Nusret Kalač najduže na čelu Rožaja

U posljednje 63 godine, odnosno od završetka Drugog svjetskog rata do danas, na čelu rožajske Opštine se nalazilo 20 ljudi. Njih 19 su najvažnije odluke u gradu pod Hajlom donosili više od dvije trećine tog perioda, ukupno 42 godine, dok je ostatak, od oko dvije decenije, obilježila vladavina Nusreta Kalača, aktuelnog gradonačelnika. Prošlog mjeseca dana u zgradi Opštine Rožaje postavljeni su portreti predsjednika Opštine od 1945. godine do sada, koje je napravio akademski slikar Aldemar Ibrahimović.

Na zvaničnom sajtu i oficijelnoj fb stranici se nalaze i njihove biografije. Skromne i bez previše hvalisanja oslikavaju moderniju istoriju nekadašnje kasabe, danas modernog gradića na sjeveroistoku Crne Gore.

Sudeći po objavljenim biografijama, najveći pečat u razvoju Rožaja ostavili su Rahman Adrović, Amir Redžović i Nusret Kalač, koji je u novinskim naslovima često pominjan i kao gradski šerif.

Adrović, rodom iz Donje Vrbice, funkciju predsjednika rožajske Opštine je obavljao od 1951. do 1962. godine.

„U toku ovog perioda uspio je da od zaostale orijentalne kasabe osmisli, čak i za današnje prilike, jedan moderan grad sa kompletnom infrastrukturom. Osim urbanizacije Rožaja, Rahman je puno polagao na obrazovanju stanovništva, te je gradio ambijent sa kulturnim sadržajem. Tako je Rožaje dobilo modernu gradsku biblioteku, Dom kulture sa bioskopskom salom, dječije zabavište. Omogućio je da značajan broj mladih ljudi, uz stipendije Opštine, ode na školovanje širom tadašnje Jugoslavije. Ti kadrovi su, nakon školovanja, bili nosioci razvoja opštine Rožaje“, piše u Adrovićevoj biografiji.

Ibrahimović pored svojih radova

Kao poseban doprinos razvoju grada pripisuje mu se zasluga za izgradnju saobraćajnice Rožaje – Kula – Peć, te počeci konstituisanja drvne industrije „Gornji Ibar“, koja je na duže vrijeme obezbjedila napredak tog karaja.

„Organizovao je prvu stalnu zdravstvenu ambulantu sa potrebnim medicinskim osobljem, obezbijedio funkcionisanje prve apoteke, a od tadašnjeg predsjednika Crne Gore, Blaža Jovanovića Opština je dobila na poklon ambulantna kola“, navodi se u Adrovićevoj biografiji.

Amir Redžović, koji se na čelu rožajske Opštine nalazio od 1963. do 1967. godine, ostaće upamćen po tome što je za vrijeme njegove vladavine u Rožajama otvoreno istureno odjeljenje Gimnazije „Panto Mališić“ iz Berana, koje je bilo preteča današnje Gimnazije „30. septembar“.

„To je bio sudbinski i istorijski značaj na razvoju daljeg obrazovanja omladine, što će u narednom periodu razviti obrazovni, društveni i kulturni preporod Rožaja. Ubrzo je otvorena i Škola učenika u privredi“, piše u Redžovićevoj biografiji.

Za razliku od svih 19 prethodnika, koji su se na čelu Rožaja nalazili u razvojnom periodu Rožaja, Kalač je tu sredinu predvodio u vrijeme turbulentnog tranzicionog perioda, koje je, samo po sebi, nekada nametalo donošenje i nezahvalnih odluka. On će ostati zapamćen po dužini vladavine u čijem periodu je zamrla privreda, ali se i nekadašnja kasaba pretvorila u moderni gradić.

Sudeći po objavljenim biografijama, najveći pečat u razvoju Rožaja ostavili su Rahman Adrović, Amir Redžović i Nusret Kalač

Pamtiće se i rožajska humanost za vrijeme nemilih dešavanja u bivšim jugoslovenskim republikama, kada je grad na Ibru, u različitim periodima, prihvatio više od 100.000 izbjeglica i raseljenika. Nekoliko godina kasnije Rožajci su, na čelu sa Kalačem, dali značajan doprinos crnogorskoj nezavisnosti. Kalaču, najmlađem predsjedniku u istoriji Rožaja i jednom od najmlađih predsjednika u istoriji Crne Gore, pristalice pripisuju mudro i odlučno upravljanje, a oponenti stagnaciju privrede, nepotizam i siromaštvo.

„Odluke koje je donosio možda nijesu bile najispravnije, ali su u datom trenutku i vremenu bile najbolji mogući izbor. Za te njegove riječi su najbolja potvrda glasovi sugrađana zahvaljujući kojima oko dvije decenije partija koju Kalač predstavlja (DPS) ima apsolutnu većinu u lokalnom parlamentu“, piše u Kalačevoj biografiji.

Bitniji projekti koje je realizovao su rekonstrukcija i izgradnja skoro svih gradskih ulica sa modernom rasvjetom.

„Na seoskom područiju je asfaltirano 75 kilometara lokalnih putnih pravaca, a probijeno je i sanirano više desetina kilometara novih lokalnih putnih pravaca. U oblasti kulture i informisanja u Rožajama prvi put imamo ustanove Radio Rožaje, Zavičajni muzej ’Ganića kula’, Gradsku biblioteku i dječiji festival ’Zlatna pahulja’. U oblasti obrazovanja rekonstrisane su sve gradske i seoske škole i uređene nove u Biševu, Balotićima, Paučini, Bašči, Lučicama i Sinanoviće lukama. Rožaje je dobilo i prvu halu sportova“, piše u Kalačevoj biografiji.

Od bivših gradonačelnika Rožaja najviše su, u profesionalnom smislu, postigli Hamdija Fetahović, koji je ubrzo nakon te funkcije imenovan za ambasadora SFRJ u Kamerunu i Ekvatorijalnoj Gvineji 1979. godine, kao i Jusuf Fetahović, koji je obavljao poslove ministra poljoprivrede, a 2001. godine u Zagrebu otvorio diplomatsko predstavništvo Crne Gore na čijem čelu je bio 2005. godine, kada je penzionisan.

Najbrojniji Fetahovići Najviše predsjednika Opštine od završetka Drugog svjetskog rata do danas bilo je iz ne baš brojne rožajske porodice Fetahović - Hamdija (1967-1974.), Šaćir (1980 –1982.) i Jusuf (1988–1989.).

Na drugom mjestu su Mujevići - Nušo (1949–1950.) i Nuro (1974–1980.), Kurpejovići - Zeka (1950–1951.) i Omer (1962–1963.) i Kalači (Mahmut i Nusret). Funkciju predsjednika tokom posljednje 63 godine obavljali su i Ziko Kurtagić (1945–1946.), Fehmo Ćatović (1947–1948.), Huso Hasović (1948–1949.), Belo Kuč (1955–1958.), Fehbo Hot (1982–1984.), Novica Ratković (1984–1988.), Safet Crnovršanin (1991–1993.) i Rifat Rifko Hadžialijagić (1997–1998.).

Mahmut Kalač mijenjao granice

Prvi predsjednik rožajske Opštine koji je izabran na neposrednim predsjedničkim izborima bio je Mahmut Kalač, koji je tu funkciju obavljao nešto više od godinu dana, između 1989. i 1990. godine.

„Taj period je obilježen izmjenama granica između opština Rožaje i Berane, što se smatra odlukom koja je ostavila najozbiljnije štetne posljedice na sveukupni razvoj opštine Rožaje“, piše u njegovoj biografiji.

Jedini od bivših grdonačelnika, koji je ostavio i neizbrisivi trag u rožajskom obrazovanju (nekadašnji direktor Gimnazije „30. septembar“), koji se, iako matematičar, bavio literarnim radom, je bio pokojni Hilmo Hadžić. Objavio je knjige “Slatko djetinjstvo”, “Bilo jedno djetinjstvo”, “Jusuf i njegova braća”, a posthumno je izdat i “Rožajski karvan”.

Galerija

( Aida Skorupan )