Od gospodara i skupe struje do "Istorije Italije"
Novina je i što se izborna kampanja vodi na društvenim mrežama, te novim, specijalno dizajniranim sajtovima
Glasajte za DPS-SDP ako želite da plaćate najskuplju struju u regionu. Ako ne glasate vladajuću koaliciju sad, činićete to kad umrete.
Listići na kojima su ispisani ovi slogani, a na kojima nije naznačeno ime grupacije koja stoji iza njih, praktično su prvi primjeri negativne kampanje ove vrste u Crnoj Gori.
Osim toga, novina je i što se izborna kampanja vodi na društvenim mrežama, te novim, specijalno dizajniranim sajtovima.
Nepoznati, ali vrlo nadahnuti autori ili timovi, kreiraju duhovite, ali ponegdje i uvrijedljive aplikacije, a većina navodi da nema veze sa bilo kojom strankom u izbornoj trci.
Njihovi proizvodi su jasno usmjereni i pokazuju čija im se politika ne dopada, a uglavnom kritikuju aktuelnu vlast.
Predsjednik Skupštine Ranko Krivokapić je tako postao internet hit svojim "učešćem" u brojnim prevratima i istorijskim događajima na istoimenom fejsbuik stranici(, a svoje mjesto je uz premijera Igora Lukšića i predsjednika Filipa Vujanovića, našao i kod "gospodara" Mila Đukanovića od kojih dobija savjete na sajtu gospodaru.com iza kojeg vjerovatno stoji DF.
“Gospodaru, po internetu dijele neku moju sliku. Onu s pištoljem? Jes. Što da radim? Reči da je iz Dubrovnika – te se ne broje”, teče razgovor Krivokapića i Đukanovića.
Lične karte i Prva banka do Prve
Preko aplikacija možete prodati i ličnu kartu preko interneta, a za to izabrati odgovarajući poklon, a interesantno je predstavljen i lider DF Miodrag Lekiću, koji bar na plakatima "Istoriju Italije 3" piše u ulozi glumca Vilijama Fičnera, a uz to i šamara braću Skofild.
Za ljubitelje društvenih igara je tu crnogorski monopol, odnosno "Montopol", koji se igra u jednoj od tri uloge - građanin, član partije i kum. Građanin sve plaća, ali u svakom trenutku se može toga osloboditi, tako što će postati član partije, dok se kum postaje pozivom, "a kumstvo se ne odbija". Kao iznenađenje se dobija zlatna kartica Prve banke, kredit za stoku...
Saradnica na podgoričkom fakultetu političkih nauka Olivera Komar kaže da negativna kampanja, u osnovi, predstavlja pokušaj da se politički poeni steknu predstavljanjem oponenta u negativnom svjetlu, a najčešće kroz ad hominem napade (napadi usmjereni na politike već na ličnost oponenta). Osnovni argumenti negativne kampanje su često krajnje pojednostavljeni i podrazumijevaju vrijeđanje ili klevetanje”, kazala je Komar za “Vijesti”.
Čuvanje svojih birača
Ona ističe da je “osnovni efekat negativne kampanje učvršćivanje svojih glasača”.
“Ovakve kampanje su po prirodi interesantnije i privlače više pažnje u odnosu na obične spotove npr, međutim, nemaju potencijal da privuku nove glasače. Naprotiv, neka istraživanja su pokazala da pretjerano negativne kampanje mogu odbiti nesigurne birače koji nemaju snažne partijske preferencije, apstinente koji se ionako gnušaju politike, kao i umjerene birače. Pojedini autori navode da negativni spotovi značajno smanjuju izbornu participaciju i povećavaju 'cinizam i otuđenje' javnosti”, navodi Komar.
Ona napominje da u tom svjetlu treba gledati i na negativnu kampanju koja se od strane imenovanih i anonimnih političkih subjekata vodi trenutno u Crnoj Gori.
“Bojim se da kao efekat može imati dalje otuđenje onih birača koji sebe ne pronalaze u aktuelnoj političkoj ponudi i koji apstiniraju od participacije”, zaključila je Komar.
Prvi primjeri
Jedan od prvih i najpoznatijih negativnih političkih spotova “Daisy” emitovan je 1964. godine u predsjedničkoj kampanji Lindon Džonsona protiv Berija Goldvotera.
Spot prikazuje djevojčicu koja odbrojava listiće na bijeloj radi, što se u drugom dijelu spota pretvara u odbrojavanje lansiranja nuklearne bombe koja u samoj završnici eksplodira.
“Emitovan je samo jednom jer je odmah nakon toga povučen, međutim smatra se jednim od bitnijih faktora koji je opredijelio Džonsonovu pobjedu”, dodaje Komar.
U Crnoj Gori se kao prvi primjer negativne kampanje, iza koje se ne zna ko stoji, može smatrati flajer sa lokalnih izbora 2010. na kojima je na mapi Podgorice upisano gdje se nalaze navodnih 100 stanova i poslovnih prostora čiji je vlasnik Miomir Mugoša. On je kasnije optuživao potopredsjednika SDP Vujicu Lazovića da je u štampariji Pokreta za promjene štampao taj materijal.
( Tina Radulović )