Jesu li moćnici važniji od zakona?
Milovac saopštio da im, za više od polovine slučajeva, tužilaštvo mjesecima i godinama nije dostavilo nikakve odgovor
Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) je Tužilaštvu u proteklih pet godina podnijela skoro 500 krivičnih prijava protiv visokih javnih i političkih funkcionera zbog kršenja zakona i to najčešče u oblasti urbanizma, javnih nabavki i privatizacije, ali su tužioci za samo desetak predmeta pokrenuli istrage.
Milovac je podsjetio da je prijava MANS-a koja se odnosila na “sumnjivu dokapitalizaciju” Elektroprivrede (EPCG), preko koje je ušao italijanski A2A odbačena"Za više od polovine slučajeva tužilaštvo nam mjesecima i godinama nije dostavilo odgovore, a samo za desetak predmeta su nas obavijestili da sprovode istragu, odnosno da su podigli optužnicu na osnovu naše krivične prijave", objavio je zamjenik direktorke MANS-a Dejan Milovac.
Saopštili su da je odbačeno čak 211 tužbi MANS-a, a za neke slučajeve kao razlog za odbijanje prijava “navodili su podatke koji su u direktnoj suprotnosti sa konkretnim, dostavljenim dokazima, a ima i slučajeva u kojima su potvrdili sve činjenice koje pokazuju da je prekršen zakon, a ipak su odbili sa pokrenu istragu”.
Ocijenili su da to upućuje na zaključak da je tužilaštvo dio problema i velika prepreka u borbi protiv korupcije, umjesto da bude jedan od glavnih aktera u tom procesu
Je li bilo istrage da bi odbili EPCG slučaj
Tužilaštvo je u nekoliko slučajeva, kako ukazuju, odbacivalo krivične prijave u predmetima koji su kasnije prerasli u afere ili su ih istraživale druge države"Činjenica da nikada nijedan državni tužilac nije ni disciplinski, a kamoli krivično odgovarao zbog svog postupanja je nevjerovatnija kada se uzmu u obzir navedeni primjeri. Mnogi slučajevi pokazuju da tužilaštvo kao institucija ne radi svoj posao, u skladu sa zakonom i po sopstvenoj inicijativi otkriva korupciju, već i kada mu drugi prikupe podatke i dostave krivične prijave, ulaže znatne napore da jasne i nedvosmislene dokaze marginalizuje i umanji njihovu težinu”, ocijenio je Milovac i dodao da je to direktna posljedica “ogromnog uticaja koji ključni politički akteri imaju na tužilaštvo, ali i nespremnosti vrha institucije da nezavisno i zakonito radi posao”.
Oni ocjenjuju da će zbog toga predstavljati veliku prepreku procesu evropskih integracija i vjeruju da ga neće još dugo voditi “vrhovni državni tužilac koji se više trudi da se umili moćnicima, nego da štiti javni interes”.
Milovac je podsjetio da je prijava MANS-a koja se odnosila na “sumnjivu dokapitalizaciju” Elektroprivrede (EPCG), preko koje je ušao italijanski A2A, te umiješanost crnogoskog premijera Mila Đukanovića i tada italijanskog Silvija Berluskonija, odbačena.
Dodaje da je to urađeno uz obrazloženje da "neće preduzimati gonjenje protiv bilo kojeg lica zbog bilo kojeg krivičnog djela za koje se gonjenje preduzima po službenoj dužnosti..." jer navodno nije postojala osnovana sumnja da je počinjeno neko krivično djelo”.
"Osim ove rečenice, tužilaštvo ničim nije obrazložilo kako je došlo do tog zaključka i na osnovu koje istrage. Njihove kolege iz italijanskog tužilašva su zbog sumnje u korupciju pokrenule istragu protiv njihovog bivšeg ministra za ekonomski razvoj Klaudija Skajole koji je ispred italijanske vlade bio potpisnik energetskog memoranduma sa Crnom Gorom vrijednog oko pet milijardi eura. Skajola se u optužnici teretio da je od procenta na sklopljene poslove u inostranstvu plaćao mito zvaničnicima stranih vlada", posjetili su iz MANS-a.
Fiesta odbačena, a u aferi Telekom
Tužilaštvo je u nekoliko slučajeva, kako ukazuju, odbacivalo krivične prijave u predmetima koji su kasnije prerasli u afere ili su ih istraživale druge države.
Tužilaštvo i dalje ćuti na tužbu MANS-a zbog sumnjivog posla gradonačelnika Podgorice Miomira Mugoše, koji je u bez tendera prodao zemljište na Starom aerodromu kompaniji Carine"Jedan od poznatijih je slučaj of-šor kompanije Fiesta i spornog poslovanja sa RTCG-om koje je prijavio tužilaštvu sredinom 2009. tražeći da se ispitaju novčani tokovi te kompanije. Prijavu je odbacilo podgoričko Osnovno državno tužilaštvo jer "nisu utvrdili postojanje bilo kojeg krivičnog djela", navodi Milovac.
Dodaje da se Fiesta pominjala i u aferi Telekom, kao jedna od četiri firme preko kojih je isplaćena koruptivna isplata za nekoliko crnogorskih zvaničnika.
Podsjetili su i na slučaj čuvenog projeka Aqua Park u Budvi, za koji su podnijeli krivičnu prijavu početkom 2009. godine, jer smatraju da je taj ugovor Opštine Budva i kiparske kompanije štetan po interese Opštine.
“Kotorsko Osnovno državno tužilaštvo je odbacilo prijavu, a tek nakon što je MANS otkrio da se iza kiparske firme krije sin Svetozara Marovića, početkom ove godine, tužilastvo je konačno otvorilo istragu. U međuvremenu je posao propao, a Opština preuzela vraćanje dugova kiparske kompanije”, ukazao je Milovac.
Miomir Mugoša
Tužilaštvo i dalje ćuti na tužbu MANS-a zbog sumnjivog posla gradonačelnika Podgorice Miomira Mugoše, koji je u bez tendera prodao zemljište na Starom aerodromu kompaniji Carine.
Važnija riječ od dokaza
Milovac je istakao da su brojni primjeri u kojima je tužilaštvo u najmanju ruku "kreativno" tumačilo dostavljenje dokaze, “po pravilu u korist osoba i kompanija protiv kojih su bile podnijete prijave”.
Lazar Rađenović
“Takav je slučaj sa krivičnom prijavom protiv predsjednika Opštine Budva, Lazara Rađenovića podnijetom zbog sumnje da je sa Dušanom Delićom, ocem Ivana Delića sklopio štetan ugovor o prodaji opštinske zemlje. Taj ugovor je sklopljen prije nego što su parcele planski uređene, što je bitno uticalo na njihovu vrijednost”, ukazao je on.
Dodaje da je nakon prodaje zemljišta, Opština izmijenila planski dokument i omogućila Deliću da gradi zgrade što je višestruko povećalo njenu vrijednost i omogucilo mu sticanje ogromonog profita na štetu Opštine.
Veselin Grbović
Kotorski tužilac, međutim, odbacio je prijavi, cijeneći samo izjave koje je dobio od Opštine Budva i Rađenovića da je sve u redu. Iz MANS-a navode da je slična ocjena dokaza bila osnov za odbacivanje i krivične prijave protiv direktora Direkcije za saobraćaj Veselina Grbovića zbog sumnje da je favorizovao kompaniju Bemaks u postupku dodjele ugovora za izgradnju jedne od dionica Risan-Žabljak.
Bemaks je dobio posao iako, istakao je Milovac, ponuda nije sadržala odgovarajuće bankarske garancije, "što je potvrdio i sam tužilac tokom istrage".
Krivično djelo, a ne dižu optužnicu protiv funkcionera
Čak ni direktno priznavanje postajanja krivičnog djela tokom istrage često nije dovoljno tužiocima da "prelome" i podignu optužnicu protv visokih javnih funkcionera, tvrdi Milovac.
Jedan od takvih primjera je, dodaje on, i krivična prijava protiv kompanije Jadransko brodogradilište i njenog direktora Stanka Zlokovića zbog sumnje na krivično djelo nelegalne gradnje.
“Ta kompanija je, uprkos presudi Upravnog suda kojom je poništena građevinska dozvola, nastavila sa izgradnjom stambeno-poslovnog objekta, što je tužilaštvo u svom obrazloženju i konstatovalo. U konačnom obrazloženju odluke da odbaci krivičnu prijavu, navodi da je Brodogradilište moglo da nastavi radove bez dozvole jer se radilo o radovima čiji bi prekid uzrokovao materijalne štete, za sta je izdalo odobrenje resorno ministarstvo - nakon okončanja radova”, naglasio je Milovac.
Galerija
( Rajko Milić )