Vlada krije kome su dali pet miliona

Ministarstvo finansija je za četiri mjeseca – decembar 2017, februar, mart i april 2018. iz budžetske rezerve pravnim licima isplatilo oko 6,3 miliona eura, ali kriju kome su proslijedili čak 73 odsto, odnosno 4,8 miliona eura tog novca.

Za ovako netransparentan rad Ministarstvo se poziva na Zakon o slobodnom pristupu informacijama (SPI), koji je izmijenjen prošle godine, pa je veći dio isplata označen stepenom tajnosti “interno”, čime je onemogućeno pravo javnosti da zna na koji način se troše milioni poreskih obveznika.

Koordinatorka za medije Mreže za afirmaciju nevladinog sektora Snežana Bajčeta objašnjava da su međunarodni eksperti, koji su analizirali crnogorski Zakon o SPI, ocijenili da je aktuelno zakonsko rešenje veoma problematično i da niz opštih i nepreciznih isključenja, zahvaljujuću kojima je i trošenje novca iz budžetske rezerve skriveno od javnosti, u potpunosti neprihvatljivo.

„Već u prvom članu Zakona o slobodnom pristupu informacijama, na koje se Ministarstvo pozvalo, postoje ozbiljna ograničenja kada je u pitanju pravo na traženje informacija. U prvom stavu jasno je naznačeno da se pravo na pristup utvrđuje ovim Zakonom. Međutim, u drugom stavu istog člana navodi se da se na određene informacije ovaj Zakon ne odnosi, već druge norme. Time je otvoren ogroman prostor za izbjegavanje obaveza organa vlasti da postupaju po ovom Zakonu. To je suprotno svim međunarodnim standardima kojih je Crna Gora obavezna da se pridržava, ali i ustavnim odredbama o pristupu informacijama i primjer je ozbiljnog kršnjenja fundamentalnog prava javnosti da zna.“

Rješavajući po zahtjevima za SPI MANS-a, a u vezi sa isplatama sredstava iz budžetske rezerve za decembar 2017, resor finansija na čijem je čelu Darko Radunović, otkriva da se radi o cifri od 3.567.410 eura. Prikazuju podatke o isplatama 1.131.144 miliona, dok ostale isplate zatamnjuju, označavajući ih stepenom tajnosti “interno”.

“...Ovaj organ je utvrdio da je dio informacije, zaključkom Vlade, označen stepenom tajnosti ‘interno’”, navodi se u rješenju Ministarstva finansija.

Isti odgovor MANS je dobio i za u februar, kada je isplaćeno 92.000 eura, a tajna je kojim pravnim licima je isplaćena polovina ovog iznosa.

U martu je iz budžetskih rezervi isplaćeno preko 2,3 miliona eura, a Ministarstvo je MANS-u dostavilo podatke samo za isplate u visini od nešto više od 90 hiljada.

Bajčeta ističe da je u periodima izbornih kampanja, kada su i isplaćena ova sredstva iz budžetske rezerve, posebno važno da javnost ima nesmetan uvid u trošenje javnog novca.

„MANS je više puta ukazivao na različite zloupotrebe trošenja javnog novca u političke svrhe, zbog čega bi javna kontrola u predizbornom periodu trebalo da bude i veća nego inače. Ali naprotiv, praksa pokazuje da je prošlogodišnjim izmjenama Zakona o SPI samo dodatno ograničen slobodan pristup informacijama, a upravo je to bio ključni zakonski mehanizam za otrivanje korupcije. Ako uzmemo u obzir već dokazane korupcione prakse, sasvim je osnovano pretpostaviti da sada, u tajnosti koju omogućava postojeći Zakon, korupcija nesmetano samo može dalje da se razvija“, zaključuje Bajčeta.

Na kraju aprila budžetska rezerva bila je “kraća” za 341.000 eura, a Ministarstvo je objelodanilo kome je isplatilo 291.040 eura.

Kome je sve išao novac

Ministarstvo je u decembru 2017, kada je iz budžetskih rezervi isplaćeno 3,56 miliona eura, Nacionalnim parkovima isplatilo 240.000 eura, Savezu rado amatera 20.000, Olimpijskom savezu 300.000, Fondu za solidarnu stambenu izgradnju preko 360.000 eura... Tajna je kojim pravnim licima su isplatili 2,43 miliona eura.

U februaru su bile, tek, dvije isplate vrijedne 92.000 eura – prva je tajna, a druga od 52.000 namijenjena je Ministarstvu poljoprivrede.

U martu je iz budžetskih rezervi pravnim licima isplaćeno 2,33 miliona, od toga 11.000 Savezu organizacije boraca, 66.500 kao sredstva solidarnosti na nivou resora Vlade, a 12.500 advokatici Sandri Bulatović. Sve ostale isplate su označene stepenom tajnosti “interno”.

U aprilu su bile dvije isplate vrijedne 341.000 eura, od čega je jedna tajna, a druga od 291.040 eura isplaćena je firmi Veletex.

( Tina Popović )