Pljevlja prednjače po broju samoubistava: Najkritičniji maj i jun

Pljevlja su odavno poznata kao grad koji prednjači u Crnoj Gori po broju samoubistava, a stopa suicida, osim što je iznad crnogorskog prosjeka, značajno je i iznad svjetskih okvira.

Od početka godine u ekspozituri Uprave policije u Pljevljima registrovano je šesnaest samoubistava, među njima i nekoliko osoba mlađih od 40 godina. Registrovano je i nekoliko pokušaja samoubistava.

U policiji kažu da je broj samoubistava i veći, jer neke od porodica policiji ne prijave samoubistvo, iako ih na to obavezuje zakon.

Razlozi su u najvećem broju slučajeva nepoznati, a najčešći načini izvršenja su vješanje ili samoubistvo iz vatrenog oružja. U Pljevljima se nijedna institucija ozbiljnije ne bavi tim problemom, a nekoliko sociologa koje su “Vijesti” kontaktirale nijesu bili zainteresovani da pričaju na tu temu.

Stopa samoubistva predstavlja broj samoubistava na 100.000 stanovnika. Svjetski prosjek je 16, evropski 13. Stopa od 20 i više se smatra visokom. Decenijama vodeće mjesto u svijetu sa stopom od preko 40 zauzimala je Mađarska, ali su se, nakon raspada SSSR, u najrizičnije zemlje svrstale Litvanija, Letonija, Estonija i Ukrajina. Prema podacima, u Crnoj Gori su u posljednjih šest godina 753 osobe izvršile samoubistvo, što odgovara stopi od oko 20. Pljevlja su, međutim, daleko iznad tog prosjeka.

U Pljevljima se nijedna institucija ozbiljnije ne bavi tim problemom, a nekoliko sociologa koje su “Vijesti” kontaktirale nijesu bili zainteresovani da pričaju na tu temu

Prema podacima pljevaljske policije, u periodu od 2007. do 2011. godine registrovano je 89 samoubistava, godišnje, između 15 i 21. S obzirom na to da, prema posljednjem popisu, na teritoriji opštine živi oko 30.800 stanovnika, jasno je da je stopa suicida u Pljevljima daleko iznad crnogorskog prosjeka, vrlo blizu stopi najrizičnijih zemalja.

U 57 slučajeva samoubistvo je izvršeno vješanjem, a u 22 uz upotrebu vatrenog oružja - podaci su pljevaljske policije. Zabilježen je i jedan slučaj samoubistva bombom, ali i jedan slučaj kada je osoba sebi oduzela život strujom.

Najrizičnija godina u tom periodu bila je 2009, sa 21 registrovanim slučajem samoubistva, dok je najmanje suicida bilo 2008. i 2011, po 15.

Najčešći razlog samoubistva, kako se pretpostavlja, bila je bolest. Najveći broj samoubistava događa se na seoskom području, a maj i jun su mjeseci u kojima su Pljevljaci najčešće izvršavali samoubistvo.

Stručnjaci koji proučavaju ovu oblast navode brojne faktore suicidalnog rizika. To su pol, gdje je dokazana dominacija muškaraca u izvršenim samoubistvima, potom starost iznad 45, odnosno 50 godina, zatim osobe koje su nedavno imale gubitak, depresivne osobe, usamljene osobe. Drugi faktori suicidalnog rizika su sredina, nezaposlenost, kalendarski i meteorološki faktori, kao i nacionalna pripadnost.

Godišnje skoro milion ljudi oduzme sebi život

Svjetska zdravstvena organizacija upozorila je da svake godine skoro milion ljudi u svijetu oduzme sebi život, što znači da se svakih 40 sekundi u svijetu ubije po jedna osoba, a više od 20 osoba dnevno pokuša samoubistvo.

Svake godine ubije se dvostruko više ljudi nego što strada u ratu. U posljednjih 45 godina stopa samoubistva porasla je za 60 odsto širom svijeta. Naročito zabrinjava činjenica da među mladima značajno raste stopa samoubistava.

U našoj zemlji stopa samoubistva je izuzetno visoka, a psihički problemi smatraju se jednim od glavnih okidača. Samoubistvo najčešće izvršavaju osobe starije od 50 godina, jer se uglavnom tada, kako kažu stručnjaci, “svodi životni bilans”.

Prema podacima, najčešći razlozi su usamljenost, a samoubistva se najviše događaju u proljeće ili početkom ljeta, jer se tada “budi priroda”, pa onaj ko je depresivan tada osjeća i veći pritisak. Istraživanja stručnjaka su pokazala da je oko 80 odsto ljudi koji izvrše samoubistvo prije smrti pokazivalo razne promjene u ponašanju i navikama.

SZO navodi i da je depresija glavni uzrok svih invaliditeta i da u svakom trenutku u svijetu od depresije boluje 450 miliona ljudi. Ljudima koji su pokušali samoubistvo, prije svega su potrebni razumijevanje i podrška okoline, jer put koji vodi ka samoubistvu, tvrde stručnjaci, najčešće ide preko bolesti depresije.

Galerija

( Goran Malidžan )