Nakit je univerzalni jezik
"Ako se vratimo u praistoriju, onda možemo da kažemo da su se ljudi na neki način ukrašavali još od paleolita", kazala je doc. dr Lidija Vujačić na otvaranju izložbe
Izložba “Nakit i ukras iz zbirki Muzeja grada Podgorice”, koju je postavio etnolog Vladislav Ivanovića, otvorena je u izložbenom prostoru JU Muzeji i galerije Podgorice.
Ova izložba pruža pregled istorijskog razvoja nakita sa šireg prostora Podgorice, i to od ranog bronzanog doba do naših dana. Nakit etnografske zbirke čine izloženi crnogorski, muslimanski i albanski ženski nakit (XVIII-XX v.), koji predstavlja vrhunske domete filigranskog zanatstva.
Doc. dr Lidija Vujačić je na otvaranju kazala da se izložba načelno može okarakterisati i kao arheološka i etnografska.
Najstariji predmeti prikazani na izložbi potiču iz ranog i srednjeg bronzanog doba
“Ovdje je dio stalne postavke Muzeja Podgorice, a autor je iz domena nakita i ukrasnih predmeta izdvojio jedan pregled onoga što se sakupljalo tokom niza godina. Izložbu čine eksponati od bronzanog doba, preko rimskog, srednjeg vijeka, kao i novijeg doba.
Kao što je već poznato, nakit nije samo nakit u estetskom smislu, nego je mnogo više od toga. Ako se vratimo u praistoriju, onda možemo da kažemo da su se ljudi na neki način ukrašavali još od paleolita.
Sa izložbe (Foto: Boris Pejović)
Prvo su to bili sakupljeni predmeti iz prirode neobrađeni ili jedva obrađeni. Kasnije je uslijedio pronalazak metala kada se i otvorilo jedno nepregledno aapolje u kojem su ljudi mogli da eksperimentišu sa estetikom”, kazala je Vujačić.
Otkud ljudska potreba za ukrašavanjem?
“Čovjek je počeo da se estetizuje od onog momenta kada je postao svjestan relacije “ja i drugi”, svoje individualnosti i efekta svoje individualnosti u očima drugih”, kazala je Vujačić.
“Brojni su arheološki lokaliteti iz vremena praistorije na kojima su pronađene brušene ljušture školjki"
U katalogu koji prati izložbu, Vladislav Ivanović je zapisao da je “nakit iz zbirki Muzeja, koji je prikazan na ovoj izložbi, samo mali dio izuzetno značajnih i dragocjenih zbirki Muzeja grada, koje su kroz decenije nastajale strpljivim i požrtvovanim radom stručnjaka Muzeja.
Najstariji predmeti prikazani na izložbi potiču iz ranog i srednjeg bronzanog doba, a otkriveni su prilikom istraživanja humki Boljevića gruda i Neškova gruda u Podgorici I.
On je dalje zapisao da u nastojanju da odrede pojam i porijeklo nakita, neki etnolozi i teoretičari drugih humanističkih nauka smatraju da je nakit jedini univerzalni jezik koji je čovječanstvo stvorilo, te da je kićenje i ukrašavanje tijela staro koliko i samo čovječanstvo.
“Brojni su arheološki lokaliteti iz vremena praistorije na kojima su pronađene brušene ljušture školjki, koje su upotrebljavane za pravljenje nakita. Najstariji primjerci potiču iz vremena oko 80.000 godina prije nove ere i pripadaju musterijenskoj epohi. Nakit je veoma zastupljen u svim istorijskim razdobljima i kod svih društvenih slojeva.
Nekada je on samo odjevni detalj, a nekada oznaka socijalnog statusa ili nosilac simboličkog obilježja. Njegova prvobitna funkcija bila je da služi kao apotropejsko sredstvo odnosno da štiti od zlih sila” objašnjava Ivanović.
Galerija
( Milica Radović )