MANS uporedio glasače i umrlice: Birački spisak pun pokojnika

Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) dostavila je juče “Vijestima” dio spiska osoba starijih od 60 godina za koje su u dnevnim listovima “Dan” i “Pobjeda” objavljene umrlice u prvih sedam mjeseci ove godine, a koje su upisane u Centralni birački spisak (CBS), što se može provjeriti jednostavnim ulaskom na zvanični vladin sajt www.biraci.me.

MANS je time dokazao da su navodi vladinih zvaničnika da je CBS ažurna baza netačni. Iz Ministarsva unutrašnjih poslova i Ministarstva za informaciono društvo i tehnologije ranije su navodili da je moguće da u CBS postoji dio osoba koje su preminule, a koje se još uvijek nalaze u toj bazi. Kao razlog za to, oni su navodili da porodice ili zdravstvene ustanove nijesu prijavile smrtni slučaj.

„Pored ranije iznijetih primjera koji se odnose na preko 14.000 mogućih dvojnika koji glasaju na jednom ili više biračkih mjesta, u finalnoj verziji biračkog spiska ima preko 10.000 birača starijih od 60 godina više nego građana, a za mnoge pojedince MANS je utvrdio da nisu među živima, iako i dalje imaju biračko pravo, dok su mnogi od njih tek nedavno upisani u CBS iako su rođeni u Crnoj Gori, navodi se u saopštenju MANS-a.

Građani prijavljivali

Ta NVO je objasnila da je na osnovu prijava građana i metodom slučajnog uzorka, te na osnovu podataka iz smrtovnica objavljenih u toku ove godine, otkrila brojne primjere lica koja su preminula, a i dalje se nalaze u biračkom spisku.

“Vijesti” objavljuju samo dio ličnih podataka pokojnika koje im je dostavio MANS i za koje su preko sajta biraci.me provjerile da su upisane u CBS. MANS je, kao dokaz, dostavio i čitulje za sve navedene osobe.

Osobe koje su imale preko 90 godina u trenutku kada su objavljene njihove čitulje su Miloš Ć., zatim Jela K. koja je umrla polovinom juna, Budimir Č. koji je preminuo u maju. MANS je dostavio imena i nekoliko osoba koje su upisane u birački spisak , a koje su preminule kada su imale preko 80 godina, što se može vidjeti i na umrlicama koje su dali njihovi najbliži. Riječ je o Ljubici M., Vidri M., Desanki V., Jovanki Ć., Granici K. U CBS su i osobe koje su, kada su preminule, imale između 70 i 80 godina. Riječ je o Vukosavi R., Anki S., Njegosavi S., Jelenki R.

“Ima i primjera iz drugih gradova i to čak i mlađih lica koja su preminula, a i dalje se nalaze u biračkom spisku”, ukazao je MANS koji je podsjetio da se tačna evidencija može utvrditi samo poređenjem biračkog spiska sa knjigom umrlih, a što nadležni organi uporno izbjegavaju da učine, dok suprotno Zakonu o biračkim spiskovima brane političkim partijama da izvrše uvid u te podatke.

Upisani nakon 90. godine

Iz MANS-a navode da je u odnosu na prethodnu verziju, iz finalnog biračkog spiska izbrisano oko 500 osoba starijih od 60 godina, čime su nadležni potvrdili da je bilo mrtvih birača upisanih i u prethodnoj verziji CBS-a, ali u znatno manjem obimu nego što su prisutni.

„U CBS-u se sada nalazi preko 5.800 lica starijih od 60 godina više nego u popisu izvršenom 2011. godine. Statistički podaci Monstata za period od 2007. do 2010. godine pokazuju da u kategoriji starijih od 60 godina, svake godine umire preko 4.500 lica. Podaci za kompletnu 2011. godinu nisu dostupni, ali na osnovu mjesečnih podataka koje je Monstat do sada objavio, evidentno je da nema značajnijih promjena stope mortaliteta. To znači da je, u odnosu na period kada je izvršen popis, u proteklih nešto više od godinu dana, iz CBS-a moralo biti izbrisano bar 4.500 lica koja su preminula u posljednjoj godini“, ocjenjuju u MANS-u.

MANS je ukazao da postoje i mnogi primjeri veoma starih lica koja su rođena u Crnoj Gori, a nisu imala pravo glasa prema biračkom spisku korištenom za prošle izbore, već su tek nedavno upisana.

“Najstariji građani koji su tek sada upisani u birački spisak , iako ih nije bilo u CBS-u korišćenom na prethodnim izborima su 92-godišnji Mitar Janković iz Kolašina i Hatidža Ličina iz Rožaja, kao i 90-godišnja Gospava Krtolica iz Nikšića, svi rođeni u Crnoj Gori”, saopšteno je iz te NVO.

Pojava naknadnog upisivanja birača, dodaju oni, primjetna je u svim opštinama:

“Samo u Podgorici je u posljednje tri godine upisivano na desetine birača starijih od sedamdeset godina, svi rođeni u Crnoj Gori, a nisu bili u biračkom spisku korišćenom za prošle izbore. Tako je upisana 85-godišnja Đoljević Preka, 84-godišnji Bojaj Nuo i Djeković Tona, 83-godišnji Nikaj Nikola i Lončar Milovan, 82-godišnji Viljević Filje, Đurić Milka i Radanović Vladimir, kao i Jelušić Plana i Kraljević Desanka sa po 81 godinom, Kaljević Aga i Mernacaj Age sa po 80 godina i mnogi drugi primjeri”, naveo je MANS.

Krivične prijave protiv ministara

Utvrđene nepravilnosti MANS će objaviti u vidu posebnog izvještaja koji će biti dostavljen i svim međunarodnim faktorima.

Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) podnijeće danas krivičnu prijavu protiv ministra Ivana Brajovića i njegovog pomoćnika Abida Crnovršanina, kao i ministra Vujice Lazovića i njegovog pomoćnika Radula Novovića zbog osnovane sumnje da su kao saizvršioci i u sprezi sa drugim nepoznatim licima izvršili krivična djela sastavljanje netačnih biračkih spiskova i zloupotreba službenog položaja radi uticaja na rezultate izbora i omogućavanja ostanka na vlasti političkih partija kojima pripadaju, odnosno DPS i SDP, saopštila je direktorica MANS-a Vanja Ćalović.

"Na osnovu više hiljada konkretnih primjera osnovano sumnjamo da su umrla lica zadržana u biračkom spisku sa ciljem da njihovi podaci budu korišteni za takozvane 'sigurne glasove' i uticaj na rezultat izbora. Ovo posebno stoga što većina tih lica imaju stare lične karte koje se mogu lako falsifikovati i na kojima su veoma stare fotografije, što olakšava zamjenu identiteta i glasanje drugih pojedinaca u ime pokojnika”, navela je Ćalović.

U štampanom izdanju pročitajte

• Birački spisak pun pokojnika
• Brajović: Pokazali smo koliko smo precizni

( Vladan Žugić )