Žrtvovanje estetike radi ideje u djelima Radovana Grujića

Javna ustanova Muzeji i galerije Podgorice, sredinom septembra ove godine, priredila je u podgoričkoj "Art" galeriji samostalnu izložbu aktuelnih likovnih radova crnogorskog umjetnika Radovana Grujića (Podgorica, 1963).

Grujić je završio Višu pedagošku školu, likovni smjer u Nikšiću, a diplomirao je na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju u slikarskoj klasi profesora Smaila Karaila. Do sada je imao više samostalnih, a učestvovao je na brojnim kolektivnim izložbama u našoj zemlji i svijetu.

Član je ULUCG-a od 1995, stalno živi i stvara kao slobodni umjetnik u Podgorici. Recentnu postavku prati kolorni katalog sa tekstom "Pohvala ludosti" Erazma Roterdamskog.

U atraktivnom izložbenom prostoru na glavnom podgoričkom trgu prezentirana je specifična postavka likovnih radova pod nazivom "Čuđenja Radovanova" koju formiraju, više slika galerijskog i malog formata, realizovanih uljanom i kombinovanom tehnikom na platnu i kartonu, crteži na papiru i lepenci, kolaži, fotosi te neobične "stvari", kako ih naziva autor, zapravo riječ je o prostornim objektima, supstituisanim od reciklažnog materijala, a svi eksplikati su nastali u posljednjih nekoliko godina.

"Moglo bi se čak govoriti o Grujićevoj svojevrsnoj "estetici ružnog", u kojoj glavnu ulogu igraju brojni simbolički atributi"

Aktuelni izložbeni prostor u kome je nekada stvarao crnogorski skulptorski doajen Drago Đurović, Grujić je na samosvojan način ponovo pretvorio u atelje, odnosno vlastitu umjetničku radionicu.

Ta izuzetno podsticajna i vrlo specifična atmosfera radnog ambijenta, ostvarena je na potpuno nekonvencionalan način, a kreativni radovi u prostoru, trajali su desetak dana. U tom stvaralačkom intervalu Grujić je na zidnim površinama, miksovanjem aplicirao slike i crteže u slobodnim setovima, bez gotovo bilo kakvog ustrojstva.

U podsticajnom ambijentu, na rasklopivim štafelajima, postamentima, na patosu, postavljene su brojni objekti koji su sazdani od odbačenih, starih i izraubovanih stvari pronađenih na gradskim otpadima, ili kako kaže sam autor na bunjištu.

Opšti utisak je evidentno uzbuđujući, na određen način je humorno-provokativan i iskazno-usmjeravajući. Svuda razbacano-nabacani katalozi, knjige, rolne, fascikle, kutije, koferi, dokumenta, filmske trake, satovi-budilnici, brojčanici, opruge, zupčanici, telefoni, šrafovi i koješta drugo.

Grupišući asamblažno taj reciklažni instrumentarij, Grujić lucidno formira veoma raznovrsne i zanimljive, inavotvorne prostorne cjeline, koje globalno emituju određene estetsko-likovne vibracije.

Zasigurno, Grujić apsolutno ne teži uzvišenoj harmoniji, ali se snažno osjećaju velike ekspresivne plime

Kada se analiziraju njegova crtačka i slikarska ostvarenja, takođe se dolazi do zaključka da je stvaralački postupak gotovo indentičan, krajnje nekonvencionalan, opušten, i da je potpuno oslobođen gotovo svih akademskih strogih pravila i regula.

Zapravo, moglo bi se čak govoriti o Grujićevoj svojevrsnoj "estetici ružnog", u kojoj glavnu ulogu igraju brojni simbolički atributi. Sav taj simbolički rekvizitorij lišen je bilo kakvih karakteristika lijepog, a bjelodano se mogu registrovati: ptica, riba, konj, sunce, mjesec, voda, talas, barka, drvo, list, cvijet, raspeće, apostol, kralj.

Komponujući simboličke crtačko-slikarske likovne cjeline, Grujić je zasigurno primarno vođen smisaono-mentalnim rakursima i određenim tekstualno-literarnim sentencama. U tom iskazno-saopštavajućem i verbalističkom konekstu, sasvim u drugom planu su kompoziciona shematika, oblik, forma, linija, kolorit, valeri.

Zasigurno, Grujić apsolutno ne teži uzvišenoj harmoniji, ali se snažno osjećaju velike ekspresivne plime. Ekspresija uz evidentnu blagu erotsku oscilatornost, moćno nadvladava sve ostale elemente likovnog djela.

Svjesno žrtvujući gotovo sve estetske kategorije, zarad ubjedljive idejne premise, Grujić je izloženim radovima, veoma ubjedljivo uspio da iskaže svoje unutrašnje bure i nevjere.

( Slobodan Bobo Slovinić )