Milion i po za remont broda Jadran

Ministarstvo odbrane u svom budžetu za ovu godinu opredijelilo je milion i po eura za kapitalni remont najvrednijeg broda Mornarice VCG - školskog broda “Jadran”, a posao bi trebalo da bude završen tokom naredne godine.

Tender za izbor onoga ko će obaviti veliki remont jedrenjaka koji dogodine navršava 80. godišnjicu aktivne službe, zaključen je 30. novembra.

Prema nezvaničnim informacijama “Vijesti”, na tender je stiglo nekoliko ponuda brodogradilišta iz inostranstva, od kojih se neke kreću u granicama sredstava koje je za remont “Jadrana” predvidjelo Ministarstvo odbrane, a neke ga značajno nadilaze.

“Veliki remont školskog broda ’Jadran’ planiran je da se obavi u toku 2013. i za to su u budžetu Ministarstva odbrane za 2012. godinu planirana sredstva u iznosu od 1,5 miliona eura. Tenderskom dokumentacijom planirano je da remont obuhvati kompletnu rekonstrukciju pogona broda, ugradnju novog glavnog i dva pomoćna motora, ugradnju nove centralne klimatizacione jedinice, te opremanje broda novim sredstvima za komunikaciju prema SOLAS konvenciji“, rečeno je „Vijestima“ u PR službi Ministarstva odbrane.

Iz tog resora naveli su i da je na manevarskoj palubi “Jadrana“ planirana zamjena oštećenih trenica od tikovog drveta, kao i jednog broja drvenih djelova snasti jedrenjaka koji nijesu zamijenjeni u posljednjih dvadeset godina.

„U unutrašnjosti broda se planira renoviranje brodske kuhinje i sanitarnih prostorija. Na trupu je planirano ultrazvučno snimanje debljine limova i po potrebi njihova zamjena, kao i svi propisani dokovski radovi. U toku je razmatranje dostavljenih ponuda na tender za izbor izvršioca remonta“, saopšteno je iz Ministarstva odbrane.

To će biti prvi put u istoriji broda da se „Jadran“ remontuje negdje u inostranstvu – svi dosadašnji ozbiljniji remonti tog broda odrađeni su u bivšem tivatskom vojnom brodogradilištu Arsenal, uključujući i sva četiri dosadašnja takozvana generalna remonta (tokom kojih je brod bukvalno ogoljen do golog korita i nanovo sastavljan sa novom opremom i uređajima), a koji su u Tivtu urađeni u periodu od 1947-49, 1956-57, 1967-69. i posljednji 1983. godine.

Školski brod „Jadran“ izgrađen je daleke 1933. godine u Njemačkoj za potrebe tadašnje Kraljevske mornarice Jugoslavije. Trojarbolni jedrenjak tipa barkantin projektovao je jugoslovenski inženjer Josip Škarica, a izgradilo ga je brodogradilište „HC Stulcken Sohn“ u Hamburgu. Inicijativu za gradnju broda pokrenula je tadašnja pomorsko-propagandna organizacija „Jadranska straža“, koja je preko svojih odbora širom Kraljevine Jugoslavije sakupila oko milion tadašnjih dinara za gradnju broda, pa je ostatak do ukupne sume od 8.407.030 dinara obezbijeđen iz budžeta Ministarstva vojske i Mornarice, a značajnu svotu iz ličnog fonda je priložio i jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević. Brod je sa navoza u Hamburgu porinut 25. juna 1931, a potpuno je dovršen tek dvije godine kasnije.

„Jadran“ je 16. jula 1933. stigao u Jugoslaviju, a prva domaća luka u koju je jedrenjak uplovio bila je upravo Tivat.

Tokom proteklih 79 godina brod je iškolovao brojne generacije mladih pomoraca ratne, ali i trgovačke mornarice, ploveći po Jadranskom, Sredozemnom, Crnom, Crvenom, Baltičkom, Mramornom, Egejskom, Tirenskom i Karipskom moru, te Atlantskom okeanu. „Jadran“ je do sada imao dvadesetak dužih međunarodnih krstarenja, tokom kojih je obišao mnoge luke po Evropi, Aziji, Africi i Sjevernoj Americi. Među 25 dosadašnjih komandanata tog reprezentativnog jedrenjaka, koji je svojevrsni ploveći spomenik tehnološke kulture i pomorske tradicije južnoslovenskih naroda, samo su dvojica zapovjednika bila iz Boke – kapetan korvete Slavomir Tomić iz Dobrote (1934-35) i kapetan fregate Darko Vuković iz Tivta (2006-07).

Spajan zakivanjem

”Jadran” je dug više od 60 metara, širok 8,9, a gaz mu iznosi 4,3 metra. Jedrenjak čelične konstrukcije spajan je tehnologijom zakivanja, ima tri palube, a puni deplasman broda iznosi 761 tonu.

Visina velejarbola je 39,1 metar, ukupna dužina svih konopa u snasti potrebnih za upravljanje sa ukupno 12 jedara je veća od 11 kilometara. “Jadran” je svojevremeno na jedra, povoljan vjetar i sa uvježbanom posadom postizao zavidnu maksimalnu brzinu od čak 14 čvorova.

Nema mjesta u Porto Montenegru

Na pitanje da li je Ministarstvo odbrane do sada kontaktiralo kompaniju “Adriatic Marinas” - Porto Montenegro” u vezi obezbjeđivanjem adekvatnog stalnog veza za “Jadran” u toj marini, s obzirom da je menadžment te kompanije u više navrata prije nekoliko godina obećavao da će reprezentativni jedrenjak imati adekvatno mjesto u tivatskoj marini, iz PR službe MO je odgovoreno da je “u više navrata tokom zimskog perioda kompanija ’Adriatic marinas’ besplatno omogućila vez za školski brod ’Jadran’ u luci Porto Montenegro”.

“Ali, do sada nije bilo ponuda da se školski brod ’Jadran’ obezbijedi trajno - adekvatno mjesto u toj marini”, piše u odgovoru PR službe MO. “Adriatic Marinas” je prije par godina omogućio da se “Jadran” veže u najneuglednijem dijelu te marine, uz operativnu obalu nekadašnjeg sinhro-lifta, gdje su tada već počinjeli gradevinski radovi kojima je pristanište sinhro lifta kasnije pretvoreno u otvoreni bazen “Lido Mar”.

Od tada do danas, međutim, za “Jadran” nema mjesta u marini Pitera Manka, pa ga je Mornarica lani čak privremeno iselila za Bar tokom zimskih mjeseci, kako bi jedrenjak koliko-toliko poštedjela velikih napora i mogućih oštećenja koje tokom zimskih nevremena prijete jedrenjaku na njegovom stalnom vezu na tivatskoj gradskoj rivi Pine.

( Siniša Luković )