Slike i crteži Abaza Dizdarevića - izvor i intenzitet svjetlosti
Čak i na prvi pogled, jasno je da Dizdarevićeva recentna umjetnost pripada sferama figuralnog
U organizaciji Centra za očuvanje kulture manjina Crne Gore, sredinom decembra, priređena je u galeriji SULUJ u Beogradu, samostalna izložba likovnih ostvarenja, crnogorskog umjetnika mlađe generacije Abaza Dizdarevića (Bijelo Polje, 1978).
Dizdarević je diplomirao (2002) i završio magistarske studije (2010) na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju. Do sada je imao trinaest samostalnih, a učestvovao je na brojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Član je ULUCG-a i njegov potpredsjednik, član je ULUBIH (Sarajevo) i član SULU (Novi Pazar).
Bio je saradnik na FLU na Cetinju, docent je na Univerzitetu u Novom Pazaru i rukovodilac JU “Ratkovićeve večeri poezije”, stalno živi i stvara u Bijelom Polju. Aktuelnu izložbu prati vrlo reprezentativan kolorni katalog sa uvodnim tekstom čiji je autor potpisnik ovih redova.
Osim crtačkih modaliteta, Dizdarević posebnu pažnju usmjerava prema modelovanju malih i većih formi
U izložbenom prostoru (galerija SULUJ) u strogom centru grada, prezentirano je dvanaest slika galerijskog formata koje su ostvarene uljanom tehnikom na prepariranom platnu i pet manjih crteža koji su realizovani kombinovanom tehnikom na akvarel papiru, a radovi su nastali u posljednih petnaestak godina.
Kada se obuhvatno promišlja Dizdarevićeva aktuelna likovna umjetnost, te ako se dublje vizuelizira i analitički raščlani, dolazi se do volšebne sentence kojom se dešifruje njegovo sadržajno i nadahnuto stvaralaštvo. Tu magičnu trijadu čine tri ključna pojma, svjetlost-materija-univerzum.
Čak i na prvi pogled, jasno je da Dizdarevićeva recentna umjetnost pripada sferama figuralnog. Zapravo, u središtu njegovih slika situirane su ljudske i životinjske figure u metafizičkom ambijentu.
Homoidno-zoomorfni korpusi i likovi, simbiozno su upleteni u čvorišta, koja u sadejstvu sa okamenjenim tlom, tvore kompaktan morfološki amalgam. Upravo kao u nekoj fatamorgani, iz petrificirane pučine, onirično izranjaju mitska stvorenja poput kolosa, bika, ribe, zmije, žabe, ptice ili reptila.
Najvećim dijelom, gotovo svi njegovi crteži su samostalna ostvarenja
Međutim, u ukupnoj svojoj slikarskoj odiseji, Dizdarević se dubinski bavi temeljnim umjetničkim atributom, zapravo fenomenom svjetlosti, njenim izvorom, intenzitetom i krajnjim efektima. Zasigurno, svjetlost je jedan od najbitnijih elemenata ukupne likovne umjetnosti.
Dizdarevićeva kompozicija je veoma prostudirana, vrlo izbalansirana i vješto uravnotežena, a fundirana je na značajnoj crtačkoj iskustvenosti. Nazivi Dizdarevićevih eksplikata su poetizovani i višeznačni, ali njihovu mentalno-smisaonu potku, nadjačavaju bitne umjetničke zakonomjernosti.
Osim crtačkih modaliteta, Dizdarević posebnu pažnju usmjerava prema modelovanju malih i većih formi, koje su pretežno zaobljene i ekspandirajuće, a koje se multiplikuju i simbiozno prožimaju. Gotovo na svim njegovim djelima, javljuju se kosmičke magline i brojna sazvježđa, međutim, on posebno ne njeguje produžene vizure i produbljene rakurse.
Sva tematsko-likovna zbivanja, događaju se u prednjem planu, na dohvatu ruke. Na ravnom pozadinskom fonu, segmetirano se registruju abiotičko-ornamentna parčad, kao simboli istorijsko-kulturnog trajanja. Mnogi njegovi radovi neodoljivo podsjećaju na longitudinalne bareljefe, čije oblike i forme, obilato kupaju intenzivni snopovi svjetlosti.
Dizdarević se i ovom prilikom predstavio kao veoma zreo i promišljen stvaralac
Prilikom neposredne likovne egzekucije, Dizdarević na slikarsku ravan, tanjom četkom i tamnim linearitetom, globalno definiše osnovnu crtačku matricu, da bi zatim nanosio gustu i pastuoznu hromatsku materiju. U sljedećim fazama, on gotovo skulptorski, likidnom supstancom, modeluje i islikava strukturalne oblike i forme.
Tom prilikom, on posebnu pažnju usmjerava ka hromatskim modalitetima, veoma suptilnim valerskim odnosima i vibrantnim svjetlosnim oscilacijama. Dizdarevićevi crteži ostvareni su kombinovanom tehnikom na papiru, a u funkciji su, crni i bijeli tuš, tamni krejoni, olovke u boji te gvašno-korekturni svijetli namazi.
Najvećim dijelom, gotovo svi njegovi crteži su samostalna ostvarenja, a prilikom njihove realizacije, Dizdarević često promišlja o svojim budućim slikarskim rješenjima. Treba istaći da su njegovi i crteži i slike, dio indentične tematsko-likovne cjeline i da zasigurno predstavljaju izuzetno čvrst i kompaktan likovno-umjetnički sublimat.
Dizdarević se i ovom prilikom predstavio kao veoma zreo i promišljen stvaralac, a ostvarenja koja je prezentirao, zasigurno mu obezbjeđuju istaknuto mjesto na crnogorskoj savremenoj likovnoj sceni.
( Slobodan Slovinić )