Čile 1962: Šeki kao Pele, Brazilci do trona i bez najboljeg

Poslije dva Mundijala u Evropi, FIFA je organizaciju sedmog Svjetskog prvenstva u fudbalu povjerila južnoameričkom kontinentu.

Čile je dobio prednost u odnosu na Argentinu, a mnoge evropske selekcije sa skepsom su prihvatile ovakav izbor, smatrajući da država Čile nije dorasla jednom tako velikom takmičenju. No, bez obzira na sve, u kvalifikacijama je učestvovalo rekordnih 56 reprezentacija, a završnice se nisu dokopale Francuska i Švedska, ponajbolje reprezentacije sa prethodnog Mundijala.

Brazil je doputovao u Čile kao apsolutni favorit za osvajanje titule, sa Peleom koji više nije bio tinejdžer (21 godina), sa Garinčom koji je i dalje zaluđivao i sebe i druge („sa koje je planete ovaj Garinča”, zapitao se brazilski list „El Merkurio”), sa Didijem koji je stasao u velikog lidera... Bilo je stvar rutine, pričalo se tada, takvu selekciju popeti na svjetski krov.

Kao i četiri godine ranije u Švedskoj, „karioke” su bez poraza osvojile „trofej Žila Rimea”.

Glavna karakteristika sedme smotre najvećih svjetskih reprezentacija bile su grubosti. Ružna strana fudbala prvi put je pokazala svoje pravo lice.

Još se, na primjer, prepričava duel između Italije i Čilea, čuvena „bitka za Santijago”, koja je završena sa tri crvena kartona, nekoliko polomljenih noseva i još mnogo prolivene krvi.

Najviše su, naravno, patili Brazilci, koji nisu mogli da u potpunosti pokažu raskošan talenat, jer su im stalno nedostajala dva ili tri igrača iz prve postave. Peleu je pukao mišić u prvoj utakmici protiv Meksika i nije igrao do kraja šampionata.

Srećom po „karioke”, Brazil nije bio samo Pele. Zagalo, Vava, Didi, Garinča i Peleova izvrsna zamjena, Amarildo, prošetali su se kroz grupu, u četvrtfinalu su savladali Englesku sa 3:1, a u polufinalu na pleća bacili Čile 4:2.

Bio je to kraj bajke simpatične družine domaće selekcije, koja se tokom Mundijala počastila špagetima, čokoladom i votkom (eliminisala je Italiju, Švajcarsku i Sovjetski Savez), ali joj je na kraju prisjela kafa.

U finalu, Brazilci su bez problema savladali Čehoslovačku sa 3:1. Golove su postigli Amaridlo, Zita i Vava. Tako je, nakon Italije i Urugvaja, rođena druga nacija sa dvije titule prvaka svijeta.

Na drugom Svjetskom prvenstvu zaredom planeta se divila Lavu Jašinu, ruskom džinu na golu sa rukama poput pauka. Jedan od najboljih čuvara mreže u istoriji svjetskog fudbala odlikovao se hladnokrvnošću, elegancijom i savšenim odbranama (najčešće jednom rukom), a kada bi ga upitali u čemu je tajna njegovog uspjeha odgovarao je da se recept sastoji u tome da popuši jednu cigaretu, kako bi smirio živce, i drmne jednu čašicu, kako bi opustio mišiće.

Svijet je ponovo vidio i fenomenalnog Engleza Bobija Čarltona, momka kojeg je ludom srećom zaobišla smrt četiri godine ranije, nakon pada Mančesterovog aviona u okolini Minhena.

Mundijal u Čileu nije imao najboljeg strijelca, već su titulu sa po četiri gola podijelili Garinča, Vava (Brazil), Sančes (Čile), Jerković (Jugoslavija), Albert (Mađarska) i Ivanov (Sovjetski Savez).

Jugoslavija je zauzela četvrto mjesto zahvaljujući, kako je napisao urugvajski novinar i pisac Eduardo Galeano, „jednoj ptičici zvanoj Dragoslav Šekularac, koju nije mogla da zaustavi nijedna odbrana”.

Nakon velike pobjede nad SR Njemačkom u četvrtfinalu od 1:0, golom Petra Radakovića (nikada nakon toga Jugoslavija pod tim imenom nije pobijedila Zapadnju Njemačku), Šoškić, Jerković, Galić i družina poraženi su u polufinalu od Čehoslovačke sa 3:1, kao i u meču za treće mjesto od domaćeg Čilea (1:0).

Bila je to “labudova pjesma” jedne raskošne generacije jugoslovenskih fudbalera, predvođene Šekularcem, jer SFRJ nije učestvovala na dva naredna Mundijala.

( Danilo Mitrović )