Klasici erotskog žanra: Provokativni, branjeni
Jedna od prvih žena koja je javno objavljivala erotske romane Anajs Nin i dalje ostaje najuspješnija u tom žanru
Pročitati dobar erotski roman u moru šund literature danas je gotovo nemoguće. Titulu prošlogodišnjeg bestselera odnio je roman “Pedeset nijansi sive” ili popularno prozvan pornićem za domaćice. O kvalitetu romana E. L. Džejms ne treba posebno govoriti, ali se svakako treba prisjetiti klasika erotskog žanra.
Jedna od prvih žena koja je javno objavljivala erotske romane Anajs Nin i dalje ostaje najuspješnija u tom žanru. Priče u zbirci “Venerina delta”, napisane su uglavnom 1940, kada je autorica suočena s besparicom, za jedan dolar po priči pristala da piše za anonimnog kolekcionara.
Priče nije pristala da objavi sve do 1970, kad su se pojavile u knjizi “Venerina delta”. U njima se Nin poigrava sa svim zamislivim seksualnim tabuima i to bez pribjegavanja okrutnostima ili efektima jeftinog šoka. Odličnog i elegantnog stila i protkane senzualnošću, to su idealne priče za čuvanje ispod jastuka.
Odmah nakon francuske spisateljice logično je navesti i njenog dugogodišnjeg ljubavnika, američkog književnika i slikara Henrija Milera i njegovu knjigu “Rakova obratnica”. Današnji klasik bio je zabranjen u Americi skoro 27 godina nakon prvog objavljivanja u Francuskoj 1934.
Riječ je o romanu koji se vrlo otvoreno bavi seksualnim životom glavnog junaka, ne pretjerano prikrivenog alterega Henrija Milera. Reputacija romana s vremenom je sve više rasla, pa je nezavisni izdavač Grove Press odlučio 1961. da konačno predstavi roman i američkoj publici.
Njoj je bilo onemogućeno i čitanje francuskog izdanja, s obzirom na to da je američka carina zabranila uvoz knjige. Uskoro je uslijedila hrpa tužbi zbog navodne opscenosti knjige pa je slučaj na kraju došao do Vrhovnog suda, koji je 1964. presudio da je “Rakova obratnica” umjetničko djelo, a ne pornografija.
Roman “The Swimming-Pool Library” Alan Holinghrsta mračan je i napisan sa savršenim osjećajem za stil
“Dvadeset ljubavnih pjesama i jedna očajna” Pabla Nerude, zbirka je pjesama čileanskog nobelovca koja je objavljena kada je imao samo 19 godina. Stoga je jasan intenzitet tadašnjih tinejdžerskih preokupacija, od kojih su na istaknutom mjestu seksualne fantazije.
Za razliku od njegovih kasnijih preokupacija: pisanja o ljubavi, samoći, patnji, borbi i smrti, Neruda je u ovoj zbirci uronjen u čulnost intimnih doživljaja i vatrenog temperamenta.
Roman “The Swimming-Pool Library” Alan Holinghrsta mračan je i napisan sa savršenim osjećajem za stil. Uznemirujući i zabavan, autorov je prvi roman o londonskom dandyju u razdoblju prije epidemije AIDS-a u ranim 80-im. Knjiga je manje skandalozna, a više pronicljiva u tematiziranju seksualnih dvojbi i dvosmislenosti neizbježnih u svakodnevici.
“Beskrajna ljubav” Skota Spensera savremeni je ljubavni roman, idealan za sve one koji su pomireni s tužnom činjenicom da se nikad više neće osjećati u tolikoj mjeri ostrašćeno kao kad su bili u tinejdžerskim godinama.
Umjesto pomno osmišljenog populističkog hita za dokone domaćice koji je zahvaljujući agresivnoj reklamnoj kampanji zauzeo sve vrhove književnih ljestvica, “Priča o djevojci O.” nastao je iz istinskog bunta.
Naime, nakon šovinističko-seksističke opaske svog poslodavca i ljubavnika da nijedna žena ne može napisati dobar erotski roman, francuska spisateljica An Desklo strašno se razgnjevila.
Da bi mu dokazala suprotno, pod pseudonimom Polin Rež izdala je 1954. komercijalno uspješan roman “Priča o djevojci O.”. Zbog opscenosti i eksplicitnosti djela, autor i izdavač završili su na sudu. Da je autorka tog djela, priznala je tek 40 godina od objavljivanja u intervjua u časopisu “New Yorker”.
Epistolarni roman “Opasne veze” koji je 1782. objavio francuski književnik Šoderlo de Laklo, često se navodi kao najbolji prikaz moralne dekadencije vladajuće klase u predrevolucionarnoj Francuskoj.
Šoderlo de Laklo otkriva erotske spletke aristokrata s kraja XVIII vijeka, a pisca su nakon objavljivanja upoređivali sa Markizom de Sadom. Roman je doživio veliku popularnost i bio čest predmet pozorišnih, filmskih i televizijskih adaptacija.
Seks u kratkim pričama
Seks u kratkim pričama američke spisateljice Meri Gejtskil nije uvijek seksi, ali je provokativan i ispituje brojne dubine ljudskog iskustva postavljajući pitanja na koje mnogi nisu našli odgovore.
Zbog vulgarnog rječnika i eksplicitnih scena seksa protiv D. H. Lorensa je pokrenut sudski proces
Za one kojima filozofski pristup pitanjima seksa nije dovoljno 'podsticajan', u njenim pričama postoje i eksplicitno i tradicionalno uzbudljivi djelovi (na temelju jedne priče baziran je i film 'Sekretarica' o jedinstvenom sado-mazo odnosu), pojačani spisateljičinim oštrim stilom.
Roman D. H. Lorensa “Ljubavnik lejdi Četerli“, klasik žanra, tematizuje strastvenu i zabranjenu vezu. Ono što počinje kao čisto tjelesna veza vremenom prerasta u dublju ljubavnu.
Zbog vulgarnog rječnika i eksplicitnih scena seksa protiv D. H. Lorensa je pokrenut sudski proces, jedan od najpoznatijih u izdavačkim krugovima. I D. H. Lorens i roman bivaju oslobođeni optužbe i prvi put, 1960. godine, dozvoljeno je štampanje necenzurisanog izdanja.
( Jelena Pavićević - Tatar )