Potkrovlja, smjernice i šuplja priča: Ulica Vuka Karadžića u Podgorici
“Obrada fasada”, nastavlja gospodin GDA u istom tonu, “mora biti izvedena od odgovarajućih materijala koji garantuju odgovarajuću zaštitu enterijera objekata”
Ima li smisla, veli, insistirati na opskurnoj temi potkrovlja u Ulici Vuka Karadžića u PG?
Nema smisla, naravno - teško da u ovoj nestvarnoj društveno-političkoj konstelaciji nešto ima smisla - ali zamislimo, na trenutak, da sistem funkcioniše - u cjelini, kao i u svakom svom segmentu.
Uzmimo i da je legislativa, legislatura i egzekutiva - pogotovo u domenima planiranja i uređenja prostora, te izgradnje objekata - ustrojena na način koji garantuje apsolutni balans opšteg, odnosno javnog interesa, i partikularnih, odnosno privatnih interesa. Uzmimo i da je konstruktivnoj kritici dodijeljena uloga svojevrsnog korektivnog faktora unutar sistema, bez kojega bi besprijekorno funkcionisanje sistema bilo nezamislivo - što bi impliciralo i da su čelni ljudi sistema vrlo skloni da uvaže (i izdašno nagrade) konstruktivnu kritiku.
Zamislimo, napose, da je potreba za eksplicitnim ukazivanjem na iznimno rijetke nasavršenosti u funkcionisanju sistema potaknuta isključivo patriotizmom i dubokom vjerom u ljude, u svjetlu budućnost...
Lijepo bi bilo da je tako - ali nije, nažalost - i svako od nas snosi svoj (i pojedinačni i zajednički) dio odgovornosti. Tako da...
A sad, ako dozvoljavate...
Dakle, moramo priznati - mi zaljubljenici u arhitekturu starog, nikad prežaljenog Titograda - da je baš lijepo što nam je omogućeno - milošću Ministarstva održivog razvoja i turizma (mrt.gov.me) i Sekretarijata za planiranje i uređenje prostora i zaštitu životne sredine, Glavni grad Podgorica (sekretarijat-za-plurzs.podgorica.me) - da do mile volje, ničim izazvani, kopamo po njihovim Internet stranicama u potrazi za dokumentima koji se tiču, recimo, građevinskih intervencija na krovovima nama posebno dragih, titogradskih stambenih zgrada, podignutih prije 70 (sedamdesetak) godina.
Takva je i zgrada u Ulici Vuka Karadžića, na potezu između Ulice Marka Miljanova i Balšića ulice, sa sjeverne strane, preko puta Karađorđevog parka. Prepoznaćete tu zgradu po karakterističnim, vrlo elegantnim balkonima na oba kraja - armirano-betonskim balkonima sa polukružnim završecima i ogradama od kovanog gvožđa - ali i po skorašnjim - vrlo neujednačenim - građevinskim intervencijama na krovu te zgrade.
I upravo se na tom krovu ovih dana odvija nova intervencija, o kojoj se - za razliku od prethodnih - možemo informisati na pomenutim Internet adresama - ali ne u potpunosti, naravno.
Urbanističko tehničke uslove (UTU) koji se odnose na pomenutu intervenciju pronaći ćete, uz malo sreće i umijeća, na adresi sekretarijat-za-plurzs.podgorica.me, a Rješenje Glavnog državnog arhitekta (GDA) i Idejno rješenje objekta (na osnovu kojega je GDA izdao Rješenje) na adresi mrt.gov.me. Ako uspijete pronaći tzv. Prijavu početka građenja ili tzv. Prijavu radova adaptacije - obavezno me obavijestite - obradovali biste me - jer ja nisam uspio.
Pokušao sam da se po tom pitanju - i po još nekim pitanjima - obratim Direktoratu za inspekcijske poslove i licenciranje pri MORT - direktno, telefonom - ali sam ustanovio, nakon par dana - da je to nemoguće - niko mi se nije javio - ni na jedan od telefonskih brojeva - što će reći da moram pokušati pismom, odnosno emailom. Ali prije toga bih vam ipak skrenuo pažnju na još par nevjerovatnih detalja...
Naime, gospodin Dušan Vuksanović, GDA, svoju odluku da pozitivno odgovori na Zahtjev Stambene zgrade u Ulici Vuka Karadžića, broj 11, GGPG, po pitanju Idejnog rješenja za rekonstrukciju krova koji pripada baš tom ulazu - a ne nekom drugom - temelji na planskom dokumentu - kao što je i red - molim lijepo:
“Smjernicama za arhitektonsko oblikovanje i materijalizaciju objekata u okviru UP “Nova Varoš Blok P”, utvrđeno je”, konstatuje GDA, “da pri izgradnji objekata treba voditi računa da se prostorno oblikovanje uskladi sa postojećim prostornim oblicima (tu smo! - op.a.), namjenom i sadržajem objekata. Insistirati na vizuelnom jedinstvu cjelovitog prostornog rješenja, kod koga će objekti zadržati svoj identitet i arhitektonski izraz adekvatan svojoj funkciji, bez narušavanja prisutnog, već formiranog ambijenta.”
Dragi moj gospodine GDA, jedini način da se objektu stambene zgrade u Ulici Vuka Karadžića, na potezu između Ulice Marka Miljanova i Balšića ulice, vrati identitet - i dostojanstvo - bio bi da se izbrišu sve apsolutno neadekvatne intervencije na njegovom krovu - intervencije koje su se desile prije usvajanja UP “Nova Varoš - Blok P” (Službeni list CG, Opštinski propisi, 21. februar 2012, 06/12), kao i one koje su se desile nakon usvajanja pomenutog planskog dokumenta - i da se krov vrati u prvobitno - originalno stanje.
Dakle, “bez narušavanja prisutnog, već formiranog ambijenta”. Sve ostalo je šuplja priča koja ne dolikuje ni vašem akademskom zvanju, gospodine GDA, ni funkciji koja vam je povjerena.
“Obrada fasada”, nastavlja gospodin GDA u istom tonu, “mora biti izvedena od odgovarajućih materijala koji garantuju odgovarajuću zaštitu enterijera objekata (je li ovo samo meni smiješno - op.a.)”.
Pazite sad, molim vas, sad je važno: “Kolorit objekata uskladiti sa njihovom funkcijom, okolinom, građevinskim nasljeđem i klimatskim uslovima”.
Ovo me podsjeća na priču iz trećeg razreda osnovne škole o odjeći i odijevanju - školska godina 1973/1974. Odjeća, parafraziraću, mora biti topla i udobna, a što se tiče kolorita - djevojčice bi trebalo da izbjegavaju crnu i tamne boje - a dječaci rozu, lila i narandžastu - i sve ostale svijetle boje - kako ne bi došlo do narušavanja prisutnog, već formiranog, mrgodnog društveno-političkog ambijenta - dakle, bez izleta izvan prostora omeđenog visokom ogradom dubokih provincijskih predrasuda.
“Na osnovu uvida u predmetnu tekstualnu i grafičku dokumentaciju, GDA konstatuje da su arhitektonske karakteristike predloženog Idejnog rješenja u skladu sa smjernicama za arhitektonsko oblikovanje i materijalizaciju objekata, u okviru UP-a “Nova Varoš - Blok P”.
Tako to radi naš GDA - uz opasku da su smjernice na koje se poziva opšte naravi - što će reći da se ne odnose isključivo na objekte u okviru Bloka P u Novoj Varoši - nego na čitav niz objekata u novovaroškim blokovima, redom: A, B, C, D E, F, N, O, S, T, Y - i P, naravno. GDA se zapravo ne poziva na UP “Nova Varoš - Blok P” - nego na “Elaborat/ Urbanistički projekat “NOVA VAROŠ” u Podgorici/ Blokovi: A, E, F, B, T, N, O, P, S, C, D i Y”.
OK, uzmimo da su arhitektonske karakteristike predloženog Idejnog rješenja ipak u skladu sa smjernicama za arhitektonsko oblikovanje i materijalizaciju objekata koje propisuje pomenuti Elaborat - ma što to značilo - uz ogradu da su te smjernice toliko uopštene (nesuvisle) da je u njih vrlo teško povjerovati - a uzmimo i da to što se u ovom trenutku dešava na krovu zgrade u Ulici Vuka Karadžića - na krovu iznad ulaza broj 11 - nikako ne odgovara Idejnom rješenju na koje se poziva GDA.
I? Što nam je sad činiti?
Možemo da se obratimo Direktoratu za inspekcijske poslove i licenciranje - dopisom, na primjer - a možemo i da pokušamo da ubijedimo gospodina GDA da izađe na teren sa nama - zaljubljenicima u arhitekturu Titograda - pa da nam na licu mjesta sve to lijepo objasni.
OK, ključno pitanje je zašto bismo se time bavili - kad ne moramo - i kad od toga nema koristi - a nema ni smisla...
Nastavak u sljedećem broju...
( Borislav Vukićević )