LONDON 1948.
Sportisti Federativne Narodne Republike Jugoslavije (taj naziv imala do 1963. godine, kada je preimenovana u SFRJ) osvojili su dva srebra
Prvi put u istoriji Olimpijskih igara, na najveću svjetsku smotru se čekalo 12 godina. Razlog je svima poznat - Drugi svjetski rat. Te 1948. godine svijet više definitvno nije bio isti kao prije.
Tokom šestogodišnjeg rata, u kojem su učestvovale gotovo sve zemlje, poginulo je preko 70 miliona ljudi. Potpuno je promijenjena geopolitička karta, neke predratne sile maltene su nestale... Igre, kao simbol mira i prijateljstva, bile su potrebne svijetu da se vrati u normalu, da zaboravi strahote holokausta i nezapamćenih ljudskih stradanja...
I dogodilo se upravo to - London je 1948. godine bio odličan domaćin sportistima iz 59 zemalja. Nedostajali su državljani dva najveća gubitnika Drugog svjetskog rata - Njemačke i Japana, kao i jednog pobjednika - SSSR-a. Već je počeo hladni rat i Staljin, jednostavno, nije želio da rizikuje da njegovi zemljaci gube od takmičara iz SAD-a.
Prvi put na TV-u
Prvi put su gledaoci mogli da gledaju direktne prenose u svojim domovima, ali je tada rijetko ko imao televizor. London je u junu 1939. godine, u konkurenciji Budimpešte, Lozane, Helsinkija i Atine, dobio organizaciju XIII Olimpijskih igara, koje su bile planirane za 1944. Kako tada niko nije ni mogao da pomišlja na sport, te OI su otkazane kao i one četiri godine ranije, koje su prvo dodijeljene Japanu (nisu mogle da se održe zbog Drugog kinesko-japanskog rata), a potom Helsinkiju (stopirane zbog Drugog svjetskog rata).
Međunarodni olimpijski komitet planirao je da održi novi konkurs za domaćina XIV OI, što se nikako nije svidjelo Englezima. U Stokholm je otišao prvi čovjek Britanskog olimpijskog komiteta lord Barli, koji je htio da „objasni” predsjedniku MOK-a Zigfridu Edstremu da London mora da bude domaćin 1948.
U martu 1946. grad na obali Temze lagano je trijumfovao u konkurenciji Lozane i tri američka grada - Baltimora, Los Anđelesa i Filadelfije...
Takmičenje u Londonu obilježila je Holanđanka Fani Blankers-Koen. Tadašnja svjetska rekorderka u šest atletskih disciplina mogla je, po pravilima koja su važila 1948. godine, da nastupi u samo četiri. Leteća domaćica, koja je taj nadimak dobila 1946. kada je na Evropskom prvenstvu u Oslu osvojila dva zlata samo šest sedmica poslije porođaja, briljirala je u prijestonici Ujedinjenog Kraljevstva - pela se na najvišu stepenicu pobjedničkog postolja u obje sprinterske discipline (100 i 200), 80 metara sa preponama i štafeti 4x100.
Bila je prva trkačica u istoriji koja je osvojila četiri zlata na jednim Igrama, a 1999. godine je na gala svečanosti Međunarodne atletske federacije (IAAF) u Monaku proglašena za najbolju atletičarku vijeka.
Heroj Londona bio je i Mađar Karolj Takač, koji je osvojio zlatnu medalju u brzom pucanju vazdušnim pištoljem. Taj rezultat sigurno nikog ne bi zadivio, da ga nije pratila neobična okolnost - Takaču, koji je 10 godina ranije bio član zlatne reprezentacije sa Svjetskog prvenstva, granata je u ratu potpuno uništila desnu ruku, pa je mađarski „revolveraš” morao da nauči da puca lijevom! Takač je superiornost potvrdio i četiri godine kasnije u Helsinkiju.
Sportisti Federativne Narodne Republike Jugoslavije (taj naziv imala do 1963. godine, kada je preimenovana u SFRJ) osvojili su dva srebra - Ivan Gubijan u bacanju kladiva i fudbaleri. Generacija koju su na terenu predvodili Stjepan Bobek, Rajko Mitić, Zlatko Čajkovski i Bernard Vukas (na klupi bio Milorad Arsenijević) poražena je u finalu na „Vembliju” od Švedske sa 3:1.
( Nikola Nikolić )