što u periodu krize dovodi do veće nelikvidnosti. Ekonomski rečeno - Vlada umjesto da djeluje kontraciklično, djeluje prociklično, tačnije povećava negativne efekte aktuelnih ekonomskih trendova”, ocijenio je Pejović.
Mada povećanje od dva odsto PDV-a nije visoko, dodaje on, s obzirom na to da se u regionu primjenjuju i veće stope PDV-a, stiče se utisak da Vlada “šiša tamo gdje je najlakše”, a na drugoj strani štiti krupni kapital i dobit.
Galerija
( Marija Mirjačić )