Zakon o saobraćaju: Kazne su iz raja izašle

Za Gorana Čarapića, iskusnog sudskog vještaka mašinske i saobraćajne struke, koji je za skoro četvrt vijeka vidio i vještačio na hiljade saobraćajanih udesa, najbolji lijek za smanjenje velikog broj nesreća su oštre kazne i ozbiljne kontrole.

“Kad neko zna da za određeni prekršaj slijedi žestoka kazna teško da će se odlučiti da ga napravi. Posebno ne drugi put. Prvo represija i kazne, a onda i edukacija”.

Čarapić kaže da postoji i psihološko objašnjenje, koje je očigledno u praksi.

“Većina ljudi nerado uči o bezbjednosti saobraćaja, ali svi dobro zapamte oštru kaznu”. Da bi potrkrijepio tezu o odličnom dejstvu strogih regula, Čarapić priča o vlastitom iskustvu.

“Za skoro četvrt vijeka vidio sam i vještačio hiljade saobraćajnih udesa. Skoro svi oni bili su posljedica nepoštovanja saobraćajnih propisa. Najteži udesi se događaju prilikom nepravilnog preticanja ili zbog brzine neprilagođene uslovima na putu. To su obično udesi sa smrtnim posljedicama. Prije će biti da je nepravilno preticanje i prekoračenje brzine stvar nepoštovanja propisa nego neznanja”.

Čarapić svakako ne isključuje potrebu edukacije ali reperesiju stavlja na prvo mjesto.

“Da pojačane kontrole i oštre kazne daju rezultata imali smo dobar primjer prije neku godinu. Nakon godine u kojoj je na putu Podgorica-Cetinje-Budva poginulo 47 ljudi, naredne su pojačane kontrole i kazne. Nije se smjelo preticati na punoj liniji, kao ni kolone, nije se smjela prekoračiti brzina a pojas se podrazumijevao. Oduzet je veliki broj vozačkih dozvola i naplaćeno mnogo kazni. Te godine na tom putu stradao je samo jedan čovjek. U narednom periodu represija je popustila, vozači su se vratili starim lošim navikama, a broj poginulih je ponovo skočio”.

Veliki broj najtežih udesa događa se i na gradskim raskrsnicama.

“Određeni broj najtežih nezgoda događa se na raskrsnicama sa semaforima. Tu je veliki problem i gotovo je vještaku nemoguće utvrditi ko je prošao kroz crveno. To radi sud. Kada bi na tim raskrsnicama postojao video-nadzor lako bi bilo utvrdili ko je kriv, a saznanje da postoji snimak i da nema lažiranja značajno bi smanjio broj udesa. To je iskustvo mnogih zemalja. Zato bi, makar u Podgorici, na najrizičnijim raskrsnicama, morao da se postavi video-nadzor. Ako bi se na taj način smanjio broj udesa i poginulih, to bi bilo veliki pomak”.

Motocikle niko ne kontroliše

Prema podacima iz jedne stručne studije, u Crnoj Gori je od 2001. do 2011. u saobraćaju poginulo 1.028 ljudi. Stradalo je 425 vozača, 331 saputnik, 68 biciklista i motociklista i 204 pješaka.

Za Čarapića poseban problem su motociklisti. “Motocikli (skuteri) se samo registruju kada ga kupiš i tada idu na tehnički pregled. Ponovo će ići na tehnički samo ako promijene vlasnika ili mjesto boravka. Osim toga, vrlo mali broj centara radi tehnički pregled motocikala i motora.

Kako onda mi znamo jesu li oni ispravni a ima ih između pet i sedam hiljada i vrlo često su, posebno oni jaki motori, izazivači udesa. To treba da se promijeni i uopšte tehnički pregled svih vrsta vozila mora da bude vrlo ozbiljan”.

Galerija

( Miodrag Babović )