Od Kolašina do Montevidea: El Grande Milovan Jakšić

U kolašinskom selu Plana još se naziru temelji davno srušene kule Jakšića, u kojoj je 21. septembra 1909. godine rođen proslavljeni golman reprezentacije Kraljevine Jugoslavije Milovan Jakšić.

Jakšić, koji je na prvom Svjetskom prvenstvu u Urugvaju 1930. poslije susreta sa Brazilom dobio i nadimak El Grande Milovan, kako tvrde poznavaoci etnogeneze kolašinskog kraja, potomak je uskočkog junaka Jakše Avdalovića Gačanina.

Kratku biografiju čuvenog golmana nacionalnog tima, čijim uspjesima je posvećena TV serija i film “Montevideo, bog te video”, poznavalac etnogeneze porodica tog kraja Predrag T. Šćepanović, objavio je prije nekoliko godina u knjizi “Znameniti Kolašinci”. On kaže da na području kolašinske opštine više nema Jakšića.

Mjesto gdje se nalazila kula Jakšića gdje je rođen čuveni golman

“Vrlo mi je teško bilo doći do podataka o Milovanovoj užoj porodici. Njegov predak Jakša Avdalović Gačanin se doselio u Gornju Moraču u selo Lijevišta. Kasnije, vjerovatno, na samom početku prošlog vijeka, jedan od braće Jakšića iz tog gornjomoračkog sela, seli se u Planu i tu se nalazila kula Jakšića u kojoj je proslavljeni golman rođen.

Nakon toga, najvjerovatnije poslije Prvog svjetskog rata porodica se seli u Srbiju. Pored detalja iz sportske karijere, poznato je da je Jakšić bio i slovoslagač u štampariji, što je i predstavljeno u seriji i filmu” kaže Šćepanović.

Ostale podatke Jakšićeve biografije u knjizi “Znameniti Kolašinci”, Šćepanović je lakše našao. On golmana reperzenatcije Kraljevine Jugoslavije, kojeg u filmu i seriji glumi Andrija Kuzmanović, opisuje kao momka “osrednjeg rasta, ali vrlo snažnog i veoma hrabrog, koji je sve do 1939. godine čuvao mrežu beogradskog SK ”Soko“, kluba koji se nakon 1931. godine zvao BASK.

“U tom dresu Jakšić je odigrao 500 zvaničnih utakmica. U sezoni 1934/1935. nekoliko utakmica branio je za SK Slavia Praha (Slavija Prag), a jedno vrijeme branio i u Ljubljani. Čuvao je nacionalnu mrežu Jugoslavije na devet utakmica, a debitovao je 13. aprila 1930. godine u prijateljskom susretu protiv Bugarske. I nakon Drugog svjetskog rata ostao je u fudbalu. Bio je dugogodišnji presjednik Saveza fudbalskih trenera Jugoslavije, ali i tehnički rukovodilac FK “Crvena zvezda”. Umro je od srčanog udara u Egiptu 1953. godine, piše o Jakšiću u knjizi “Znameniti Kolašinci”.

Nema podataka da se golman, nakon što je njegova porodica odselila iz Kolašina, ikada više vratio u kuću u kojoj je rođen.

Nakon prestanka bavljenja fudbalom, Jakšić je bio nekoliko godina vlasnik knjižare u Makedonskoj ulici u Beogradu. Knjižara je bila omiljeno sastajalište, tokom Drugog svjetskog rata, simpatizera partizanskog pokreta.

Na tom Svjetskom prvenstvu reprezentacija Kraljevine Jugoslavije izgubila je od Urugvaja u polufinalu, Jakšić je proglašen za najboljeg golmana, a Urugvajci su u Montevideu jednoj ulici dali njegovo ime.

Od kule zidine

Na nekadašnjem imanju Jakšića, koje je polovinom minulog vijeka prodato, na nekadašnji, kratki period boravka te porodice na selu u Gornjoj Morači, podsjećaju još samo zidine njihove kule.

U Gornjoj Morači, kraju poznatom po nekoliko stotina bratstava, koja su se kraće ili duže zadržavali na tom dijelu kolašinske opštine, od Jakšića ostala je samo jedna starica. Jakšića nema ni u gradu, ali ni u ostalim selima oko Kolašina.

U rodnom Jakšićevom gradu malobrojni su oni koji se sjećaju da je ikada porodica Jakšić živjela u mjestu Plana. Na, vjerovatno, najslavnijeg Gornjomoračanina, Kolašince je ponovo podsjetila vrlo popularna serija i film.

Galerija

( Dragana Šćepanović )