Avganistan: Za britansku armiju stres kobniji od talibana

Više britanskih vojnika i vojnih veterana izvršilo je samoubistva 2012. nego što ih je poginulo u sukobima sa talibanima u Avganistanu tokom istog vremenskog perioda.

BBC piše da su u Avganistanu život izgubila 44 britanska vojnika, od čega 40 na frontu ali da je u istom vremenskom periodu 21 vojnik i 29 veterana počinilo samoubistvo.

Porodice pojedinih žrtava smatraju da oni nisu dobili neophodnu podršku, dok iz ministarstva odbrane kažu da svako samoubistvo vojnika predstavlja „tragediju“.

Međutim, ministarstvo ističe da je stopa samoubistava i posttraumatskog stresnog poremećaja (PTSP) među vojnicima manja u odnosu na stopu među civilnom populacijom.

Nakon 10 mjeseci liječenja s prekidima, vojska je zaključila da se Kolins oporavio i da će ubrzo biti spreman da se vrati na dužnost. U toku naredna tri mjeseca, Kolins je dva puta pokušao da se ubije

Potvrđeno je da je sedam aktivnih vojnika oduzelo sebi život prošle godine, a da se još istražuje 14 smrtnih slučajeva za koje se sumnja da su posljedica samoubistva. Britanska vlada, za razliku od američke, ne prati stopu samoubistvama među bivšim vojnicima.

BBC je nezavisnom istragom utvrdio da je najmanje 29 veterana oduzelo sebi život 2012. Jedna od žrtava je bio i Den Kolins, koji se borio u avganistanskoj provinciji Helmand na ljeto 2009.

Kolins, velški gardista, dva puta je ranjem vatrenim oružjem, a u jednoj eksploziji bombe izgubio je stopalo. Tada je na nekoliko metara udaljenosti vidio raznijeto tijelo svog prijatelja Dejna Elsona.

Kolinsova majka Dejna primijetila je promjene u ponašanju svog sina tokom boravka u Avganistanu.

„Sjećam se da mi je rekao 'Mama, ovo mjesto je pakao na zemlji i samo želim da odem odavde“, kazala je novinaru BBC.

Nakom šestomjesečne službe, Kolins se vratio i boravio u domu njegove djevojke Viki Rouč.

„Počela sam da primjećujem odrfeđene stvari. Prije svega košmare. Prilično je jasno da je počeo da preživljava sve što se tamo desilo“, kazala je Rouč.

Kolinsku je dijagnostifikovan posttraumatski stresni poremećaj.

Nakon 10 mjeseci liječenja s prekidima, vojska je zaključila da se Kolins oporavio i da će ubrzo biti spreman da se vrati na dužnost. U toku naredna tri mjeseca, Kolins je dva puta pokušao da se ubije.

Počeo je da propušta posjete ljekaru i kazao svojoj djevojci da su mu flešbekovi sve gori.

„Željela sam da mu pomognem, samo nisam znala kako“, kazala je Rouč. „To je uticalo na našu vezu i zamolila sam ga da ode“.

Pred doček Nove godine, 31. decembra 2011, Kolins je napustio njen dom, obukao vojnu uniformu i odvezao se put Presli planina. Telefonom je snimio oporštajnu poruku a zatim se objesio. Imao je 29 godina.

Psihološkinja Klaudira Herbert kazala je da je PTSP „prirodan odgovor“ tijela na mučne situacije.

U Avganistanu je razmješteno 134.780 britanskih vojnika (FOTO: Guardian.co.uk)

Mogu proći godine prije nego što se pojavi a liječenje PTSP je moguće ako se rano ustanovi. Simptomi uključuju flešbekove, tešku anksioznost i depresiju.

Ministarstvo odbrane ističe da je 2,9 odsto aktivnih vojnika razvilo PTSP, što je manje nego među ostalom populacijom.

Broj vojnika sa PTSP se više nego udvostručio u protekle tri godine među onima koji su služili u Avganistanu, saopšteno je BBC-u iz ministarstva. Međutim, Herbertova ističe da „PTSP sam po sebi ne bi trebalo da dovede do samoubistva“.

Niko ne može biti siguran koliko je od 21 vojnika i 29 veterana koji su sebi oduzeli živote 2012. patilo od PTSP, jer su razlozi za samoubistvo složeni.

„Ovi dokazi sugerišu da je problem već nego što vlada i ministarstvo odbrane žele da priznaju“, kazao je pukovnik Stjuart Tutal.

Ministarstvo odbrane je saopštilo da nije spremno da govori o pojedinačnim slučajeva, ali ističe da je obezbijedilo 7,4 miliona funti za zdravstvenu podršku vojnim licima.

Imena vojnika koji su poginuli u svim oružanim konfliktima od Drugog svjetskog rata uklesana su na zidovima memorijalnog centra u Stafordširu, ali među njima nema onih koji su sebi oduzeli život.

„To je srceparajuće jer bi Danijel (Kolins) bio tako ponosan da ima negdje ugravirano svoje ime“, kazala je njegova majka. „I vojnici sa PTSP su žrtve rata i trebalo bi da se prema njima ophode jednako“.

Vojska ga ostavila na cjedilu

„Jednog jutra sam samo ušao u kamp i doživio slom. Zatim su me odveli kod doktora i rekli mi da možda imam PTSP“, priča velški gardista Daren Buker, koji je o svom iskustvu u Avganistanu progovorio za BBC.

Kada je napustio oružane snage u januaru 2011, nije mu zvanično bio dijagnostifikovan PTSP nakon čega je postao hronično depresivan.

„Svakog dana sam imao suicidalne namjere“, kazao je. „Mislim da nisam normalno izašao iz kuće jedno godinu dana“.

Kasnije je zatražio odšteteu od vojske, ali je odbijen jer mu nikada nije zvanično dijagnostifikovan PTSP.

Kako nije u stanju da radi, njegova partnerka mora da izdržava njega i njihovo troje djece.

Galerija

( Vijesti online )