MELBURN /STOKHOLM 1956.

Svijet ne pamti da su Olimpijske igre počele tako kasno kao što je bio slučaj 1954. godine. Melburn je za samo jedan glas izglasan ispred Buenos Ajresa, a kandidati su još bili Meksiko Siti, Montreal i još šest gradova iz SAD.

Igre, koje su počele tek 22. novembra, ušle su tada u istoriju kao prve koje su održane u gradu na južnoj hemosferi - Međunarodni olimpijski komitet je dao zeleno svjetlo Australiji, iako su mnogi bili skeptični, jer je većina takmičara (uglavnom sa sjeverne hemisfere) morala da prilagođava način treninga za doba godine koje za njih nije uobičajeno.

Zbog pravila karantina, u Australiju nije bilo moguće dopremiti konje za takmičenje u konjičkom sportu, pa je ta disciplina održana u Stokholmu.

Melburn će ostati upamćen i po bojkotima iz političkih razloga. Nakon što su Velika Britanija i Francuska zauzele Suecki kanal i pošto je Izrael napao Egipat, u znak protesta na Olimpijske igre nijesu došli olimpijci Egipta, Iraka i Libana.

Tu bojkotima nije bio kraj - Holandija, Španija i Švajcarska su odustale zbog okupacije Mađarske od strane Sovjetskog Saveza. Neposredno pred početak Igara otkazala je i Kina zbog nezavisnog nastupa Tajvana.

Izuzetak je ujedinjenje Njemačke. Sportisti obje njemačke države su nastupili zajedno i osvojili su 26 medalja (od čega šest zlatnih).

U konkurenciji tri hiljade i 148 takmičara u Melburnu Mađar Laslo Pap je postao prvi bokser koji je osvojio tri zlata, dok je Amerikanka Pet Mekormik 1956. potvrdila dominaciju iz Helsinkija četiri godine ranije - bila je najbolja u skakanju u vodu.

Igre su, ipak, obilježili gimnastičari Ukrajinac Viktor Čukarin i Agnes Keleti iz Mađarske. Čukarin je u Melburnu osvojio pet medalje, od čega tri zlatne. Ukrajinac je time došao do brojke od 11 medalja u karijeri. Keleti je bila jedan od heroja – prigrabila je četiri zlata i dva srebra.

Košarkaška reprezentacija SAD, koju su predvodili Bil Rasel i Kej Si Džons, nije imala pravog konkurenta u Melburnu. Ameri su svakog rivala deklasirali, postizali su skoro duplo više poena od protivnika.

Igre je obilježilo i rivalstvo Mađara sa sportistima iz Sovjetskog Saveza. Mađarska je neposredno pred nastup u Melburnu okupirana od strane SSSR-a, što je stvorilo atmosferu tenzije.

Napetost je dostigla vhunac u vaterpolu - zbog grube igre igrača SSSR-a nekoliko Mađara je napustilo bazen krvavog lica, meč je bio prekinut na nekoliko minuta. Mađari su na kraju pobijedili, a nakon Igara je čak 45 mađarskih sportista zatražilo azil i pobjeglo na zapad.

Sportisti iz Sovjetskog Saveza su obilježili Olimpijske igre u Melburnu – osvojili su ukupno 98 medalja, od čega 37 zlatnih. Do zlatne medalje je došla i fudbalska reprezentacije, koja je na čelu sa legendarnim Lavom Jašinom u finalu bila bolja od Jugoslavije sa 1:0.

Jugoslavija se na putu do finala poigravala sa SAD (9:1) i Indijom (4:1), ali je SSSR bio suviše jak. Generacija Dragoslava Šekularca, Ljubiše Spajića, Dobrosava Krstića, Muhameda Mujića i ostalih je morala da se zadovolji drugim uzastopnim srebrom na Olimpijskim igrama.

Drugo mjesto na Igrama osvojila je i vaterpolo reprezentacija Jugoslavije, koja je u finalu poražena od Mađarske.

( Nikola Nikolić )