EK: Korupcija i slaba vladavina prava loše utiču na poslovni ambijent u Crnoj Gori

Slaba vladavina prava i korupcija nastavljaju da negativno utiču na poslovni ambijent Crne Gore i predstavljaju glavni izazov, ocjenjuje Evropska komisija u juče objavljenom Izvještaju o napretku Crne Gore u evropskim integracijama.

EK navodi da je u novembru 2011. godine Crna Gora usvojila Zakon o sudskim izvršiteljima, koji je nadležnost sprovođenja komercijalnih ugovora na te nove funkcionere, ali da je taj posao i dalje slab a sudski izvršitelji nijesu ni imenovani.

“Takođe, nije bilo daljeg razvoja regulative na polju zaštite imovinskih prava, nakon usvajanja zakona o nadzoru i zemljišnog resistra”, navodi se u Izvještaju.

“Iako je strateški i zakonodavni okvir za borbu protiv korupcije ojačan, njegova primjena i dalje je neujednačena”, ističe EK.

“Sve u svemu, makroekonomska stabilnost je generalno održana, ali su ostali rizici i neizvjesnosti zbog velikog oslanjanja na spoljno finansiranje”

U dijelu izvještaja o ekonomskim kriterijuma, EK ocjenjuje da, iako se crnogorska ekonomija oporavlja, stanje u određenim sektorima ostaje slabo, dok je stabilnost javnih finansija ugrožena zbog nestabilnih ekonomskih prilika.

Navodi se i da Crna Gora i dalje treba da privlači strane investicije kako bi razvila infrastrukturu, jer se ulaganja snažno oslanjaju na stranoj štednji a priliv stranih direktnih investicija igraju ključnu ulogu u razvoju ekonomske konkurentnosti.

“Uprkos oštrom padu, neto strane direktne investicije na godišnjem nivou i dalje ostaju na nivou od preko 10 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP), što odražava stabilnost interesovanja investitora”, navodi se u Izvještaju i dodaje da 39 odsto svih investicija ide u sektor nekretnina.

EK ocjenjuje da su značajne prepreke ostale na tržištu telekomunikacija i energetike, iako je u tim sektorima sprovedena liberalizacija.

Ukazuje se i na probleme na tržištu rada, ističući da je stopa nezaposlenosti visoka. Izvještaj citira rezultate istraživanja Monstata po kojem je stopa nezaposlenosti 20 odsto, za razliku od podataka Zavoda za zapošljavanje, koji tvrdi da je ta stopa oko 13 odsto.

Rastuća inflacija, kako se dodaje, takođe pravi pritisak na javne finansije, kao i budžetski deficit koji je u 2011. godini porastao na 5,4 odsto, u odnosu na 5 odsto iz prethodne godine

EK ocjenjuje da je državna pomoć sada ograničena, ali da pritisak na javne finansije prave visok nivo državnih garancija.

“Državna pomoć je neznatno smanjena sa 2,3 odsto BDP-a iz 2010. na 2 odsto u 2011.”, navodi se u Izvještaju i podsjeća da je država platila 30 miliona eura za kredit stranoj banci koji Kombinat aluminijuma (KAP) nije mogao da plati.

Rastuća inflacija, kako se dodaje, takođe pravi pritisak na javne finansije, kao i budžetski deficit koji je u 2011. godini porastao na 5,4 odsto, u odnosu na 5 odsto iz prethodne godine.

“I smanjenje spoljne potražnje, pad cijena aluminijuma i njegove proizvodnje kao i manjak priliva kapitala izložile su Crnu Goru jačem spoljnjem finansiranju i ograničenoj likvidnosti”, navodi se u Izvještaju i dodaje da država ima ograničena monetarna ovlašćenja, jer koristi euro.

U toj situaciji, kako se navodi, Vlada je nastavila sa oštrom fiskalnom politikom, posebno kroz prilagođavanje javne potrošnje trenutnim prilikama na tržištu.

“Sve u svemu, makroekonomska stabilnost je generalno održana, ali su ostali rizici i neizvjesnosti zbog velikog oslanjanja na spoljno finansiranje”, smatraju u EK.

( Rajko Milić )