Veze slovačkih i crnogorskih zvaničnika: Ima li besplatnog ljetovanja?

Najviši slovački zvaničnici morali su juče da objašnjavaju tamošnjem listu kako su i zašto ljetovali prošle godine u Crnoj Gori o trošku crnogorskih poreskih obveznika, te zašto nekritički podržavaju premijera Mila Đukanovića, koji je od juče u posjeti Bratislavi.

“Crna Gora u Evropskoj uniji od Slovačke nema većeg podržavaoca. Premijer Robert Fico i ministar unutrašnjih poslova Robert Kalinak prošlog avgusta boravili su sa porodicama na ljetovanju u Crnoj Gori, za koje je platila crnogorska Vlada... Đukanović je u prošlosti bio pod istragom za šverc cigareta u Italiji, ali je oslobođen optužbi”, stoji u najavi teksta na današnjoj naslovnoj strani dnevnika SME, jednog od najuticajnih u Slovačkoj.

Priču o ljetovanju Fica i Kalinaka od 5. do 9. avgusta objavile su “Vijesti”, a tadašnji ambasador František Lipka, kojem sada na sajtu stoji da je otpravnik poslova, je pokušao da sakrije boravak svojih šefova na crnogorskoj obali.

Slovački šef diplomatije Miroslav Lajčak ove sedmice bio je na udaru dijela crnogorske opozicije zbog komentara o “pogrešnosti” najavljenih protesta zbog navodne izborne krađe, koji “ne mogu ništa pozitivno donijeti”. Nebojša Medojević je predložio da Europol ispita Lajčakove račune zbog podrške “mafijaškom režimu” a Lajčak je te izjave pripisao “balkanskoj političkoj kulturi”.

Ko koga demantuje

Slovačka vlada je juče listu SME odgovorila da su besplatna ljetovanja stranih zvaničnika uobičajena stvar među državama, tvrdeći i da su bivši slovački premijeri Mikulas Dzurinda i Iveta Radičova besplatno ljetovali u Hrvatskoj, a da su u Slovačkoj besplatno ljetovali neki strani državnici.

Radičova je to demantovala i priložila račun, kojim je platila ljetovanje iz sopstvenog džepa.

Portparol slovačke Vlade je saopštio da su Fico i Kalinak boravili u državnoj Vili Topliš u Miločeru na poziv tadašnjeg premijera Igora Lukšića, a da su na radnoj večeri tokom ljetovanja bili i ministri spoljnih i unutrašnjih poslova Nebojša Kaluđerović i Ivan Brajović, te Lipka.

Fico i Kalinak su se vratili u Bratislavu 7. avgusta zbog hitne sjednice vlade privatnim avionom koji je, prema saopštenju portparola vlade platila njihova stranka Smer.

Kalinak se vratio u Crnu Goru po svoju familiju a Fico je ostao u Bratislavi, dok je njegova supruga ostala u Crnoj Gori, piše SME.

Lajčak komentariše, ali kaže da se ne miješa

Uticajni list podsjeća da je Lajčak 2006. godine bio izaslanik EU za referendum u Crnoj Gori, dok je njegov zemljak Lipka bio na čelu referendumske komisije. Lipka je kasnije imenovan za ambasadora Slovačke u Crnoj Gori, iako je u međuvremenu na njegovo ime otvorena firma "Slovmonte" sa sjedištem na Svetom Stefanu.

Prije dvije godine Lipka je od zanatsko preduzetničke komore dobio nagradu za izuzetan doprinos jačanju saradnje između civilnog i javnog sektora u Crnoj Gori.

Iako je listu SME portparol vlade saopštio da se Slovačka “nikada nije miješala u unutrašnje poslove druge države, pa ni u ovom slučaju”, Lajčak je prethodnih godina u nekoliko navrata komentarisao političku situaciju u Crnoj Gori, nikada eksplicitno ne kritikujući pojave koje se konstatuju u izvještajima Evropske komisije – raširenu korupciju, organizovani kriminal, politizovane i nedovoljno nezavisne institucije. Često su njegovi komentari išli direktno na ruku vlastima u sporovima sa opozicijom.

Prije četiri dana on je rekao da nesuglasice oko rezultata predsjedničkih izbora “nijesu nikakva drama” i poručio da su protesti pogrešan korak.Zahtjevima opozicije Lajčak se bavio i u februaru 2012., kada je kazao da EU nema razumijevanja, niti će podržati uslovljavanje integracija Crne Gore nekim drugim političkim pitanjima, aludirajući time na zahtjeve opozicije za izmjenu državnih simbola. Sličnu konstataciju je iznio i u martu za TVCG, a rekao je i da za sada ne sumnja u političku volju i hrabrost elite u Crnoj Gori da se bori protiv organizovanog kriminala. U maju 2009. godine se nije složio sa ocjenama dijela crnogorske javnosti da Brisel žmuri na probleme korupcije i organizovanog kriminala zato što je iz geopolitičkih interesa izabrao Crnu Goru kao svijetlu tačku ili najmanje zlo u regionu, navodeći da se radi o pogrešnoj filozofiji.

Navode američkog magazina za spoljnu politiku “Forin afers” da je Crna Gora mafijaška država, Lajčak je u intervjuu “Vijestima” u junu 2012. nazvao sloganom. On je rekao da je zvaničan izvještaj EK, u kojem se preporučuje početak pristupnih pregovora, ozbiljnija referenca koja vrlo precizno identifikuje uspjehe i nedostatke i oblasti kojima treba posvetiti najviše pažnje.

Lajčak je takođe ljetovao u Crnoj Gori, a njegov portparol rekao je da je to bilo privatno i da je račun sam platio.

Todorović slovački konzul u Trstu

U političkim krugovima se spekuliše da je moguće da je jedna od veza slovačkih i crnogorskih zvaničnika Miljan Todorović, koji je od 1998. godine počasni konzul Slovačke u Trstu.

Različiti izvori “Vijesti” navode da je veoma blizak sa Lajčakom, ali i sa premijerom Đukanovićem i šefom parlamenta Rankom Krivokapićem. Ovaj rođeni Cetinjanin postao je konzul nakon angažmana u nadzornom odboru “Podravke” u Slovačkoj i Češkoj, zbog čega mu je ponuđeno da kao počasni konzul zastupa ekonomske interese Slovačke u Italiji.

Todorović je direktor kompanije Cerere, koju je osnovao njegov tast Jurica Đuro Predović, poznati hrvatski preduzetnik, osnivač industrije za preradu mesa “Pik Vrbovec”. Todorović i Cerere su suvlasnici Podravske banke Koprivnica koja je krajem 90-tih ušla u bankarski sektor na prostorima bivše Jugoslavije.

Podravska banka ima 9.3 odsto udjela u crnogorskoj Atlasmont baci, dok u Hipotekarnoj banci kompanija Cerere posjeduje 13 odsto udjela, Todorović lično ima 7.4 odsto, a Podravska banka 6.54 odsto. Ulagao je i u HTP Primorje i u Vestern Balkan fond. Kupio je pa prodao distributivnu mrežu kiosaka Štampa. Preko tasta, Todorović je blizak prijatelj sa najbogatijim Hrvatom, Ivicom Todorićem, vlasnikom grupe Agrokor koja je jedna od najmoćnijih kompanija u regionu

Galerija

( Ekipa "Vijesti" )