U crnogorskim bankama ne možete mijenjati rublje i dinare

Uprkos činjenici da su Ruska Federacija i Srbija važni partneri Crne Gore po pitanju priliva stranih investicija, robnoj razmjeni, dolaska turista, u Crnoj Gori nije moguće konvertovati rusku rublju i srpski dinar za euro.

Zakonskih prepreka za zamjenu valuta nema jer prema propisima Centralne banke Crne Gore (CBCG) banke imaju tu mogućnost, a odavno su stvoreni svi uslovi za uspostavljanje direktnog platnog prometa između Srbije i Crne Gore koji još nije zaživio.

U CBCG „Vijestima” su rekli da izbor valuta na mjenjačkoj kursnoj listi banaka zavisi prvenstveno od poslovnog interesa svake banke pojedinačno.

„Banke, prema važećim propisima koji regulišu mjenjačke poslove mogu kupovati efektivu i čekove u svim vrstama valuta ukoliko imaju interes. Pri tome, one mogu slobodno formirati kupovne i prodajne kurseve kod zamjene svih stranih valuta s tim da postoji ograničenje za iznos provizije koju mogu naplatiti, a koja ne može biti veća od tri odsto. Shodno tome, ne postoji formalno ograničenje da se te dvije valute konvertuju u bankama“, objasnili su iz CBCG.

Rublja na kursnoj listi od januara

CBCG svakodnevno objavljuje kursnu listu za osnovne konvertibilne valute tako što relativne odnose valuta preuzima sa kursne liste koju objavljuje Evropska centralna banka (ECB). Od početka naredne godine objavljivaće kursnu listu identične sadržine sa onom koju saopštava ECB za 33 valute i biće dodata ruska rublja koja se inače kotira na kursnoj listi centralne monetarne institucije eurozone.

„Na kursnoj listi CBCG neće se naći kao ni do sada dinar kao nacionalna valuta Srbije, jer se ona ne objavljuje na kursnoj listi koju objavljuje ECB. Ipak, ukoliko se jedna valuta nalazi na kursnoj listi CBCG to ne znači da će ista biti predmet zamjene na šalterima ovlašćenih mjenjača i banaka jer se ta kupoprodaja stranih valuta vrši u ime i za račun banaka, a shodno propisu CBCG“, saopštili su “Vijestima” iz CBCG.

Na kursnoj listi CBCG neće se naći kao ni do sada dinar kao nacionalna valuta Srbije, jer se ona ne objavljuje na kursnoj listi koju objavljuje ECB

Predsjednik Udruženja banaka Crne Gore (UBCG) Esad Zaimović istakao je da svaka banka treba da procijeni da li ima interes i da li tehnički može da odradi takve transakcije.

"Bitni elementi za donošenje te odluke su da li postoji značajna tražnja za takvom vrstom usluga, kolikom se kursnom riziku izlažu banke ukoliko počnu da rade te transakcije, kako napraviti model za konverziju otkupljenih rubalja i dinara nazad u eure. Tu su u prednosti banke koje imaju filijale i u Srbiji i u Crnoj Gori, kada su dinari u pitanju, jer mogu interno rješavati te konverzije“, ocijenio je Zaimović.

Još bez platnog prometa sa Srbijom

Predsjednik Privredne komore Srbije u Crnoj Gori Radivoje Rašović ocijenio je da je potrebno početi direktni platni promet između dvije države jer je taj projekat realno primjenljiv.

Prema nezvaničnim podacima, procjenjuje se da platni promet Srbije i Crne Gore iznosi približno 700 miliona eura.

"Taj projekat o kome se odavno razgovara mogao bi smanjiti troškove za privredu i građane s obzirom na ukupan obim razmjene između dvije države i svih ostalih faktora koji doprinose tome“, kazao je Rašović.

On je dodao da su centralne banke dviju država stvorile sve uslove za uspostavljanje platnog prometa, te da je na banakama da samostalno ocijene ekonomsku opravdanost njegovog uvođenja i zaključe sporazume sa centralnim bankama.

Rašović je ocijenio da bi ozbiljna analiza nadležnih institucija u Crnoj Gori dala odgovor na pitanje o uspostavljanju platnog prometa i uvođenju dinara kao valute koja se može mijenjati u bankama.

Crnu Goru je u 2011. godini posjetilo 1,3 miliona turista i ostvarilo 8,7 miliona noćenja. Turisti iz Srbije čine četvrtinu ukupnog broja. Ako se ima u vidu da devizni priliv Crne Gore iznosi 700 miliona eura, a još blizu 300 milona se nalazi u sivoj ekonomiji, značajan dio deviznog priliva ostvaruju turisti iz Srbije

"O tome najbolje svjedoče podaci. Ukupna robna razmjena Crne Gore prošle godine je bila 2,2 miliona eura, a sa Srbijom 598 miliona. Od toga izvoz je iznosio 79,8 miliona ili 17,6 odsto ukupnog izvoza, a uvoz 518,5 miliona ili 28,4 odsto. Pokrivenost uvoza izvozom u prošloj godini iznosila je 15,4 odsto. U prošloj godini Srbija je bila glavni spoljno-trgovinski partner Crnoj Gori i u uvozu i u izvozu“, naveo je Rašović, dodajući da je ostvarena spoljnotrgovinska razmjena za devet mjeseci ove godine na nivou ostvarenja iz 2011.godine.

I podaci iz turističkog sektora pokazuju, prema riječima Rašovića, opravdanost regulisanja platnog prometa između dvije države.

Prema podacima CBCG, od sticanja nezavisnosti do septembra ove godine u Crnu Goru se po osnovu stranih direktinih investicija iz Rusije slilo 812,6 miliona eura

"Crnu Goru je u 2011. godini posjetilo 1,3 miliona turista i ostvarilo 8,7 miliona noćenja. Turisti iz Srbije čine četvrtinu ukupnog broja. Ako se ima u vidu da devizni priliv Crne Gore iznosi 700 miliona eura, a još blizu 300 milona se nalazi u sivoj ekonomiji, značajan dio deviznog priliva ostvaruju turisti iz Srbije. Na Crnogorskom primorju se nalazi na hiljade vikendica i stanova koji su u vlasništvu građana Srbije, kao i značajan broj turističkih kapaciteta. Za potrebe turističkih, građevinskih i ostalih privreda u Crnoj Gori radi značajan dio sezonskih radnika iz Srbije. U pojedinim djelatnostima i do 50 odsto“, naveo je Rašović, dodajući da je iz Srbije u Crnu Goru u posljednjih deset godina investirano 235 miliona eura.

Prema podacima CBCG, od sticanja nezavisnosti do septembra ove godine u Crnu Goru se po osnovu stranih direktinih investicija iz Rusije slilo 812,6 miliona eura, i ta zemlja se i dalje nalazi na prvom mjestu po tom osnovu.

„U posmatranom periodu najveći priliv je ostvaren po osnovu ulaganja u nekretnine u iznosu od 77 odsto. Ali, treba imati u vidu da se ovdje radi o novčanom prilivu koji je registrovan kroz bankarske tokove i da je moguće da je on veći ako uzmemo u obzir činjenicu da ruski investitori imaju otvorene račune u drugim državama preko kojih vrše plaćanja”, objasnili su u CBCG.

Rašović: Ruska valuta postaje sve značajnija

Narodna banka Srbije je u oktobru ove godine uvela rusku rublju na listu valuta koje se kupuju i prodaju na deviznom tržiste te države.

“Na ovaj način olakšava se i dodatno unapređuje saradnja dviju zemalja u realnom i finansijskom smislu. To je svakako i prvenstveno uvažavanje realne činjenice postojanja visokog učešća Rusije u ukupnoj spoljnotrgovinskoj razmjeni Srbije, kao i značajnih investicija velikih ruskih kompanija.

Direktni platni promet bi smanjio troškove: Rašović

Taj sporazum već je prihvaćen u zemljama zajednice nezavisnih država i centralne Azije u direktnim trgovinskim transakcijama, a sporazum je postignut i sa Kinom. Na svojevrstan način rublja je regionalna valuta koja evidentno pretenduje na širenje prostora u narednom peridu”, rekao je Rašović.

On je rekao da stručnjaci ukazuju da svijet ulazi u sistem kontrole finansijskih tržišta i da će dolar i euro izgubiti dosadašnje pozicije prve i druge rezervne valute na globalnom tržištu i da će rublja postati rezervna valuta za mnoge zemlje.

„Smatra se da bi prvi korak na tom putu moglo biti korišćenje rublje u obračunima sa uvoznicima ruskih energenata. Uz to, rublja bi mogla postati jedinstvena valuta u okviru Evro-azijskog ekonomskog sistema koji će biti formiran 2015. godine, a Ukrajina će ove godine učiniti rublju rezervnom valutom i centralne banke još nekih drugih država“, rekao je Rašović.

Turisti donose eure i kartice

U Nacionalnoj turističkoj organizaciji (NTO) su istakli da je prema njihovim informacijama tražnja za valutama iz Rusije i Srbije sporadična i rijetka, te da je broj takvih upita oko 10 - ak mjesečno, čak i u špicu ljetnje sezone.

“Turistički kol centar 1300 nije primio nijedan upit sa tom tematikom. Ono što bi se, na osnovu malog interesovanja turista za konverzijom, izvelo kao logičan zaključak je taj da turisti u ogromnom broju slučajeva dolaze u Crnu Goru sa eurom i da razmjenu svoje domicilne valute u euro završe u svojim zemljama prije nego što dođu kod nas.

Uz to, mogućnosti plaćanja kreditnim karticama u gotovo svim turističkim objektima u našoj zemlji i podizanje gotovine kroz rezgranatu mrežu ATM stanica predstavlja dodatni komfor za turiste“, naveli su u NTO.

( Marija Mirjačić )