Francuska 1998: Zidana za predsjednika
Prečka Mijatovića iz penala protiv Holandije u Tuluzu obilježila nastup SR Jugoslavije. Hrvatska sa Miroslavom Blaževićem na klupi osvojila senzacionalnu bronzu
Pred Mundijal u Francuskoj, posljednji u 20. vijeku, predsjednik Fife Žoao Avelanž sišao je sa trona svjetskog fudbala, ustupivši mjesto svojoj desnoj ruci Sepu Blateru.
A još prije promjene na čelu Fife, odlučeno je da umjesto 24 reprezentacije, na završnici Mundijala ubuduće nastupa čak 32 tima, podijeljena u osam grupa od po četiri selekcije.
„Coupe du Monde” je porušio mnoge rekorde. Podaci o gledanosti bili su zapanjujući: 64 utakmice putem TV-a posmatralo je 3,7 milijardi ljudi, a finale između Francuske i Brazila čak dvije milijarde, što je više od trećine stanovništva zemljine kugle. Stadioni u Marseju, Bordou, Lensu, Lionu... uvijek su bili puni, a sve je počelo i završilo se na velelepnom “Stad de Fransu” u predgrađu Pariza, Sen Deniju.
U takmičenju po grupama nije bilo senzacionalnih iznenađenja: pamti se da je najlepršaviji fudbal igrala Nigerija Bore Milutinovića, te da su se Španci u suzama već nakon prve faze oprostili od velikih ambicija. Premijer Španije Hose Marija Asnar izjavio je tada: „Čak i Nigerija ili Paragvaj mogu da ti drže predavanja o tome ko si i šta si”.
Argentinici su predvođeni Gabrijelom Batistutom razbili sve protivnike u grupi, dok su se Brazilci i Francuzi takođe lagano dočepali druge faze.
U osmini finala Argentina i Engleska odigrali su najinteresantniji duel na Mundijalu. Bilo je svega - dva penala u prvih 10 minuta, čudesan gol Majkla Ovena za vođstvo Engleza i lukavo izvođenje slobodnog udarca „gaučosa” za 2:2. I sve to u prvom poluvremenu. Strasti se nisu smirile ni u nastavku, Dejvid Bekam je odmah na startu dobio crveni karton zbog udaranja Dijega Simeonea, sudija je poništio možda i regularan gol Sola Kembela, igrali su se produžeci, na kraju i šutirali penali. Kocka je pala na Argentinu...
Osmina finala se pamti i po „zlatnom golu” Lorana Blana u produžetku protiv Paragvaja, prvim u istoriji svjetskih prvenstava, ali i po promašenom penalu Predraga Mijatovićaprotiv Holandije, za oproštaj i posljednji nastup SR Jugoslavije na mundijalima pod tim imenom.
Osim Mijatovića, dio jugoslovenskog tima u Francuskoj bili su i Crnogorci Ivica Kralj, Branko Brnović, Željko Petrović, Dejan Savićević, Niša Saveljić i Dragoje Leković.
“Plavi” su, sa talentovanim timom, odigrali samo jedan dobar meč na Mundijalu (protiv Njemačke u grupi, 2:2). Imali su i šansu u osmini finala protiv pakleno jake Holandije, ali ne i sreću da iz penala dođu do preokreta. Edgar Davids je u posljednjem minutu ugasio sve nade selekcije Slobodana Santrača (2:1).
Holanđani su istim rezultatom tukli Argentinu u četvrtfinalu, takođe golom u finišu, i to maestralnim Denisa Bergkampa, Hrvatska je razbila Njemačku (3:0), Brazil jedva izašao na kraj sa Danskom (3:2), a Francuska bolje šutirala penale od Italijana.
Samu završnicu Mundijala u Francuskoj neki su okarakterisali i kao veliki obračun „Najkija” i „Adidasa”. Na tron se popeo njemački prozivođač sportske opreme - „Adidas” sa Zinedinom Zidanom i Francuskom.
„Najki” je morao da se zadovolji drugim i četvrtim mjestom (Brazil i Holandija), dok je iznenađenje prvenstva priredila jedna manja kompanija, „Loto”, sa reprezentacijom Hrvatske, koja je osvojila treće mjesto.
Pomenuta priča o korporacijama koje proizvode sportsku opremu, i koje imaju sve više uticaja u fudbalu, bitna je zbog misterioznog detalja koji je prethodio finalu - priča se, naime, da je upravo „Najki” primorao Ronalda da igra u finalu, iako je nekoliko sati prije utakmice doživio blaži oblik nervnog sloma u hotelskoj sobi, praćen jakim grčevima.
No, uz dejstvo sedativa, nervozni Ronaldo je, u kopačkama „R-9” koje je „Najki” tek bio izbacio na tržište, istrčao na teren. Kako je odigrao, bolje da nije... Francuska je slavila sa 3:0, sa dva gola Zidana i jednim Emanuela Petija, i prvi put osvojila Svjetsko prvenstvo.
“Zidan predsjednik”, pisalo je na Trijumfalnoj kapiji dan nakon velikog slavlja.
Hrvat Davor Šuker bio je najbolji strijelac Mundijala sa šest golova, a uz pomoć majstora poput Bobana, Prosinečkog, Jarnija, Asanovića i ostalih donio je “vatrenima” bronzu o kojoj se i danas priča...
( Danilo Mitrović )