Budva: Stari grad pretvoren u kafansko ruglo
Kakvo je stanje poslije ludih žurki i provoda, najbolje ujutro znaju građani i komunalci, koji ispiraju ulice od mokraće, čiste ih od polomljenih flaša, otpada…
Jedna od najstarijih naseobina na jadranskoj obali, Stari budvanski grad, danas je grad koji umire, pretvoren u ogromnu kafansku terasu, a osnovne karakteristike, kao spomenika kulture prvog reda, odavno su iščezle.
Građanska inicijativa koju je pokrenula Mjesna zajednica Stari grad, koju je potpisalo 300 Budvana, dovoljno da se nađe na skupštinskom zasjedanju, predlaže da se Stari grad, kao zaštitni znak Budve, pretvori u “tihu zonu”, te ugostiteljskim objektima dozvoli rad do ponoći.
Nažalost, „moćni ugostiteljski lobi“ pretvorio je Stari grad u kafansko dvorište. Najekskluzivnija starogradska zona unutar i oko bedema bila je okupirana tokom prošlog ljeta sa oko 2.300 kvadrata ugostiteljskih terasa, bez kanalizacije, vode, magacina, sa enormnom bukom u centru stambeno-hotelsko-kulturno-istorijskog kompleksa.
Činjenica da samo unutar i oko bedema ima više od 20 ugostiteljskih lokala, te da u špicu ljeta više od tri hiljade mladih do dva ujutro, do kada je dozvoljeno emitovanje muzike, dočekuje zoru na starogradskim trgovima, pretvorila je spomenik kulture u najveću diskoteku na otvorenom.
Najekskluzivnija starogradska zona unutar i oko bedema bila je okupirana tokom prošlog ljeta sa oko 2.300 kvadrata ugostiteljskih terasa
Kakvo je stanje poslije ludih žurki i provoda, najbolje ujutro znaju stanovnici Starog grada i komunalci, koji ispiraju ulice od mokraće, čiste ih od polomljenih flaša, otpada…
Stanovnici neće više da trpe
Predsjednica Mjesne zajednice Stari grad Božena Jelušić kazala je da, pošto Mjesna zajednica ima posebno legitimnu poziciju kao dio sistema upravljanja, kao instrument za organizovanje građana odlučili su “da još jednom ovaj put, putem građanske inicijative, u Skupštini opštine na zakonit način riješe dugogodišnje probleme i promijene odluke koje su donijete na štetu građana Starog grada, ili uopšte nijesu donesene, a i nečinjenjem se pravi šteta i krše prava i slobode”.
"Na osnovu člana 113 Ustava Crne Gore i Statuta Opštine Budva, podnosimo građansku inicijativu za djelimičnu izmjenu člana 5 odluke o radnom vremenu na teritoriji opštine Budva, koji bi se odnosio samo na Stari grad. Zahtijevamo da na osnovu člana 59 Ustava Crne Gore radno vrijeme ugostiteljskih objekata unutar i oko zidina Starog grada bude ograničeno i izjednačeno sa radnim vremenom trgovina, od šest do 24 časa, bez mogućnosti produženja.
Takođe, zahtijevamo da se na osnovu člana 23 Zakona o kućnom redu donese odluka o kućnom redu u stambenim zgradama i posebna odluka o kućnom redu u zoni Starog grada zbog specifičnosti dominantnog stanovanja u njemu, te da, na osnovu Zakona o zaštiti od buke u životnoj sredini i pravilnika o graničnim vrijednostima buke, prilikom određivanja akustičnih zona Stari grad bude proglašen u tihu zonu u aglomeraciji", istakla je Jelušićeva u inicijativi koja je podnijeta predsjedniku Skupštine opštine Krstu Ljubanoviću da je uvrsti u dnevni red skupštinskog zasjedanja.
Navodeći razloge zbog čega traže da budvanski parlament uvaži zahtjeve građana, Jelušićeva je kazala da je “ovo doba godine, kad se ljudi pripremaju za predstojeću turističku sezonu, te da strahuju od nje, znajući da su sami nemoćni da zaustave beskompromisne zahtjeve pojedinaca i njihovo protivzakonito uklapanje u istorijske i kulturne ambijente Starog grada, a sve u cilju sticanja ličnog profita nad javnim i društvenim”.
"Svima nam je cilj da sezona bude dobra. Ali dobra sezona podrazumijeva i dobar kvalitet života i građana i turista. Sloboda izbora između zabave i odmora znači funkcionisanje pravnog sistema, poštovanje propisa i zakona, čime se čuva sigurnost i zdravlje stanovnika i gostiju, bez korišćenja otrcane fraze 'strpite se jer je sezona'. Ustav Crne Gore kaže da je sloboda preduzetništva zagarantovana, ali da se može ograničiti ukoliko šteti zdravlju ljudi.
Ne treba da napominjemo koliko puta smo se obraćali peticijama da zbog buke nema života u gradu, ali se zbog vašeg nečinjenja u posljednjih deset godina iselilo mnogo porodica iz Starog grada i grad sve više gubi funkciju stanovanja
Ne treba da napominjemo koliko puta smo se obraćali peticijama da zbog buke nema života u gradu, ali se zbog vašeg nečinjenja u posljednjih deset godina iselilo mnogo porodica iz Starog grada i grad sve više gubi funkciju stanovanja. Veliki priliv istovremenog boravka gostiju u ovom zatvorenom i malom prostoru u sezoni, ograničen kapacitet i mogućnost komunikacije ljudi i roba, te gomilanje sadržaja - kafića i diskoteka iste namjene i karaktera, prilagođene brzom sticanju profita za pojedince, napravili su od ovog područja najveću 'divlju' poslovnu zonu na Balkanu", kazala je Jelušićeva.
Ona je dodala da, bez obzira na to što je država donijela Zakon o zaštiti od buke, pravilnike o graničnim vrijednostima buke u životnoj sredini, Zakon o javnom redu i miru, “nemoguće je kontrolisati i sankcionisati prekršaje koje noću, u sitne sate, prave lokalni ugostitelji i naša nezaposlena djeca, a najmanje turisti”.
"Od preglasne muzike sa pojačala do uništavanja svega što im se nađe na putu - mobilijara, zelenila… Buka je oblik agresije na ljudski organizam na koji se ljudi ne mogu adaptirati, a dovodi do brojnih mentalnih i fizičkih poremećaja, sve do radne nesposobnosti.
Član 8 Evropske konvencije o zaštiti ljudskih prava kaže da pojedinac ima pravo na poštovanje svog privatnog života i poštovanje stana, što znači da stan nije samo korišćenje prostora, nego mirno uživanje u njemu, a povreda tog prostora nije samo klasična provala, nego buka, mirisi i drugi oblici miješanja javnog sadržaja u intimnost svake porodice i sprečavanja uživanja u udobnosti tog prostora", zaključila je Jelušićeva.
Građanska inicijativa predata je u petak skupštinskoj službi, ali kako je “Vijestima” rečeno, neće moći da bude uvrštena u dnevni red predstojećeg zasjedanja koje će biti održano do 20. marta, već za naredno.
Urbanisti i inspekcije ne haju
Jelušić je kazala da opštinske službe krše zakone koji štite Stari grad kao spomenik kulture.
"Ustav kaže da smo svi obavezni da čuvamo kulturno dobro. Budva je najstariji grad na Jadranu. Kulturno dobro u kontinuitetu, na koje se ne obračunava amortizacija, a revalorizovano je onoliko koliko sačuvamo autentičnost gradnje. Ne može se predvidjeti za rušenje i zato se mora obezbijediti njena građevinska i kulturno-istorijska trajnost da bi nadživjela sve funkcije koje je ispunjavaju i koje će je ispunjavati.
Više od deset godina Opština Budva i njene nadležne službe, prije svega urbanizam i inspekcijske službe, uporno zaobilaze, bolje reći krše ove zakone
To je jedino moguće striktnim poštovanjem Zakona o kulturnim dobrima, o turizmu i pravilnika o ispunjavanju minimuma tehničkih uslova za otvaranje ugostiteljskih objekata i ograničavanjem radnog vremena, buke i vođenjem računa o kulturi stanovanja i komunalnom redu. Više od deset godina Opština Budva i njene nadležne službe, prije svega urbanizam i inspekcijske službe, uporno zaobilaze, bolje reći krše ove zakone.
U 2011. godini smo peticijama obavijestili sve relevantne činioce na nivou Opštine - predsjednika, administratora, Sekretarijat za urbanizam, Komunalnu policiju, a na državnom nivou Ministarstvo turizma, Agenciju za zaštitu životne sredine, Ministarstvo zdravlja, zaštitnika ljudskih prava i sloboda.
Na kraju smo podnijeli tužbe Upravnom i Ustavnom sudu Crne Gore i zatražili pomoć koja se svela na puka obavještenja ko je za šta nadležan. Jedino je zaštitnik ljudskih prava naveo preporuku obraćanja Evropskoj komisiji", kazala je Jelušić.
Galerija
( Vuk Lajović )